Stowarzyszenie Architektów Polskich przeprowadzi konkurs na Pałac Saski

29 listopada SARP podpisał umowę ze spółką Pałac Saski na zorganizowanie konkursu na projekt odbudowy Pałacu Saskiego. Szczegóły poznamy na początku przyszłego roku.

Konkurs na odbudowę Pałacu Saskiego

Po nieudanym przetargu na wybór podmiotu, który przeprowadziłby konkurs architektoniczny na projekt odbudowy Pałacu Saskiego powołanej w celu realizacji inwestycji spółce Pałac Saski udało się porozumieć ze Stowarzyszeniem Architektów Polskich. 29 listopada 2022 roku SARP podpisał z nią umowę na organizowanie konkursu. Zadaniem uczestników będzie opracowanie koncepcji architektonicznej odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ulicy Królewskiej w Warszawie. Wszelkie czynności stowarzyszenia związane z organizacją konkursu, takie jak przygotowanie stosownego regulaminu czy działania mające na celu wyłonienie zwycięskich prac konkursowych, zostaną przeprowadzone w zgodzie z wszystkimi obowiązującymi wymogami prawnymi, a w szczególności z ustawami Prawo zamówień publicznych, Prawo budowlane, ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Szczegółowy harmonogram konkursu przedstawiony zostanie na początku roku. W stosownym czasie poznamy także skład sądu konkursowego, w którym SARP wyznaczy czterech sędziów, w tym osobę pełniącą funkcję przewodniczącego oraz sekretarza sądu konkursowego. Wszelkie kluczowe informacje dotyczące przebiegu konkursu znajdą się na stronie internetowej konkursu, którą prowadzić będzie stowarzyszenie – czytamy w informacji prasowej.

To zaskakujący zwrot akcji. Na początku sierpnia ubiegłego roku, tuż po ogłoszeniu przez rząd projektu ustawy o realizacji inwestycji, SARP wystosował pismo do prezydenta Andrzeja Dudy, w którym zwracał uwagę, że ewentualny konkurs winien dopuszczać różne pomysły, nie tylko ścisłą rekonstrukcję Pałacu Saskiego. Tymczasem, zgodnie z przyjętą ustawą Pałac wraz z pozostałą zabudową stanowiącą przed wojną zachodnią pierzeję placu Piłsudskiego oraz północną placu Małachowskiego ma zostać odtworzony w formie z 1939 roku. Bogata dokumentacja archiwalna – liczne zachowane rysunki, plany architektoniczne i zdjęcia – pozwoli na wierne odwzorowanie elewacji budynków według stanu sprzed II wojny światowej – zapowiadał niedawno wicepremier i minister kultury Piotr Gliński.

Przeciw odbudowie Pałacu Saskiego

Odbudowa Pałacu Saskiego od początku budzi duże kontrowersje. W lipcu ubiegłego roku z inicjatywy m.in. profesor Marty Leśniakowskiej, Andrzeja Pałysa i Grzegorza Piątka powstał list otwarty do władz w sprawie rezygnacji z przedsięwzięcia. Autorzy zwracali w nim uwagę, że wszelkie zmiany w tak szczególnej przestrzeni, jaką jest plac Piłsudskiego należy wprowadzać w oparciu o głębokie rozpoznanie potrzeb, szczery dialog i staranny namysł, z zachowaniem przyjętych procedur.

Ignorowanie prawdziwej publicznej debaty, władz miasta, a wreszcie demokratycznych procedur, posługiwanie się pisanymi w zaciszu gabinetów specustawami kojarzy się z historyczną arogancją władzy zaborców i okupantów, którzy dążyli do zdominowania przestrzeni placu – wznosząc pomnik polskich oficerów wiernych carowi, sobór katedralny, nazistowski pomnik zwycięstwa. Nasz sprzeciw budzą też ogromne koszty rekonstrukcji. Nie tylko w Warszawie, ale i w całej Polsce pilnej pomocy potrzebują autentyczne zabytki – pałace, dwory, kamienice, cmentarze. Kwota ponad 2,4 mld złotych pozwoliłaby na uratowanie około tysiąca zabytkowych obiektów. W naszej ocenie takie działanie miałoby znacznie więcej wspólnego z dbałością o dziedzictwo i historię niż konstruowanie współczesnych, pseduozabytkowych kopii dawno nieistniejących budowli – pisali autorzy.

Film ukazujący zachodnią pierzeję placu Piłsudskiego przygotowany przez Biuro Programu Niepodległa