Polka współautorką zwycięskiego projektu kolonii na księżycu

Koncepcja Lunar Test Lab otrzymała pierwszą nagrodę w konkursie na projekt samowystarczalnej kolonii na księżycu. Jej współautorką jest Monika Lipińska, absolwentka studiów pierwszego stopnia na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej.

Rozstrzygnięto międzynarodowy konkurs na projekt kolonii na księżycu, zorganizowany przez brytyjski Eleven Magazine. Zadaniem uczestników było opracowanie koncepcji osady zapewniającej miejsce zamieszkania i pracy dla pierwszych osadników oraz turystów. Organizatorzy nie narzucali ani wielkości kolonii, ani rozwiązań materiałowych czy technicznych, zalecali jednak przemyślenie m.in. takich kwestii jak transport materiałów budowlanych, ukształtowanie terenu oraz zapotrzebowanie na wodę i tlen. Pierwszą nagrodę otrzymał projekt Lunar Test Lab opracowany przez zespół w składzie Monika Lipińska, Laura Nadine Olivier oraz Inci Lize Ogun. Autorzy zwycięskiej koncepcji zaproponowali stworzenie niewielkiej kolonii, zamieszkiwanej przez kilku atronautów, która będzie powiększana wraz z upływem czasu.

Struktura Testlabu jest przypomina zasadę działania Matrioszki – złożona jest z warstw, gdzie każda następna chroni kolejną. W samym środku znajdują się jednostki strukturalne mieszczące laboratoria, szklarnie, przestrzenie wspólne, prywatne sypialnie oraz niezbędną maszynerię do podtrzymywania życia w warunkach księżycowych. Pustka pomiędzy wydzielonymi jednostkami oraz zewnętrzną membraną pełni rolę dodatkowej warstwy ochronnej, dzielącej sztuczne środowisko zdolne do podtrzymania życia od środowiska kosmicznego – czytamy w założeniach autorskich. Oprócz przestrzeni mieszkalnych, sali gimnastycznej i laboratorium przewidziano także pomieszczenie, w którym mieszkańcy kolonii będą mogli uprawiać rośliny. Wraz z upływem czasu osada może być powiększana o kolejne jednostki.

Najważniejszym elementem projektu jest membrana oparta na prostym wzorze origami, produkowana za pomocą druku 3D. Wykonana z programowalnego włókna węglowego płaska powierzchnia zyskuje trójwymiarowy kształt dzięki różnicom ciśnienia pojawiającym się w zetknięciu z solarnym wiatrem. Membrana służy nie tylko jako „skorupa” ochronna dla całego założenia, lecz także jako źródło tlenu i wody. Proces ich powstawania autorzy opisali w swojej koncepcji: Wiatry słoneczne na powierzchni księżyca zawierają atomy wodoru, które są wyłapywane i przechowywane w warstwach powłoki, a następnie przekształcane w atomy tlenu. Zewnętrzna ‘skorupa’ składa się z kilku osobnych membran. Pierwsza z nich zawiera roztwór wodny, który odbiera i przekazuje kationy wodoru do następnych warstw (zwilżone kationy są stabilniejsze od suchych). Kolejna membrana posiada silniki odwrotnej dializy z trzema modułami. Każdy z modułów zawiera aniony elementów powszechnie występujących w księżycowym regolicie; żelazo (Fe), krzem (Si), chlor (Cl) i azot (N). Przekazywanie ich od jednego modułu do drugiego jest możliwe dzięki nanoporowatym warstwom, które utrzymują migracje atomów w jednym kierunku, zawsze ku niższej gęstości. Silniki te są więc podzielone na kilka porowatych warstw opartych na pojęciu odwróconej dializy. Warstwy te zawierają następujące związki: Fe (OH) 2, SiCl4 i Si02. Wodór przechodzi przez różne warstwy i przyczynia się do rozbicia tych związków, dzięki czemu otrzymujemy wodę oraz tlen.

Polka, która weszła w skład zwycięskiego zespołu skończyła studia pierwszego stopnia na Wydziale Architektury na Politechnice Wrocławskiej. Doświadczenie zawodowe zdobywała w biurach na całym świecie, m.in. Hiroshi Nakamura & Nap w Tokio, COBE w Kopenhadze oraz Mork Ulnes Architects w San Francisco. Obecnie studiuje architekturę ze specjalizacją eksperymenty przestrzenne (architektura w środowiskach ekstremalnych) na Uniwersytecie w Lund w Szwecji.

W jury konkursu zasiadali przedstawiciele Instytutu Bucminstera Fullera, NASA, ESA (European Space Agency) oraz architekci Alberto Villanueva Galindo (Idea Architecture Office), ASPECT Studios (zwycięzcy poprzedniego konkursu organizowanego przez Eleven Magazine ‘San Francisco 2016’), Christina Ciardullo (badaczka kosmosu na uniwersytecie Carnegie Mellon), Andrea Verenini (redaktor naczelna Eleven Magazine).