Budynek Mediateki w Grodzisku Mazowieckim

Centrum społeczno-edukacyjne Mediateka to już drugi wyróżniający się, obok centrum kultury („A-m” 10/08), współczesny obiekt użyteczności publicznej w Grodzisku Mazowieckim. Projekt powstał w pracowni ENONE z Pabianic. Prostopadłościenna bryła o mocno przeszklonych elewacjach, obłożonych czarnymi panelami aluminiowymi, doskonale wtapia się w zieleń sąsiedniego parku im. hr. Skarbków. Mimo że obiekt jest od niego oddzielony jezdnią, zdaje się być jego integralną częścią. To jedno z najlepszych tego rodzaju rozwiązań przestrzennych, zrealizowanych w ostatnich latach w podwarszawskich miejscowościach. W prostej architekturze budynku dominuje zasada, że mniej znaczy więcej.

Każdą elewację zaprojektowano odmiennie. Wszystkie jednak tworzą harmonijną całość. Fasada od ulicy 3 Maja – w całości przeszklona, o zamaskowanych podziałach międzyokiennych – zwrócona jest w stronę parku Skarbków. Jedna z krótszych, bocznych elewacji, skierowana ku rzeczce Rokiciance z ciągnącym się wzdłuż niej pasem zieleni, ma dość głęboki podcień. Wspierające go słupy znajdują przedłużenie w postaci nieregularnie rozrzuconych lizen, rytmizujących elewację i tworzących kratownicę wraz z dźwiganymi przez nie belkowaniami. Jest to swoisty ukłon w stronę tradycji, złamany jednak asymetrią. Podcień ma m.in. służyć jako miejsce do wystawiania stolików kawiarni, zlokalizowanej w narożniku przyziemia. Natomiast wydłużona elewacja południowo-wschodnia ożywiona została naprzemiennym rytmem wąskich szczelin okiennych i pasów muru. Z zewnątrz obłożono ją czarnymi panelami aluminiowymi. Część okien wzbogacona została tu dodatkowo łamaczami światła, gdyż jest ono od tej strony bardzo silne. Całość na rzucie wydłużonego prostokąta jest dwukondygnacyjna. Wysoki poziom wód gruntowych sprawił, że nie ma podpiwniczenia. Wszelkie instalacje wentylacyjno-klimatyzacyjne znalazły się na dachu – wycofane w głąb budynku otrzymały osłonę i stały się niezauważalne.

Zgodnie z założeniami inwestora budynek składa się z dwóch stref funkcjonalnych: parteru zaprojektowanego jako miejsce działań społeczno-edukacyjnych oraz biblioteki z multimediami na piętrze. Tam też, w części centralnej, znalazło się zaplecze dla pracowników. Obiekt został zaplanowany jako instytucja integracji wielopokoleniowej. Już krótka wizyta przekonuje, że spełnia on pokładane w nim oczekiwania. W sąsiadujących ze sobą pomieszczeniach parteru starsi ludzie uczestniczą w warsztatach Strefy Aktywnego Seniora. Jednocześnie młodzież słucha wykładu w sali w tylnym trakcie budynku, która dzięki ruchomym ścianom może być dzielona na mniejsze części i równie dobrze służyć np. zajęciom z baletu. Tymczasem mieszkańcy przychodzą do biblioteki na piętrze, a tuż obok w przeszklonym pomieszczeniu młodzież używa cyfrowych urządzeń edukacyjnych. Jest to sala You Media, gdzie można m.in. skorzystać z bieżni wirtualnej, a także poznać działanie drukarki 3D.

Mediatekę cechuje maksymalnie prosty i klarowny układ przestrzenny oraz rzucająca się w oczy transparentność wnętrz. To, co dzieje się podczas zajęć jest widoczne zarówno z ulicy, jak i z holu oraz windy, aby więcej osób mogło się zainteresować ofertą instytucji. Z myślą o przyszłych użytkownikach ważną częścią procesu projektowego były konsultacje z pracownikami biblioteki. Podpowiedzieli oni, jaki byłby jej najdogodniejszy układ i rodzaj umeblowania. W przyziemiu znalazł się obszerny hol z ladą recepcyjną, ciągiem wbudowanych w ścianę szaf na ubrania zamiast klasycznej szatni oraz toaletami. Te ostanie zgrupowane zostały w wewnętrznym, żelbetowym trzonie budynku, mieszczącym też m.in. pomieszczenia socjalne dla pracowników, aneksy kuchenne, serwerownie itp. Klatka schodowa jest szeroka, boczne ściany są z betonu architektonicznego, a szarość wnętrz ożywiają pomalowane na żółto płaszczyzny pełnych, betonowych balustrad. Projekt miał być energooszczędny. Z tego powodu architekt położył nacisk m.in. na dobre oświetlenie budynku naturalnym światłem dziennym. Pomieszczenia w głębi traktów i toalety na piętrze doświetlone są tubami solarnymi, czyli naturalnymi świetlikami, wykorzystującymi systemy zwierciadeł.

Chociaż w Mediatece nie odnajdziemy rewolucyjnych rozwiązań, to ujmuje ona dobrym wpasowaniem w otoczenie, skromną architekturą, a także przejrzystością wnętrz. Ogromna w tym zasługa zarówno projektanta, który nie narzucał swojej wizji, biorąc pod uwagę potrzeby przyszłych użytkowników, jak też świadomego inwestora, mającego konkretne oczekiwania i popartą doświadczeniem wiedzę.

Założenia autorskie

Projekt Mediateki to przykład współczesnej architektury, odpowiadającej na potrzeby instytucji kultury, której ważną częścią jest edukacja wielopokoleniowa. Budynek taki powinien mieć bogaty program funkcjonalny przeznaczony dla różnych grup wiekowych, jednoczący je we wspólnych działaniach. Jego lokalizacja w centrum miasta, w strefie zieleni parkowej sprawia, że jest on chętnie odwiedzany – to miejsce spotkań, ważny punkt na trasie rodzinnych spacerów. Stały, rozbudowany program wydarzeń jest tylko potwierdzeniem słuszności tej inwestycji.

Obiekt w swej prostej i surowej formie ma kontrastować z bogactwem kształtów i kolorów okolicznej zieleni, wtapiać się w nią, stać się niewidocznym. Skromna, czytelna elewacja jest ze szkła, w którym odbija się otaczająca roślinność, a stalowe ciemne panele są nadającym rytm, mocnym akcentem wizualnym. Duże okna wychodzą na wszystkie strony i ujawniają to, co się dzieje w środku. Założeniem było stworzenie nieekspresyjnej bryły, przyciągającej nie wyglądem, a bogatym programem. To, co na zewnątrz ma się przenikać z tym, co w środku: szkło nie tworzy granicy, okalający budynek plac „wchodzi” do jego wnętrza, linie okien kadrują obrazy otoczenia. Puls architektury współgra z pulsem miasta.
RAFAŁ SOKOŁOWSKI

Obiekt w swej prostej i surowej formie ma kontrastować z bogactwem kształtów i kolorów okolicznej zieleni

Mediatekę cechuje maksymalnie prosty i klarowny układ przestrzenny oraz transparentność wnętrz. To, co dzieje się podczas zajęć jest widoczne z zewnątrz

Elewacja jest ze szkła, w którym odbija się otaczająca roślinność, a stalowe ciemne panele są nadającym rytm, mocnym akcentem wizualnym