W ramach nowojorskiego festiwalu WantedDesign, co roku w maju odbywają się warsztaty Design Schools Workshop. Prezentują unikalny program, który przyciąga grupę studentów z międzynarodowych szkół projektowych. Warsztaty są ważną częścią tygodnia dizajnu w Nowym Jorku i odnoszą sukces zarówno w promowaniu szkół, wspieraniu tworzenia międzynarodowej sieci młodych projektantów, jak w inicjowaniu partnerstwa między szkołami a producentami.
Tegoroczne warsztaty Design Schools Workshop trwały od 16 do 21 maja, na WantedDesign Brooklyn, w samym sercu Industry City. Poprowadzili je wykładowcy z Wydziału Wzornictwa Warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych – Jerzy Porębski i Tomek Rygalik.
Zaproponowany program zgromadził rekordową liczbę 45 studentów z 10 szkół: Aalto University (Finlandia), Appalachian University (USA), Art Center, (USA) Centro (Meksyk), Ecole Boulle (Francja), Escuela de Comunicación Monica Herrerra (Salwador), Pratt Institute (USA), Strate School of Design (Francja), Tongji University (Chiny). Polskę reprezentowali Aleksandra Jankowska, Anna Jurgielewicz, Wiktor Szufler i Szymon Zakrzewski z Wydziału Wzornictwa Warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Punktem wyjścia do sformułowania tematu warsztatów - Open form for Well-being była teoria formy otwartej, stworzona przez polskiego architekta, teoretyka i pedagoga Oskara Hansena pod koniec lat 50.
Zgodnie z tą teorią artysta/projektant nie tworzy zamkniętego dzieła sztuki, ale kontekst dla możliwych interpretacji, działań i pojawiających się potrzeb. Zastosowana metoda opierała się na zasadach niejednoznaczności, zmienności i zbiorowego uczestnictwa. Jest to bardzo istotne odniesienie dla współczesnego projektowania zarówno w wymiarze koncepcyjnym, jak i praktycznym. Stosując tę metodę, postawiliśmy za cel dobre samopoczucie (well-being) w przestrzeni publicznej, które zyskuje w takim kontekście nowy wymiar - społeczny, kulturowy, estetyczny oparty na interakcjach międzyludzkich, środowiskowych i partycypacyjnych związkach, u podstaw których stoi poczucie bezpieczeństwa i satysfakcja.Punktem wyjścia dla studentów była uważna obserwacja otoczenia, otwartość i wrażliwość, świadoma analiza sytuacji i potencjału przestrzeni.
Jako prowadzący warsztaty, położyliśmy nacisk na to, aby studenci pracowali w rzeczywistym kontekście. Dlatego poprosiliśmy uczestników o znalezienie "miejsc z potencjałem" wokół Industry City, aby potem w pięcioosobowych grupach zbadać to miejsce, nawiązać kontakt z mieszkańcami, sformułować problem i zareagować projektowo. Przez kolejne 2-3 dni uczestnicy realizowali eksperymentalny, pełnowymiarowy prototyp in-situ. W ten sposób projekty miały charakter zarówno konceptualny, jak i kontekstualny, zostały zmaterializowane i przetestowane w świecie rzeczywistym. Studenci mieli tylko pięć dni, aby zmierzyć się z hansenowską ideą. Zwieńczeniem warsztatów stała się finałowa prezentacja, która odbyła się 21 maja w Terminal Stores, gdzie trwała równocześnie wystawa WantedDesign Manhattan. Prace oceniało jury, w którego skład weszli projektanci i eksperci Todd Bracher, Allan Chochinov, Jean-Jacques L’Hénaff i Ece Calguner Erzan. Zwyciężył projekt This is Stairs polegający na transformacji martwej dotąd przestrzeni przy zajezdni autobusowej, w miejsce stymulujące, pozwalające na interakcję i doświadczenie symbolicznej podróży. Projekt przygotował zespół w składzie: Denise Carcamo (Escuela de Comunicacion Monica Herrera), Duncan Bonar (ArtCenter College of Design), Olson van der Vorst (Appalachian State University), Stiina Ruusuvuori (Aalto University) i Tillian Deng (Pratt Institute). Ponadto pozaregulaminowe wyróżnienia otrzymały prace Island under Construction i Sighthub.
Międzynarodowe warsztaty są okazją nie tylko do współpracy osób z różnym doświadczeniem zawodowym i kulturowym, ale także pozwalają na porównanie programów nauczania oraz poglądów na projektowanie. Aby sprostać wyzwaniom współczesnego, złożonego świata, wydziały dizajnu muszą reagować na ciągłe i dynamiczne zmiany, dostosowując do nich programy uczelni, kładąc nacisk na stronę praktyczną projektowania, koncepcyjną, analityczną, interakcyjną, czy eksperymentalną. Te priorytety widoczne są w wielu programach i szkołach na całym świecie. Czasem wybiera się jeden z nich, a czasem wdraża kilka. Takie zasady są zrozumiałe i łatwo przyswajalne. Natomiast ewentualne różnice pojawiają się w związku z kontekstem kulturowym.
Na Wydziale Wzornictwa ASP w Warszawie wraz ze współpracownikami staramy się rozwijać program kształcenia oparty o tradycję przenikania się projektowania i sztuki z uwrażliwianiem studentów na problemy społeczne. Pratt Institute czy Art Center College of Design, źródła swojego programu wskazaliby pewnie gdzie indziej. Pojawiają się też czasem różne cele kształcenia, które najogólniej odzwierciedlają coraz mniejsze różnice pomiędzy europejską kulturą materialną, a amerykańską kulturą marketingowo-komercyjną. Przy takich uwarunkowaniach warto było zrobić międzynarodowy projekt, poszukać wartości wspólnych i to się udało.
Uczestnictwo studentów Wydziału Wzornictwa ASP w Warszawie w warsztatach w Nowym Jorku wsparli Akademia Sztuk Pięknych oraz Instytut Kultury w Nowym Jorku.