Biurowiec Za Bramką w Poznaniu

Idea

Wznoszony od listopada 2014 roku biurowiec to obiekt, którego inwestorem jest Wielkopolskie Centrum Wspierania Inwestycji, spółka, której jedynym udziałowcem jest miasto Poznań. Budynek powstaje w ścisłym centrum Poznania, przy ulicy Za Bramką, uzupełniając jeden z kwartałów śródmiejskiej zabudowy. Lokalizacja ta była głównym czynnikiem determinującym formę nadziemnej części obiektu. Od strony ulic otaczających kwartał jego elewacje tworzą spokojną, współczesną kompozycję, wpisującą się w miejską pierzeję. Piętra, podobnie jak w sąsiednich kamienicach, rozdzielone są gzymsami, ściany zaś – artykułowane rytmicznie powtarzającymi się, pionowymi oknami. Przy dość wąskich uliczkach w tej części miasta wysokie przeszklenia pozwalają wpuścić do środka optymalną ilość światła słonecznego. Główne wejście do budynku zgodnie z przepisami zostało zadaszone niewielkim podcięciem bryły od strony ulicy Za Bramką. Zupełnie inaczej obiekt przedstawia się od strony wnętrza kwartału.

Każda kolejna kondygnacja jest cofnięta względem poprzedniej, tworząc rekreacyjne tarasy wyłożone drewnem i uzupełnione zielenią. Dzięki całkowicie przeszklonym elewacjom, wizualna granica między wnętrzem i zewnętrzem ulega zatarciu, pozwalając na wzajemne przenikanie się tych stref. Dodatkowa przestrzeń publiczna powstanie od strony południowej, między nowo zaprojektowanym biurowcem a budynkiem Poznańskiego Centrum Świadczeń. Będzie to niewielki plac z ławkami i zielenią zaaranżowaną podobnie jak na tarasach nowego obiektu.

Zieleń pojawi się nie tylko na tarasach, ale także na dachu, który – porośnięty trawą – zwiększy biologicznie czynną powierzchnię budynku. Do rozwiązań przyjaznych środowisku należy również naturalna wentylacja wnętrz – każde okno wyposażone jest w otwierany element.

Biurowiec będzie miał siedem kondygnacji i blisko 16 tys. m² powierzchni użytkowej. Trzy kondygnacje podziemne oraz część parteru zajmie garaż na 299 miejsc postojowych. Będzie to w dużej mierze parking ogólnodostępny, z miejscami dla samochodów osobowych, motocykli i rowerów.

Forma

Otoczone wysokimi kamienicami mieszkalnymi działki budowlane w ciasnej zabudowie śródmiejskiej należą do najtrudniejszych pod względem wydajnego zagospodarowania kubaturowego. Przepisy o dopuszczalnym zacienianiu mieszkań w sąsiednich obiektach obligują do zapewnienia minimum 1,5 godziny nasłonecznienia dla przynajmniej jednego okna w lokalu. Szczególnie kłopotliwe bywają okna wykonane – często nielegalnie – w ścianach oficyn znajdujących się w granicach działki. Nie mając pewności co do ich statusu prawnego, należy je również uwzględnić. Na te wymogi nakładają się przepisy o wzajemnym przesłanianiu budynków wprowadzające kolejne ograniczenia wysokościowe.

Opisane wyżej uwarunkowania sprawiły, że postawienie prostej kubatury na zasadzie wyciągnięcia w górę obrysu budynku, było praktycznie niemożliwe. W wyniku przeprowadzenia szczegółowej analizy przesłaniania i zacieniania oraz po uwzględnieniu granicznych wartości wysokościowych określonych w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego powstała nieregularna bryła z głębokimi wycięciami od strony wschodniej i prostą elewacją jedynie wzdłuż ulicy Za Bramką oraz – częściowo – przy placu przed siedzibą Poznańskiego Centrum Świadczeń.

Na tym etapie stało się jasne, że w tak ukształtowany obiekt nie da się w całości wpisać pierwotnie zakładanego programu, jakim był parking wielopoziomowy. Funkcja ta została przeniesiona na kondygnacje podziemne oraz część parteru, gdzie bryła nie jest powycinana i aranżacja większej powierzchni na niezakłóconej siatce osi była w ogóle możliwa. Trzy piętra nadziemne, które nie mogły zostać przeznaczone na garaż, sprawdziły się doskonale jako nowoczesna przestrzeń biurowa.

Zgodnie z wymaganiami MPZP na poziomie stropu kondygnacji parteru zaprojektowano dziedziniec zaaranżowany jako taras z zielenią. Ma on powierzchnię około 510 m². Mniejsze tarasy otrzymała także każda wyższa kondygnacja biurowa. W efekcie powierzchnia całkowita dziedzińca na wszystkich poziomach jest o wiele większa niż wymagane minimum. Dzięki temu udało się uzyskać odpowiedni metraż terenu biologicznie czynnego, wliczając w to również powierzchnię zielonego stropodachu nad najwyższą kondygnacją.

Elewacja frontowa

Ze względu na bliskość sąsiadujących budynków elewacja frontowa musiała mieć przynajmniej 65% ścian o odporności ogniowej 60 min. Z tego powodu została zaprojektowana jako pełna z przeszkleniami. Zbudowana jest z powtarzających się na przemian okien i filarków międzyokiennych, w zestawach przesuniętych o moduł w stosunku do kondygnacji poniżej. Ściany pełne wykonane są w konstrukcji żelbetowej ocieplonej wełną mineralną z folią wiatrochronną i wykończone panelami z aluminiowej siatki cięto-ciągnionej malowanej proszkowo (wykonawca: Maxim-Bud Bis). Z uwagi na lokalizację inwestycji w strefie ochrony konserwatorskiej rozwiązania elewacyjne – tak kompozycyjne, jak i materiałowe – musiały zostać zatwierdzone przez Miejskiego Konserwatora Zabytków. Zgodnie z zapisami w MPZP elewacja od strony ulicy Za Bramką nawiązuje pod względem proporcji, wymiarów, podziałów oraz wysokości sytuowania gzymsów do istniejącego zabytkowego budynku PCŚ.

Jeśli chodzi o rozwiązania materiałowe, to wspólnie z biurem Miejskiego Konserwatora Zabytków doszliśmy do wniosku, że nowoczesne materiały elewacyjne takie jak siatka cięto-ciągniona i blacha perforowana pod względem jakości i wysokiego standardu mogą być stawiane na równi z tradycyjnie stosowanymi okładzinami kamiennymi. Podkreślić jednak należy, że nie są to zwykłe blachy. Po raz pierwszy na elewacji budynku zostały zastosowane blachy wykonane w technologii 3+ opracowanej w studiu projektowo-inżynieryjnym Zieta Prozessdesign Oskara Zięty. Technologia produkcji została zmodyfikowana na potrzeby projektu w wyniku czego powstała perforowana i odkształcona blacha, która przepuszcza powietrze, a zarazem jest odpowiednio sztywna i wytrzymała. Okna wycofane są względem lica elewacji jedynie o 7 cm, dzięki czemu na parapetach nie będą siadać gołębie.

Dach

Nieużytkowa część dachu została zaprojektowana jako stropodach zielony w systemie odwróconym. Elementem zielonym są tu maty rozchodnikowe. Obecna na dachu roślinność jest świetnym izolatorem i polepsza mikroklimat okolicy, a przy tym zmniejsza ilość wody deszczowej odprowadzanej do kanalizacji ogólnospławnej. Zlokalizowane na dachu instalacje techniczne zostały osłonięte obudową pełniącą jednocześnie funkcję przegrody akustycznej tłumiącej hałas emitowany przez urządzenia. Jest ona obustronnie wyłożona siatką cięto-ciągnioną identyczną jak na elewacji.

Elewacja tylna

Od strony kwartału budynek przypomina górę – każde kolejne piętro jest cofnięte względem poprzedniego. Uskoki te zostały wypełnione drewnianymi tarasami z zielenią w donicach. Z tarasów rozciąga się widok na wnętrze kwartału, dlatego elewacja tej części jest prawie całkowicie przeszklona. Kompozycyjnie jest ona zbudowana podobnie jak elewacja frontowa, z tą różnicą, że fragmenty, które w elewacjach od strony ulicy są pełne, zostały zastąpione szkłem, natomiast w miejsce nieotwieranej fasady szklanej pojawia się balkonowy system okienny (wykonawca: JB SYSTEM Jacek Broniarz).

Ze względu na ograniczony budżet, zastosowane zostały drzwi wyłącznie rozwierne, przez co nie można pozostawić ich uchylonych, np. podczas deszczu. Z tego powodu w tylnych elewacjach znalazły się również przewietrzacze osłonięte ażurową blachą, identyczną jak okładzina na elewacji frontowej. Przepuszcza ona powietrze i chroni przed deszczem, a jednocześnie maskuje elementy techniczne, nadając fasadzie spójny i bardziej elegancki wygląd.

Tak skomponowana elewacja zyskała określony rytm, który tworzą ułożone naprzemiennie elementy: otwierany fragment okienny, perforowana blacha zakrywająca przewietrzacze oraz tafla szkła. Kiedy przewietrzacze są uchylone, klimatyzacja w ich strefie zostaje automatycznie wyłączona, co pozwala na naturalną wentylację wnętrza.

W oknach frontowej i tylnej elewacji, zamiast stosowanych przeważnie w biurach rolet czy żaluzji, pojawią się zasłony. Mają one nadać bardziej kameralny, domowy charakter budynkowi, który powstał w kwartale mieszkalnym. Takie rozwiązanie jest także wygodniejsze dla użytkowników – zasłony są sterowane automatycznie, ale wystarczy jedynie je odchylić, by wyjść na taras.

Tarasy

Tarasy zostały podzielone na część dostępną dla użytkowników biur oraz zieloną. W tej pierwszej mają one nieregularny kształt, a w miejscach, gdzie się rozszerzają, ustawione zostały ławki. Ich drewniane siedziska umieszczone są na stalowych konstrukcjach obudowanych blachą w kolorze analogicznym do elewacji. Pod ławkami zaprojektowane zostało oświetlenie liniowe. Ławki stanowią jedyny element oświetlający tarasy po zmroku (z wyjątkiem światła padającego z wnętrza budynku). Podłogi tarasów pokryte są deskami z egzotycznego drewna Bangkirai (wykonawca: Ultra Wood), a balustrady wykonane z prostych, stalowych elementów, na które naciągnięta jest nierdzewna siatka pleciona. Całość uzupełniają automatycznie nawadniane donice z zielenią. Zostały one wykonane z prefabrykowanych elementów betonowych obudowanych lakierowaną blachą aluminiową. Rosną w nich dwa gatunki traw ozdobnych: turzyca i trzcinnik (projekt zagospodarowania terenów zieleni: Zakład Kształtowania Zieleni GARDENS).