Biblioteka Maya Somaiya w Indiach

Maya Somaiya to otwarta w 2018 roku biblioteka położona we wsi Kopergaon w zachodniej części Indii. Budynek stanowi część lokalnego kompleksu szkolnego. Pomimo niewielkiej kubatury, niecałe 550 m², jest to jedna z ciekawszych realizacji w tym regionie. Decydujące w odbiorze obiektu wydają się dwa aspekty. Pierwszy to zwrócenie uwagi świata architektury na tematykę budownictwa publicznego w Indiach oraz na poprawę jego jakości, a to za sprawą ostatniego laureata nagrody Pritzkera Balkrishna Doshiego – pierwszego w historii indyjskiego architekta, który uzyskał to wyróżnienie. W swojej twórczości Doshi odwołuje się głównie do lokalnego rzemiosła oraz materiałów, wyrażając je w nowoczesnych rozwiązaniach architektonicznych. Podobnie jest w przypadku opisywanej biblioteki.

Drugi aspekt stanowi niezwykła interdyscyplinarność procesu projektowego, jakiego podjęli się architekci ze studia Sameep Padora & Associates. Połączyli oni najnowsze technologie cyfrowe, opracowane na uczelni ETH w Zurychu, wraz z XVI-wieczną wiedzą na temat formowania sklepień w Katalonii za pomocą lokalnego materiału, jakim są cegły wypalane w Indiach oraz ich przestrzennego formowania, metodą zapożyczoną od urugwajskiego architekta Eladia Diestego. Maya Somaiya stanowi więc łącznik między przeszłością i teraźniejszością w wykonaniu wielonarodowego zespołu projektowego.

Charakterystycznym elementem bryły jest harmonijkowa, wolno stojąca szklana fasada, oparta na prostej, drewnianej konstrukcji przejmującej obciążenia pionowe oraz poziome. Otwarte wnętrza uzupełnia podłoga ze szlifowanego kamienia Kota Stone, drewniane meble oraz charakterystyczne wentylatory klimatyzacyjne.

Inspiracją do stworzenia formy sklepienia były, zastane podczas wizji lokalnej, geodezyjne kopuły stanowiące tymczasowe pomieszczenia szkolne. Koncepcja architektoniczna zakładała wykorzystanie dachu jako strefy publicznej, co pozwoliło na określenie ostatecznej formy. Nie byłoby to możliwe bądź też wymagałoby znacznie większych nakładów finansowych oraz czasowych, gdyby nie opracowany na uczelni ETH w Zurychu program komputerowy RhinoVAULT. Pozwala on na generatywne poszukiwanie formy w oparciu o wewnętrzne siły konstrukcji oraz jej określenie, opierając się wyłącznie na siłach kompresji (podobnie jak w przypadku kopuł geodezyjnych). Amorficzny kształt zadaszenia wymagał rozłożenia sił, dlatego zdecydowano się na sklepienia warstwowe z cegłami ułożonymi w wielu kierunkach, stosowane m.in. w XVI-wiecznych kopułach katalońskich oraz XIX-wiecznych realizacjach Gustavino.

Inspirowano się również pracami urugwajskiego inżyniera i architekta Eladia Diestego, opierającymi się na geometrycznych właściwościach sklepień ceglanych oraz łuków kompresyjnych, pozwoliło to na dodatkową optymalizację formy. Zadaszenie o maksymalnej rozpiętości do 45 m składa się z łupiny o grubości nieprzekraczającej 100 mm, którą tworzą trzy warstwy lokalnie wyrabianych cegieł o grubości 20 mm, oraz zaprawy wraz ze zbrojeniem. Całość zakotwiczono w betonowych wspornikach, znajdujących się u podstawy każdej z „odnóg” zadaszenia, uzyskując w ten sposób organiczną formę, umożliwiającą wykorzystanie dachu jako mostu pomiędzy budynkami kompleksu. Obiekt reprezentuje innowacyjne połączenie nowoczesnych technik projektowych – generatywnych modeli cyfrowych wraz z lokalnym materiałem i prostotą zasad umożliwiających zastosowanie tradycyjnych i dostępnych na miejscu technik budowlanych.

Dzięki zastosowaniu programu RhinoVAULT udało się zaprojektować dach, stanowiący strefę publiczną. Jego konstrukcja składa się z trzech warstw cegieł o grubości 20 mm oraz zaprawy wraz ze zbrojeniem