Architektura Jadwigi Grabowskiej-Hawrylak. Wystawa
Do 4 września w Muzeum Architektury we Wrocławiu można oglądać wystawę „Patchwork. Architektura Jadwigi Grabowskiej-Hawrylak”. To jak dotąd największa prezentacja projektów i realizacji tej architektki. Tytuł ekspozycji odnosi się do tekstylnych, geometrycznych kompozycji, których tworzenie jest do dziś jedną z jej największych pozaarchitektonicznych pasji. Oddaje także sposób przygotowania wystawy, opierający się na rekonstruowaniu dorobku projektantki oraz przywracaniu pamięci o mieście, budynkach i ich autorce. Jest to proces polegający na mozolnym zszywaniu drobnych skrawków historycznej materii, znalezionych w zakamarkach archiwów, kolekcjach muzealnych, na szpaltach czasopism i stronicach książek. To paradoks, że w kraju, który podczas drugiej wojny światowej poniósł tak potężne straty, nie zadbano o pieczołowitą dokumentację procesu odbudowy. Zniszczeniu lub rozproszeniu uległa większość archiwów biur projektowych i instytucji zarządzających procesami inwestycyjnymi. Przepadły modele, kalki, szkice. Przepadł potężny, bezcenny dorobek całego pokolenia architektów, w tym setki projektów niezrealizowanych. W przypadku twórczości Grabowskiej-Hawrylak dodatkowo podczas powodzi w 1997 roku przepadło także całe prywatne archiwum architektki – tłumaczy kurator wystawy Michał Duda.
Na podstawie odnalezionych „poszlak” udało się odtworzyć możliwie pełen przekrój twórczości, obejmujący najważniejsze projekty i realizacje opracowywane przez Grabowską-Hawrylak przez prawie pół wieku aktywności zawodowej – od lat pięćdziesiątych do dziewięćdziesiątych. Na wystawie zobaczyć można projekty i rysunki, a także filmy, archiwalne i współczesne fotografie oraz modele najciekawszych obiektów – zarówno tych zrealizowanych, jak i tych, które na zawsze pozostały jedynie koncepcją.
Wystawa „Patchwork. Architektura Jadwigi Grabowskiej-Hawrylak” jest elementem programu architektonicznego Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016.
Do 4 września
Muzeum Architektury we Wrocławiu
i
Mieszkanie w mieście. Wykład
W sierpniu zaczyna się ostatni panel tematyczny specjalnej edycji projektu DużeA – Przestrzeń dla Piękna. Po cyklu „Natura” (kuratorzy Agata Woźniczka, Mateusz Adamczyk) i „Społeczeństwo” (Józef Franczok, Marcin Kolanus) przyszedł czas na „Architekturę”. Zmieniające się warunki zamieszkania i życia w mieście determinują obraz współczesnej rzeczywistości, ale też rysują przyszłe wizje zurbanizowanej materii. W rezultacie również kryterium „piękne-niepiękne” ulega przewartościowaniu – piszą w założeniach kuratorzy panelu Anna Grajper i Sebastian Dobiesz z wrocławskiej pracowni LAX. Projektanci ci doświadczenie zawodowe zdobywali w Polsce i za granicą, Anna Grajper m.in. w biurach Eldridge Smerin Architects, DeZwarteHond i OMA, Sebastian Dobiesz – w Barcode Architects, Kees Christiaanse Architects & Planners i Grupo Aranea.
Własne studio, LAX (Laboratory for Architectural Experiments), założyli w 2014 roku. W ramach cyklu tradycyjnie odbędą się trzy spotkania z uznanymi architektami, a na zakończenie warsztaty ideowe. 29 sierpnia wykład pt. „Mieszkanie w mieście” wygłosi Nathalie de Vries, współzałożycielka jednego z bardziej cenionych holenderskich biur – MVRDV, a jednocześnie profesor ASP w Stuttgarcie. Zgodnie z filozofią pracowni, we współczesnym świecie ograniczenie konsumpcji jest już praktycznie niewykonalne, należy jednak dążyć do tego, aby minimalizować jej koszty i zużywać dobra w sposób możliwie najbardziej zrównoważony. Ten sposób myślenia holenderscy architekci od lat starają się wykorzystywać w swoich projektach, na nowo definiując przestrzeń miast poprzez renowacje, rekonstrukcje i recykling, co prowadzi do powstawania zupełnie nowych typów budynków. Do ich najbardziej znanych realizacji należą inspirowany kontenerami dom wielorodzinny Silodam w Amsterdamie (2003), zespół mieszkalny Frøsilo w zaadaptowanych silosach zbożowych w Kopenhadze (2005), wioska Diddenów, czyli rozbudowa domu w Rotterdamie (2006) oraz zrealizowany w tym samym mieście handlowo-mieszkalny Market Hall (2014).
Jednym z ostatnich projektów pracowni jest tymczasowa instalacja De Trap, która powstała dla upamiętnienia 75-lecia zniszczenie Rotterdamu. Architekci zaproponowali ogromne schody, którymi można było dostać się na dach gmachu Groot Handelsgebouw, skąd roztaczał się widok na odbudowane z wojennych zniszczeń miasto. Projekt MVRDV powstaje także w Polsce – w przyszłym roku zostanie oddany biurowiec Bałtyk w Poznaniu autorstwa Holendrów.
29 sierpnia
sala konferencyjna C – D przy Hali Stulecia we Wrocławiu
www.wroclaw.sarp.org.pl/pl/duze_a/
i
Koalicja Miast. Think tank i projekty artystyczne
Koalicja Miast to pierwszy taki projekt w historii Europejskiej Stolicy Kultury, w którym współpracę podjęły miasta ubiegające się wcześniej o ten prestiżowy tytuł. Zespoły przygotowujące aplikacje konkursowe w 2010 roku stworzyły Obywatelskie Partnerstwo dla Kultury 2016, które obecnie działa ponad nazwą Koalicja Miast. Uczestniczą w niej Wrocław, Gdańsk, Katowice, Lublin, Łódź, Poznań i Szczecin. Ideą koalicji jest współdziałanie w miejsce konkurencji i rozwijanie obywatelskich postaw. Jej długofalowym efektem ma być nowa jakość w zarządzaniu projektami kulturalnymi, dlatego ważną częścią przedsięwzięcia jest działający cały rok think tank poświęcony samorządowej odpowiedzialności za kulturę.
Drugi, równie istotny aspekt, to ukazanie artystycznego potencjału poszczególnych regionów. Przez całe wakacje w różnych miejscach Wrocławia swoje flagowe projekty prezentują kolejne miasta. W sierpniu będą to Gdańsk i Katowice. Program pierwszego z nich przygotował kolektyw All Inclusive, który tworzą gdańscy twórcy i animatorzy kultury: Emilia Orzechowska, Ania Witkowska, Sylwester Gałuszka i Jakub Knera. Miejscem ich działań stanie się pięciopiętrowa kamienica przy Rynku 25, gdzie zaplanowano wystawy, spotkania autorskie, pokazy filmowe i dyskusje odnoszące się pośrednio do gdańskiego ducha wolności. Na parterze działać będzie również kawiarnia, bar i księgarnia. Katowice zaprezentują się z kolei jako Miasto Muzyki. Przez cały tydzień w Arsenale Miejskim będą odbywać się liczne koncerty i imprezy muzyczne. Jako że Wrocław jest Miastem Spotkań, niemal wszystkie katowickie propozycje są wynikiem muzycznych kooperacji.
30 lipca – 5 sierpnia
Gdańsk – Miasto Wolności, kamienica przy Rynku
25 15 sierpnia – 21 sierpnia
Katowice – Miasto Muzyki, Arsenał Miejski, ul. Cieszyńskiego 8
www.koalicjamiast.wroclaw2016.pl
i
MoKaPP. Spotkania i dyskusje
MoKaPP, czyli Mobilny Katalizator Przestrzeni Publicznej, rozpoczął swoją podróż po miastach i miasteczkach Dolnego Śląska. Pawilon, zrealizowany według projektu biura Sofft Mikołaja Smoleńskiego, ma stanowić alternatywę dla stacjonarnych instytucji kultury, zwłaszcza w miejscach, które są jej pozbawione. Podczas kilkutygodniowych turnusów od lipca do września w obiekcie i jego otoczeniu będą prowadzone działania animacyjne służące integrowaniu lokalnych społeczności. W ramach przedsięwzięcia zaplanowano warsztaty edukacyjne, projekcje filmów, spotkania i wystawy. Za program MoKaPP-u odpowiada wrocławska Fundacja Promocji Sztuki Transformator, a kuratorami projektu są Agata Gabiś, Karolina Jara i Michał Duda.
Jak założyli, pawilon będzie pojawiać się w lokalizacjach położonych z dala od centrów miast, na peryferyjnych osiedlach, gdzie mieszkańcy mogą mieć utrudniony dostęp do kultury. Jego pierwszym przystankiem była łąka w Lubiążu, na której między 7 a 9 lipca odbył się II Niekongres Animatorów Kultury. Następnie obiekt można było spotkać w parku Śródmiejskim w Chojnowie, gdzie przez dwa tygodnie pełnił fukcję plenerowego domu kultury (organizowano w nim m.in. warsztaty tkackie i architektoniczne, a także zajęcia sportowe i potańcówki). W sierpniu pawilon zawita do Wrocławia – stanie się jedną z atrakcji tegorocznego Zlotu Skautów Europy Środkowej, a później do Szczytnej koło Kłodzka. Projekt jest realizowany w ramach programu architektonicznego Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016 oraz programu Dolnośląska Platforma ESK 2016 +.
lipiec – wrzesień
i
Architektura VII Dnia. Wystawa
27 czerwca w zespole Młynów Maria we Wrocławiu odbył się wernisaż wystawy „Architektura VII Dnia” zorganizowanej przez Europejską Stolicę Kultury Wrocław 2016 i Fundację Nowej Kultury Bęc Zmiana we współpracy z RealCo Property Investment and Development i Muzeum Architektury we Wrocławiu. W otwarciu udział wzięli przedstawiciele wrocławskiego magistratu, lokalnych instytucji kultury i środowisk biznesowych, m.in. wiceprezydent Wrocławia Adam Grehl, kurator ds. architektury Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016 Zbigniew Maćków, przedstawiciel zarządu firmy RealCo Property Investment and Development Maciej Gotkiewicz oraz kuratorzy wystawy Izabela Cichońska, Karolina Popera i Kuba Snopek. Ekspozycja prezentuje imponujący dorobek architektury sakralnej w Polsce ostatniego półwiecza.
Na zdjęciach, mapach i infografikach zobaczyć można blisko 100 kościołów zbudowanych w drugiej połowie XX wieku wraz z informacjami dotyczącymi ówczesnego kontekstu społeczno- politycznego. Podstawową cechą powojennych świątyń jest ich różnorodność. W czasach PRL, gdy słowem kluczem była prefabrykacja, projektowanie kościołów stało się przestrzenią swobody twórczej. Efekty pracy działających wtedy architektów reprezentują szeroki wachlarz rozwiązań estetycznych i formalnych. I choć zdominowały one krajobraz, nadal pozostają na peryferiach dyskusji o współczesnej polskiej architekturze – mówią kuratorzy. Wspólnie z fundacją Bęc Zmiana postanowili to zmienić. Wrocławska wystawa stanowi bowiem część większego projektu, którego celem jest gromadzenie wspomnień i zdjęć dokumentujących powstawanie kościołów w powojennej Polsce. Na poświęconej mu stronie www.architektura7dnia.pl znajdziemy m.in. liczne artykuły na temat rodzimej architektury sakralnej, wywiady z autorami obiektów, a także dane dotyczące lokalizacji i wielkości świątyń, z podziałem na regiony czy rodzaje parafii.
Do 28 sierpnia
zespół Młynów Maria, wejście od ul. Wyspa Słodowa 9
i
