Kampania „Architects Declare Climate & Biodiversity Emergency” to inicjatywa brytyjskich pracowni projektowych, która została zainaugurowana 30 maja 2019 roku jako odpowiedź na wprowadzenie 2 maja przez parlament Wielkiej Brytanii klimatycznego stanu wyjątkowego. Architekci opracowali deklarację opartą na niniejszym stanowisku:
Bliźniacze kryzysy załamania klimatycznego i utraty bioróżnorodności są najpoważniejszym problemem naszych czasów. Budynki i budownictwo odgrywają tu pierwszoplanową rolę, ponieważ odpowiadają za prawie 40% związanych z energią emisji dwutlenku węgla (CO2), jednocześnie wywierając znaczący wpływ na nasze naturalne siedliska.
Akcja jest wezwaniem do:
- szerzenia wśród klientów i kontrahentów świadomości zagrożeń związanych z klimatem i bioróżnorodnością oraz pilnej potrzeby działania; - propagowania szybszych zmian w branży budowlanej w kierunku praktyk projektowania regeneracyjnego i wspierającej te procesy priorytetyzacji finansowania rządowego; - ustanowienia zasad łagodzenia niekorzystnych zmian dotyczących klimatu i bioróżnorodności jako kluczowego miernika sukcesu w naszej branży: wyrażonego nagrodami, wyróżnieniami i listami; - dzielenia się w powyższych działaniach i dążeniach wiedzą i badaniami na zasadach open source; - oceniania wszystkich nowych projektów pod kątem aspiracji do przeciwdziałania niekorzystnym zmianom klimatycznym i zachęcania klientów do przyjęcia takiego podejścia; - modernizowania istniejących budynków w celu ich dłuższego wykorzystania jako bardziej efektywnej pod względem emisji dwutlenku węgla alternatywy dla rozbiórek i nowych projektów budowlanych, gdy tylko jest to możliwe; - uwzględniania obliczania pełnych kosztów cyklu życia, modelowania emisji dwutlenku węgla w całym okresie użytkowania i ocen po zasiedleniu jako części podstawowego zakresu prac architektów, w celu zmniejszenia zużycia zarówno zasobów wbudowywanych, jak i operacyjnych; - przyjmowania w pracowniach zasad projektowania bardziej regeneracyjnego, tak aby projektowane rozwiązania architektoniczne i urbanistyczne w okresie użytkowania przewyższały standard zerowej emisji dwutlenku węgla; - dalszej redukcji odpadów budowlanych we współpracy z inżynierami, wykonawcami robót i klientami; - szybszego przechodzenia we wszystkich pracach architektów na materiały o niskim potencjale emisji dwutlenku węgla; - minimalizacji marnotrawstwa zasobów w architekturze i planowaniu urbanistycznym, zarówno pod względem ilościowym, jak i szczegółowym.
Pierwszymi sygnatariuszami brytyjskiej deklaracji byli Alison Brooks Architects, Allford Hall Monaghan Morris, AL_A, Caruso St John Architects, David Chipperfield Architects, dRMM, Feilden Clegg Bradley Studios, Foster + Partners, Haworth Tompkins, Hodder + Partners, Maccreanor Lavington, Michael Wilford, Rogers Stirk Harbour + Partners, Stanton Williams, WilkinsonEyre, Witherford Watson Mann oraz Zaha Hadid Architects. Dotychczas grono sygnatariuszy liczy 851 podpisów.
Architects Declare: Australia, Belgia, Francja i inni
Niedługo później ogłoszono identyczną deklarację australijskiego środowiska architektonicznego: „Australian Architects Declare Climate & Biodiversity Emergency”. Pierwszymi jej sygnatariuszami byli ARM Architecture, Alec Tzannes, Bates Smart, Breathe Architecture, Brit Andresen, BVN, Circa Morris-Nunn, Clare Design, Design 5, dwp | design worldwide partnership, FJMT, TheFulcrum.Agency, Glenn Murcutt, Greenaway Architects, Gregory Burgess Architects, Hassell, Iredale Pedersen Hook, Jackson Clements Burrows (JCB), John Wardle Architects, Ken Maher, Kerstin Thompson Architects, Koning Eizenberg Architecture, Inc., Liminal Studio, Partners Hill, Peter Stutchbury, Rick Leplastrier, Six Degrees, Taylor and Hinds Architects, TKD Architects, Troppo oraz Woods Bagot. Do dzisiaj suma podpisów wynosi 835.
Następnie do inicjatywy dołączyły pracownie z Belgii, Danii, Francji, Irlandii, Islandii, Kanady, Niemiec, Norwegii, Nowej Zelandii, RPA, Szwajcarii, Szwecji i Włoch. Umożliwiono również dołączenie do akcji innym grupom zawodowym związanym z sektorem budowlanym, pod zbiorczym hasłem „Construction Declares”, aktywizując — oprócz architektów — „Building Service engineers”, „Civil engineers” i „Structural engineers”.
i
Polish Architects Declare: polscy architekci dla klimatu
22 stycznia 2020 roku została opublikowana strona internetowa z polską edycją akcji. Jej sygnatariuszami-założycielami są: JEMS Architekci, JSK Architekci, Kuryłowicz & Associates, Maćków Pracownia Projektowa, WWAA, WXCA. Pracownia JEMS w następujący sposób skomentowała swoje zaangażowanie w kampanię:
Przyłączamy się do ekologicznej inicjatywy europejskich architektów z przekonaniem i nadzieją, ale bez intencji moralizatorskich. Siła naszej profesji, pozycja jednego z wielu, niekoniecznie chętnie słuchanego uczestnika procesów projektowych nie zapewniają skutecznych narzędzi odpowiedzialnego zmieniania rzeczywistości. Nasze dokonania w tej dziedzinie są raczej skromne i dotyczą jedynie wybranych aspektów budowania zdrowych relacji w środowisku. To, co możemy robić to nie unikać trudnych pytań, propagować przemyślane i krytyczne (autokrytyczne też) sądy, starać się zbiorowym wysiłkiem zmieniać nasz sposób myślenia o przekształcaniu i dbałości o środowisko, a co ważniejsze zmieniać nasze życiowe nawyki, hierarchie potrzeb i wartości.
Zdajemy sobie sprawę, że skomplikowane technologiczne, odizolowane od otoczenia obiekty ekologicznego biznesu jeśli nawet obsypane platynowymi odznakami mogą jedynie na moment usypiać nasze indywidualne i zbiorowe poczucie winy. Musimy próbować bardziej subtelnych metod działania, rozumienia i poszerzać granice naszej wyobraźni.
Podobną akcję we wrześniu 2019 roku uruchomiło Koło Architektury Zrównoważonej OW SARP, pod hasłem #ArchitekciDlaKlimatu, którą relacjonowaliśmy na naszych łamach. Sformułowali oni własną deklarację i identyfikację graficzną. W nadchodzącym, lutowym numerze „A-m” zapytaliśmy KAZ OW SARP między innymi o związek pomiędzy obiema inicjatywami.
