Kształtowanie Przestrzeni to, nagrodzony przez Gazetę Wyborczą statuetką Zaprojektowane Po Ludzku, program Izby Architektów RP, którego celem jest powszechna edukacja architektoniczna młodzieży. Jednym z jego elementów jest konkurs, organizowany już od 10 lat. W każdej edycji uczestnicy dostają inne zadanie. Tegoroczne dotyczyło rozwinięcia hasła Widzialni – niewidzialni. Zainteresowanie tematem potwierdziło 110 prac, nadesłanych z całej Polski, przygotowanych indywidualnie lub grupowo przez 191 uczniów w dwóch kategoriach wiekowych: klasy VI–VIII szkół podstawowych oraz szkoły ponadpodstawowe.
Konkurs zachęcał do poszukania odpowiedzi na pytanie, kogo lub czego zazwyczaj nie dostrzegamy w swoim otoczeniu i w jakiej przestrzeni ten „widzialny – niewidzialny” będzie czuł się dobrze. Młodzi ludzie zdefiniowali wiele problemów: od depresji dzieci i samotności seniorów po betonozę. Zwrócili uwagę na zazwyczaj niedostrzegane grupy, takie jak pracujący nocą piekarze czy graficiarze. Dla tych drugich przedstawili propozycję stworzenia punktu, w którym będą mogli rozwijać swoją pasję legalnie. Uczestnicy pomyśleli także o uatrakcyjnieniu przestrzeni publicznych dla najmłodszych czy ogrodach sensorycznych dla introwertyków. Zaproponowali również plac zabaw dla dorosłych, gdzie zaspokojenie nieoczywistej potrzeby poczucia beztroski, pozwala przywrócić wewnętrzny spokój. Wielokrotnie zwrócili uwagę na naturę, zaprezentowali m.in. projekty budowy ogrodów deszczowych oraz domków dla kotów, jeży i owadów. Zdarzały się też podejścia filozoficzne, m.in. sugestia, aby to, czego nie powinniśmy widzieć, pozostało niewidzialne, by nie uległo zniszczeniu.
Prace oceniało dziesięcioosobowe jury, którego przewodniczącą była Anna Kulińska, krajowy koordynator programu Kształtowanie Przestrzeni i członek Krajowej Rady IARP. W obradach uczestniczyły też: Beata Bauer (Narodowy Instytut Dziedzictwa), Katarzyna Domagalska (Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki), Agnieszka Bebłowska-Bednarkiewicz (Narodowe Centrum Kultury), Bogumiła Olkowska (Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego), Monika Kmera (Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego), Ewelina Furtak-Cisowska (Fakro), Magdalena Storożenko-Polak i Blanka Przedpełska (fundacja Unifest) oraz, jako sędzia referent, Ewa Szymańska-Sułkowska reprezentująca Zespół ds. Powszechnej Edukacji Architektonicznej IARP.Jury przyznało łącznie dwie pierwsze nagrody, cztery drugie, cztery miejsca trzecie oraz cztery wyróżnienia. Fundacja Unifest dodatkowo wyróżniła prace skupiające się na projektowaniu uniwersalnym, np. przewijak w męskiej toalecie czy oznakowanie obiektów kultury dla osób niesłyszących, które często jednocześnie nie potrafią czytać. Zespół prowadzący z ramienia IARP program Kształtowanie Przestrzeni docenił prace, w których młodzież opowiedziała o swoich problemach takich jak uzależnienie od urządzeń elektronicznych czy strach przed pokazaniem światu swoich talentów.Pierwsze miejsce w starszej kategorii wiekowej zajął Leon Kwiatkowski z pracą Duchy miasta, w której zaprasza na nocny spacer po Olsztynie szlakiem hologramów postaci związanych z historią miasta. W młodszej grupie – Bogumiła Jarysz, która zaproponowała, by począwszy od jej rodzinnego Poznania, pomóc osobom bezdomnym znaleźć odrobinę prywatności w wymyślonych przez nią Domkach intymności.
i
Czytaj też: Architektura w Polsce: wakacyjny przewodnik po architekturze |
