Architektura Polski Niepodległej

i

Autor: Archiwum Architektury

Wystawa „Architektura Polski niepodległej” w warszawskim Muzeum Niepodległości. Galeria

2012-06-28 11:44

Do grudnia w Muzeum Niepodległości w warszawskim Pałacu Radziwiłłów oglądać można wystawę „Architektura Polski niepodległej”. Ekspozycja stanowi wybór realizacji architektów i urbanistów Dwudziestolecia Międzywojennego

Muzeum Niepodległości zaprasza na wystawę poświęconą międzywojennej architekturze i urbanistyce. W czasie jej trwania będzie można zobaczyć m.in. rysunki i projekty architektoniczne, plany urbanistyczne, dokumenty, fotografie archiwalia a nawet wyposażenie biura przedwojennego architekta.

Ekspozycja została podzielona na 3 części; pierwsza przedstawia najpoważniejsze problemy polskich miast w XIX i na początku XX wieku: przeludnienie, złe warunki mieszkaniowe. Mówi również o ówczesnych propozycjach ich rozwiązania, które znalazły swoje odzwierciedlenie w ideach miasta-ogrodu czy idealnych miast przemysłowych.

Druga część ekspozycji jest rozwinięciem pierwszej. Omawia okres niepodległości Polski w dwudziestoleciu międzywojennym, kiedy to polskim architektom przyszło się zmierzyć z dynamicznym rozwojem polskich miast  przy towarzyszącym im problemach po wieloletnich zaniedbaniach z czasu zaborów. Zaprezentowano tu urbanistyczne projekty regulacji i rozwoju przestrzennego miast, nowych dzielnic lub ich wycinków, a także bardzo licznych, ciekawych projektów nowych budynków użyteczności publicznej, gmachów rządowych i architektury mieszkaniowej. Zobaczymy także prawdziwe perełki - projekty niezrealizowanych inwestycji bądź ich odrzuconych wersji, nigdzie wcześniej nie prezentowane, takich jak m.in. siedziba Ministerstwa Edukacji i Wyznań Religijnych autorstwa Zbigniewa Mączyńskiego.

Wystawa ukazuje niezwykłą różnorodność architektury 20-lecia międzywojennego – od próby odnalezienia polskiego „stylu narodowego, przejawiającego się najczęściej w tzw. „stylu dworkowym”, przez kontynuację architektury historyzmu, w postaci monumentalnych gmachów w stylu klasycyzmu akademickiego, po inspiracje amerykańskim „art. deco” czy wreszcie ultranowoczesną w formie architekturę funkcjonalizmu, silnie inspirowaną Le Corbusierem. Obok zespołów dworkowych willi i osiedli na Ochocie zobaczymy projekty warszawskich wysokościowców w Śródmieściu, monumentalnej dzielnicy im. Marszałka Józefa Piłsudskiego na Polu Mokotowskim czy funkcjonalistycznych osiedli robotniczych na Kole i Żoliborzu.

Trzecia część ekspozycji, pod nazwą „Forum”, ma na celu zaangażowanie zwiedzającego – z założenia pobudzać powinna do rozważań nad miejską przestrzenią i architekturą, potrzebami i problemami współczesnego miasta i wyrażenia swojego zdania w formie pisemnych postulatów czy odręcznie narysowanych projektów, które trafią do „skrzynki pełnej pomysłów”..

Wystawie przez cały okres jej trwania towarzyszyć będą liczne wydarzenia i atrakcje związane z architekturą polskich miast, takie jak dyskusje, wykłady, spacery architektoniczne, warsztaty dla dzieci, gry miejskie.

oprac. M. Nitychoruk

Wystawa „Architektura Polski niepodległej”19.05. 2012 -15.12.2012 Muzeum Niepodległości w Warszawie (Pałac Radziwiłłów)Al. Solidarności 62, Warszawa

 

 

 

Gmach Gimnazjum im. Batorego w Warszawie jest dziełem Tadeusza Tołwińskiego (1922-1923)

i

Autor: Archiwum Architektury Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Polacy poszukiwali stylu, który dałby im poczucie ciągłości z osiągnięciami poprzednich pokoleń. Stąd też architekci sięgali do tradycji. Wzorowany na wazowskim baroku gmach Gimnazjum im. Batorego w Warszawie jest dziełem Tadeusza Tołwińskiego (1922-1923)Fot. w zbiorach Muzeum Niepodległości w Warszawie
Dworzec kolejowy w Gdyni

i

Autor: Archiwum Architektury Największą popularnością w l. 20. XX w. cieszył się styl dworkowy, którego formy kształtowane były w oparciu o inspirację szlacheckim dworkiem. Wznoszono nawet duże budowle w tym stylu, jak choćby dworzec kolejowy w Gdyni, dzieło Romualda Millera (1926-1928)Fot. w zbiorach Muzeum Niepodległości w Warszawie
Leon Bordon 1924

i

Autor: Archiwum Architektury Projekty w różnych częściach kraju starały się nawiązywać do lokalnych cech architektury… (6 rysunków projektowych domu z poddaszem, Leon Bordon, 1924)Fot. T. Stani, Muzeum Niepodległości w Warszawie
Dom we Lwowie

i

Autor: Archiwum Architektury ...lub po prostu gustami potencjalnych nabywców, lokujących swe upodobania pomiędzy eklektyzmem a secesją. Plan domu parterowego we Lwowie, Leon Bordon, l. 20. XX w.Fot. T. Stani, Muzeum Niepodległości w Warszawie  
Pocztowa Kasa Oszczędności w Krakowie

i

Autor: Archiwum Architektury Za starszą siostrę stylu dworkowego można uznać klasycyzm akademicki: monumentalne gmachy urzędów i instytucji, dla których wzorem były zarówno budowle czasów stanisławowskich i Królestwa Kongresowego, jak i ogólnoeuropejski dorobek architektoniczny epoki oświecenia. Na zdjęciu gmach Pocztowej Kasy Oszczędności w Krakowie proj. Adolfa Szyszko-Bohusza, 1924 r.Fot. w zbiorach Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Bank Polski w Siedlcach

i

Autor: Archiwum Architektury Klasycyzm akademicki zagościł także w mniejszych miastach, wraz z tworzącymi się instytucjami niepodległego państwa. Gmach Banku Polskiego w Siedlcach, proj. Marian Lalewicz, 1924 r.Fot. w zbiorach Muzeum Niepodległości w Warszawie
Projekt Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w Warszawie

i

Autor: Archiwum Architektury W końcu lat 20. architekci powrócili do modernizowania tradycyjnych form: niezrealizowany projekt Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w Warszawie, proj. Tadeusz Nowakowski, 1927 r. Fot. T. Stani, Muzeum Historyczne m.st. Warszawy
Gmach Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego

i

Autor: Archiwum Architektury Architektem, który stosował zasady kompozycji klasycznej (osiowość, monumentalizm) lecz w zmodernizowanej formie (uproszczenie detalu), był Zdzisław Mączeński, projektant gmachu Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, ok. 1932 r.Fot. w zbiorach Narodowego Archiwum Cyfrowego
Projekt Świątyni Opatrzności Bożej autorstwa Zdzisława Mączeńskiego, ok. 1930

i

Autor: Archiwum Architektury Przedwojennej Warszawie brakowało rozległych, monumentalnych przestrzeni dla defilad i uroczystości. Jedno z nowych, projektowanych wielkich założeń, miało się znaleźć na Polu Mokotowskim, ze Świątynią Opatrzności Bożej jako dominantą. Na zdjęciu: projekt Świątyni Opatrzności Bożej autorstwa Zdzisława Mączeńskiego, ok. 1930 r.Fot. T. Stani, własność córki Z. Mączeńskiego
Przybory kreślarskie arch. Zdzisława Mączeńskiego

i

Autor: Archiwum Architektury Podstawowym narzędziem pracy współczesnego architekta jest przede wszystkim komputer. Sto lat posługiwano się zupełnie odmiennym zestawem, były to: ołówki oraz noże i pilniki do nadawania grafitowi odpowiedniego kształtu, “czarodziejska” gumka, umożliwiająca dokonanie poprawek, szczotka do czyszczenia paprochów powstających przy ścieraniu, pióra, którymi tuszem nanoszono naszkicowane wcześniej linie i żyletka do wyskrobywania z kalki błędów. Na zdjęciu: oryginalne przybory prof. Zdzisława Mączeńskiego, przed 1939 r.