Aleja Dębowa / Wrocław

Osiedle Aleja Dębowa 17-19 we Wrocławiu jest jedną z tych realizacji, które w rzeczywistości wyglądają lepiej, niż na wizualizacjach, i to nie ze względu na niską jakość wizualizacji, lecz dobry projekt i wykonanie. Atrakcyjności zdecydowanie dodaje lokalizacja – wrocławski Borek jest prestiżowym osiedlem willowym z kameralnymi i zielonymi uliczkami. O charakterze okolicy stanowią głównie przedwojenne wille i kamienice, a także kilkadziesiąt budynków z okresu PRL-u. Wkomponowanie się w tak bogaty kontekst nie stanowiło problemu dla Pracowni Projektowej Maćków, która swobodnie porusza się w minimalistycznej estetyce. Na taką też zdecydowano się przy realizacji tego osiedla, projektując proste, geometryczne rozwiązania nowoczesnej architektury, subtelnie odwołującej się do przeszłości i otoczenia.

Od strony alei Dębowej spośród drzew wyłaniają się niskie budynki wielorodzinne o skromnych, białych elewacjach nawiązujących do modernizmu. Dopiero po wejściu w głąb osiedla można zauważyć, że elewacje południowe urozmaicono dużymi tarasami i detalami w postaci ażurowych ścianek z drewna. Jednak najciekawszym rozwiązaniem w tych budynkach jest użytkowa funkcja dachów, zlokalizowano bowiem na nich tarasy dla mieszkań ostatnich kondygnacji.

W głębi kompleksu zaprojektowano domy szeregowe z drewnianą okładziną na elewacji, która ociepla estetykę osiedla, a zarazem pełni funkcję izolacji akustycznej, zwiększającej komfort użytkowania przestrzeni zewnętrznej. Dachy skośne nawiązują do typologii domów jednorodzinnych oraz willowych, jednak zastosowanie niemalże identycznych proporcji, jak w budynkach wielorodzinnych zapewnia spójność architektoniczną całego osiedla. Architekci nie zapomnieli również o energooszczędnych rozwiązaniach technologicznych, które dziś powinny być już standardem. Zastosowali m.in. panele fotowoltaiczne czy system retencji wody.

Założenie jest kameralne i przyjazne w odbiorze, opiera się bowiem na skali człowieka, odpowiednio dobranych proporcjach, zastosowaniu jasnych, naturalnych kolorów i materiałów. Nie bez znaczenia jest w tym przypadku również hierarchiczność przestrzeni, stopniowana od publicznych, przez półprywatne przydomowe ogródki, aż po prywatne przestrzenie wewnątrz budynków.

Osiedle można nazwać hybrydowym – oferuje mieszkania o zróżnicowanym standardzie, wielkości i typie, dzięki czemu każdy nabywca może znaleźć coś dla siebie. Niejednorodna typologia zabudowy zawsze sprzyja tworzeniu sąsiedztw zróżnicowanych społecznie.

W projektowaniu zespołów mieszkaniowych oprócz walorów estetycznych i funkcjonalnych niezwykle ważne są również części wspólne, rekreacyjne i przestrzenie interakcji sąsiedzkich. Takie podejście projektowe jest alternatywą wobec komercyjnego masowego budownictwa deweloperskiego. Niewielka skala założenia i otwartość prywatnych ogródków na przestrzenie wspólne stwarzają dogodne warunki do nawiązywania i utrzymywania kontaktów sąsiedzkich. Tarasy i ogródki dzięki dużym wymiarom są rzeczywiście funkcjonalne i zapewniają dodatkową zewnętrzną powierzchnię mieszkania, w której może toczyć się życie.

Osiedle będzie budowało tożsamość miejsca również za pomocą sztuki – „lewitująca” rzeźba w wykonaniu artysty Jerzego Kędziory niewątpliwie stanie się wizytówką tej przestrzeni. W kapitalistycznej rzeczywistości to rynek, podaż, inwestor i deweloper kreują jakość architektury mieszkaniowej. Być może nadszedł już czas, aby potencjalni nabywcy mieszkań zaczęli wymagać od deweloperów budynków oraz otoczenia o odpowiedniej jakości, a architekci zaczęli tę jakość podnosić. Niezwykle ważne jest również dogęszczanie struktur miejskich w kontekście wzrastającej urbanizacji i niekontrolowanej ekspansji oraz rozproszenia zabudowy na obrzeżach miast. Realizacja na Borku potwierdza, że można na małej działce w centrum zaprojektować ciekawą, różnorodną ofertę mieszkaniową i zarazem wysokiej jakości nowoczesną architekturę wpisującą się w kontekst.

Założenia autorskie

W skład osiedla Aleja Dębowa wchodzą cztery wille miejskie sześcio- i dziewięciolokalowe oraz sześć bliźniaków dwulokalowych zamkniętych w trzech prostych bryłach. W sumie na prawie hektarowej działce zrealizowano 41 lokali mieszkalnych, w tym 11 jednorodzinnych.

Nowatorskim rozwiązaniem było wprowadzenie pod zespół budynków jednorodzinnych zbiorowego parkingu podziemnego, stanowiącego wraz z garażem części wielorodzinnej kubaturową całość. W projekcie przyjęto wiele rozwiązań przyjaznych środowisku, m.in. panele fotowoltaiczne.

Na fasadach południowych, wschodnich i zachodnich budynków jednorodzinnych zastosowano potężne przeszklenia (do 8 m), wyposażone w zewnętrzne rolety zintegrowane z systemem smarthouse, chroniące przed nadmiarem słońca. Na wyższych kondygnacjach podobne funkcję pełnią mechaniczne drewniane okiennice w systemach przesuwno-łamanych.

Południowe witrynowe okna na budynkach wielorodzinnych zabezpieczono przed nadmiernym nasłonecznieniem dzięki zastosowaniu głębokich tarasów (1,8-2 m). Dodatkowo w parterach każde mieszkanie i dom wyposażono w duży ogród (40-200 m2), a najwyższe kondygnacje willi – w tarasy na dachach.

Wszystkie fasady wykonano z drewna modrzewiowego. W przypadku budynków jednorodzinnych są one zrealizowane w technologii ściany trójwarstwowej z użyciem wysokiej jakości drewna i izolacji z wełny skalnej, natomiast w budynkach wielorodzinnych cała południowa osłona tarasów i balustrad jest z modrzewia klejonego.

Dopełnieniem osiedla jest plac zabaw z wyposażeniem bez użycia tworzyw sztucznych. Wszystkie elementy wykonano z nieimpregnowanej robinii akacjowej.

Działka znajduje się w bardzo zielonej części Wrocławia, dlatego zdecydowano się na liczne nasadzenia zieleni wysokiej, jak lipy i klony, średniej w postaci grabów oraz łąk kwietnych zatrzymujących wodę, w miejsce tradycyjnych trawników. Wprowadzono także zielone trawiaste miejsca parkingowe.

Zbigniew Maćków

Czytaj też: Nowa metoda: o osiedlu Nowe Żerniki Łukasz Pancewicz |

Od strony alei Dębowej spośród drzew wyłaniają się niskie budynki wielorodzinne o białych elewacjach nawiązujących do modernizmu

Niejednorodna typologia zabudowy sprzyja tworzeniu sąsiedztw zróżnicowanych społecznie

Założenie jest kameralne i przyjazne w odbiorze, opiera się bowiem na odpowiednio dobranych proporcjach, zastosowaniu jasnych, naturalnych kolorów i materiałów