Bollywood w cyberkopułach. Kosmiczne miasteczko przy autostradzie A4 szokuje kierowców od 20 lat

Spis treści

1. Realizacja produkcji filmowej na 13 000 m²
2. Kosmiczne toalety i drzwi otwierane czytnikiem linii papilarnych
3. Nie "Studios", a "Planet". Kompleks miał stać się parkiem rozrywki
4. Okrągłe okna strategicznie umieszczone na sferycznych ścianach

Realizacja produkcji filmowej na 13 000 m²

Alvernia Planet (dawniej Alvernia Studios) to kompleks trzynastu kopuł, połączonych szklanymi korytarzami, zlokalizowany przy autostradzie A4 w Nieporazie - około 35 km od Krakowa. Na pierwszy rzut oka wyglądają jak nietypowa baza kosmiczna - jak podaje Dziennik Polski, "w ich pobliżu często dochodzi do kolizji i wypadków", co może być spowodowane utratą uwagi przez kierowców.

Inicjatorem projektu był Stanisław Tyczyński, twórca RMF FM. Kompleks powstał w latach 2000–2002 jako „RMF Media Complex” i pierwotnie miał stać się nową siedzibą radia. Wewnątrz zaprojektowano studia, biura, magazyny, zaplecze techniczne i restaurację, a same kopuły wykonano z żelbetu.

Za projekt koncepcyjny Alvernia Studios odpowiadała pracownia Yuma-Inwest w składzie: Stanisław Burmistrz, Wiesław Niewiadomski, Stanisław Podkański i Marek Skałkowski. Na etapie projektu budowlanego architekturą zajmowali się Burmistrz i Podkański, przy współpracy z AnArchi Group, a konstrukcją – Skałkowski, wspierany przez Ryszarda Walentyńskiego i Grzegorza Gubałę. W projekcie wykonawczym Burmistrz i Podkański kontynuowali prace architektoniczne (również z udziałem AnArchi Group), natomiast nad rozwiązaniami konstrukcyjnymi pracowali Skałkowski, Gubała, Stanisław Lintner, Bronisław Sadowski i Hubert Salomon. Za projekt zmiany estetycznego wizerunku obiektu odpowiadają Piotr Nawara i Agnieszka Szultk z pracowni nsMoonStudio.

Przeczytaj także: Centrum bajek ze szkła i betonu. To tu powstały postaci znane z kultowych wieczorynek: Reksio, Bolek i Lolek czy Baltazar Gąbka

Po rezygnacji RMF FM z przeprowadzki, budynek długo pozostawał pusty. W 2004 roku nominowano go do prestiżowej nagrody architektonicznej Mies van der Rohe Award jako pierwszą taką realizację z Polski. W 2006 roku Tyczyński sprzedał radio koncernowi Bauer, a środki zainwestował w Alvernia Studios – nowoczesne, prywatne studio filmowe. W kompleksie o powierzchni ponad 13 000 m² realizowano produkcję filmową od początku do końca: zdjęcia, nagrania dźwięku, efekty specjalne i montaż. Powstawały tu również filmy, projekty muzyczne, reklamy i gry wideo. Obiekt przyciągnął do siebie międzynarodowych twórców i stał się tym samym jedną z najnowocześniejszych tego typu inwestycji w Polsce.

Magazyn „The Hollywood Reporter” uznał Alvernia Studios za jedno z najbardziej obiecujących studiów filmowych na świecie. W studiu pracowali znani twórcy, m.in. Krzysztof Penderecki, Jonny Greenwood, Andrzej Wajda, Agnieszka Holland i Wojciech Smarzowski. Powstawały tu filmy takie jak „Essential Killing” Jerzego Skolimowskiego, „Bogowie”, „Miasto 44” czy „Drogówka”. Realizowano tu także międzynarodowe produkcje – zarówno z Hollywood, jak i Bollywood. Studio posiada swoje przedstawicielstwo w Indiach.

Kosmiczne toalety i drzwi otwierane czytnikiem linii papilarnych

Rozmiary poszczególnych kopuł to odpowiednio 50, 30, 25 i 12 metrów średnicy oraz wysokości do 15,9 metra. Układ budynków zaprojektowano tak, by przemieszczanie się było szybkie, bezkolizyjne i wygodne dla ekip filmowych – kamery mają dostęp do każdej części obiektu. Wnętrza wymagały zastosowania nowoczesnych technologii, zwłaszcza w studiu muzycznym, za którego akustykę odpowiadał światowej klasy specjalista Andy Munro. Pomieszczenie wyposażono w sufitową czaszę z ruchomymi ramionami, które umożliwiają zmianę akustyki – od dużej sali koncertowej po mały klub.

Czytaj także: Blok słynny w całej Polsce. Na dachu: ogromna willa z dżunglą i wielkim akwarium. Ten penthouse to samowola budowlana z lat 90.

Całość utrzymano w futurystycznym stylu – od wnętrz, przez garderoby i magazyny, po detale. Drzwi otwiera się za pomocą czytnika linii papilarnych, a nawet toalety zaprojektowano w nowoczesnym, kosmicznym klimacie.

W grudniu 2021 roku w jednej z kopuł niespodziewanie wybuchł pożar. Ogień przerwał zdjęcia do serialu "Barbarzyńcy". W akcji gaśniczej uczestniczyło ponad 100 strażaków z 26 zastępów. Jak podawał RMF FM:

Zapalić się miała scenografia do kręconego tam drugiego sezonu serialu dla amerykańskiej platformy streamingowej. Ze studia, w którym wybuchł pożar ewakuowano 40 osób, a z powodu trudnych warunków akcji gaśniczej zdecydowano o ewakuacji całego kompleksu. Obawiano się też, że ogień przeniesie się na inne kopuły.

Nie "Studios", a "Planet". Kompleks miał stać się parkiem rozrywki

W 2017 roku Grupa Gremi, należąca do krakowskiego przedsiębiorcy Grzegorza Hajdarowicza, przejęła Alvernia Studios w Nieporazie. Po zmianie właściciela obiekt przemianowano na Alvernia Planet, a plan biznesowy zakładał przekształcenie go w park rozrywki. Według Gazety Krakowskiej w 2019 roku Alvernia Studios miała stać się parkiem edukacyjno-rozrywkowym, bazującym na technologiach AR i VR oraz hologramach i instalacjach świetlnych.

Czytaj także: Od 1 kwietnia autostrada A4 Katowice - Kraków znowu droższa. Wszystko idzie na inwestycje - zapewnia koncesjonariusz

Realizacja pomysłu napotkała jednak przeszkody. Portal Tarnów Nasze Miasto wskazuje, że najpierw inwestycje opóźnił COVID‑19, a później niepewność związana z wojną na Ukrainie utrudniła dalsze działania. Mimo tych trudności obiekt nadal funkcjonuje. Dziś Alvernia Planet łączy dwie role – pełni funkcję aktywnego studia filmowego, a jednocześnie jest dostępna dla zwiedzających. Udostępnia ścieżkę edukacyjną, prezentującą przyszłościowe technologie i kulisy produkcji filmowej. Obiekt zachował oryginalny parking na 180 miejsc, z możliwością rozbudowy do 1000, co pozwala na obsługę większych wydarzeń i gości.

Okrągłe okna strategicznie umieszczone na sferycznych ścianach

Mimo upływu lat kompleks Alvernia Planet wciąż zachowuje nowoczesny charakter i śmiało można określić go mianem ponadczasowego. Jednym z powodów tej wyjątkowości jest brak realnej konkurencji – niewiele współczesnych obiektów łączy tak nietypową formę architektoniczną, dużą skalę przestrzenną oraz charakterystyczne, immersyjne wnętrza.

Alvernia Planet wyróżnia się również w kontekście swojego otoczenia – stanowi wyraźną dominantę krajobrazową, tym bardziej że najbliższa okolica wciąż pozostaje niezurbanizowana.

Mimo złożonego i spójnego wystroju wnętrz, bryła kompleksu pozostaje zewnętrznie czytelna i łatwa do zdefiniowania – to właśnie ta prostota formy czyni go tak wyrazistym i bezkompromisowym. Co więcej, samo przebywanie w tym miejscu jest doświadczeniem unikalnym i trudnym do porównania z czymkolwiek innym.

Jak czytamy w materiałach promocyjnych skierowanych do potencjalnych najemców:

„Wnętrza Alvernia Planet wirtualnie teleportują odwiedzających do alternatywnego, futurystycznego wszechświata. Jak na statku kosmicznym, pokonujesz labirynt wąskich korytarzy i szklanych tuneli. Drzwi otwierają się przed Tobą automatycznie, a promienie światła docierają wszędzie z okrągłych okien strategicznie umieszczonych na sferycznych ścianach kopuł.”