Osiedle Botanica / Gdańsk

Osiedle Botanica w Jelitkowie to przestrzeń o wysokim standardzie, w sąsiedztwie plaży, parku Jelitkowskiego oraz parku im. Ronalda Reagana. Samo Jelitkowo stanowi obecnie na nowo odkrywany, przedwojenny kurort nadmorski, który na przełomie XIX i XX wieku został zlokalizowany na wydmach i bagnach. Inwestycję zrealizowano na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, w znaczny sposób ograniczającego pokusy nadmiernej intensyfikacji zabudowy w sąsiedztwie ekskluzywnej dzielnicy willowej z drugiej połowy XX wieku. Dzięki rygorystycznym wymogom urbanistycznym budynki mieszkalne mają jedynie po trzy kondygnacje nadziemne, a liczba mieszkań w 12 obiektach wynosi od 15 do 24. Narzucona niewielka intensywność zabudowy i wysoki wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej pozwoliły architektowi na stworzenie malowniczego osiedla-ogrodu. Kompozycja na wolnym planie jest wprawdzie sprzeczna z dotychczasowym układem zabudowy Jelitkowa, ale zapewnia mieszkańcom dużą intymność i kameralność, a jednocześnie jest swoistym przedłużeniem nadmorskich założeń parkowych Gdańska i Sopotu.

Dojścia do poszczególnych klatek schodowych wiodą spacerowymi alejkami, wzdłuż których znajdują się skwerki z licznymi siedziskami, amfiteatr i plac zabaw dla dzieci. Woda opadowa jest gromadzona w licznych zbiornikach i obniżeniach terenu w formie małej retencji. Przestrzeń obfituje w zieleń. W ramach pierwszego etapu budowy posadzono około 18 tysięcy roślin w ponad 80 gatunkach, przy czym niektóre z drzew mają już po kilkanaście metrów wysokości. Zjazdy do garaży rozlokowano po zewnętrznej stronie osiedla, dzięki czemu wnętrza urbanistyczne są całkowicie pozbawione ruchu samochodowego. Zjazdy te zakamuflowano bujną zielenią, rosnącą na ich zadaszeniach, a w celu ochrony przed zalewaniem zastosowano śluzy przeciwpowodziowe. Umiejscowienie garaży jest także związane z planowaną realizacją Drogi Zielonej od południowej strony osiedla, która połączy obwodnicę trójmiejską, al. Grunwaldzką, Ergo Arenę, dzielnice nadmorskie, tunel pod Martwą Wisłą i południową obwodnicę Gdańska. Dodatkową barierę dla projektowanej drogi stanowi wyniesienie osiedla na terpę, a także strefa rekreacyjna z wysoką zielenią, nasadzoną w pasie przygranicznym. Znajduje się w niej zagłębiony pod ziemią klub osiedlowy ze strefą fitness, a obok kort tenisowy, boisko i siłownia plenerowa.

Nadmorski i kurortowy charakter nadaje osiedlu jego kolorystyka. W najbardziej prestiżowych segmentach (strefa A) zastosowano szaro-kremowe okładziny kamienne w połączeniu z okładzinami z naturalnego drewna i ciemnoszarej blachy. Na najskromniejszych (strefa C) dominuje biel na dachówce i tynku, przełamana naturalnym drewnem. Klatki schodowe są zaakcentowane pionowymi dylami szklanymi. Ich wnętrza zostały wykonane z dużą starannością. Pochwyty zrobiono z litego drewna, a korytarze ozdobiono owalnymi „obrazami”, wyciętymi z marmuru Forest Green, o kolorystyce i strukturze żyłkowań przypominającej egzotyczną roślinność. Mieszkania mają typowe układy, łatwe do różnorodnego zaaranżowania, o zróżnicowanych powierzchniach od 42 m2 do 121 m2, co było wymogiem inwestora. Przy czym największe z nich zlokalizowano w części A osiedla, z widokiem na zbiornik retencyjny, a najmniejsze w części C, w sąsiedztwie ul. Bursztynowej. Dodatkowy atut to wysokość lokali: 282 cm, a na poddaszu 490 cm. Zaletą są również duże, jak na projekt deweloperski, ogródki przydomowe na parterach, rozległe balkony i tarasy na wyższych kondygnacjach, a na ostatnich piętrach, w wybranych mieszkaniach szczytowych, wielkie przeszklenia na przyległą zieleń i zbiornik retencyjny oraz willową zabudowę Jelitkowa. Osiedle Botanica zdobyło dwie nagrody Polskiego Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego Green Building Awards 2019. Jedną w kategorii Najlepsza ekologiczna zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna, drugą za Najlepsze zrównoważone wnętrze. Wydaje się, iż lansowany przez dewelopera nowy sposób życia w mieście – urban jungle – czyli powrót do przyrody i zdrowej, ekologicznej przestrzeni pełnej roślin, a jednak bez konieczności wyjazdu z miasta, znajduje odzwierciedlenie w zrealizowanej inwestycji.

Założenia autorskie

Idea projektu konkursowego osiedla była autorskim rozwinięciem XIX-wiecznej koncepcji miasta-ogrodu Ebenezera Howarda, która zawiera się w trzech punktach. Pierwszym jest współgranie architektury i otoczenia, tj. ukształtowania terenu, zieleni, małych form architektury, które jest równie ważne, jak same budynki. Kolejny to przestrzeń zewnętrzna, zapewniająca komfort i dobre warunki mieszkaniowe, podobnie jak wnętrza mieszkań, sale fitness czy przestrzenie komunikacji. Trzeci punkt dotyczy krajobrazu, który ma w równym stopniu, jak czyni to architektura, kształtować wrażliwość estetyczną mieszkańców na piękno. Osiedle Botanica architekturą nawiązuje do niskiej, kameralnej zabudowy willowej. Zostało zaplanowane na wzór naturalnie meandrującej rzeki, podkreślonej przez łamaną linię wijącego się założenia wodnego. Wzdłuż niego wytworzono dwa rodzaje brzegów. Łagodne, zielone z nawierzchnią pokrytą trawą i drobnymi krzewami, wśród których są wyspy porośnięte dużymi drzewami oraz strome brzegi kształtowane przez zielone ściany trejaży i żywopłotów. Ta „rzeka” prowadzi mieszkańców do ich domów, formując jednocześnie krajobraz wokół budynków oraz „wpływa” do pobliskiego zbiornika retencyjnego, stanowiącego ideową kontynuację założenia.
Marek Łańcucki

Narzucona niewielka intensywność zabudowy i wysoki wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej pozwoliły na stworzenie malowniczego osiedla-ogrodu