Konkurs architektoniczny na projekt pawilonu Polski na EXPO 2025 w Osace po raz pierwszy w historii prowadzony był w tzw. formule flamandzkiej. Oznacza to, że nie był konkursem o charakterze anonimowym, a uczestnicy składali prace dopiero po wstępnej kalifikacji. Polska Agencja Inwestycji i Handlu po raz kolejny zorganizowała go we współpracy ze Stowarzyszeniem Architektów Polskich.W siedmioosobowym jury znaleźli się architekci Marek Dunikowski (przewodniczący), Marcin Pawłowski i Tsutomu Nozaki, a także reprezentujący Polską Agencję Inwestycji i Handlu Oskar Derych, Aleksandra Tomczyk, Marta Szczygieł i Magdalena Skarżyńska. Funkcję sekretarza konkursu pełni architekt krajobrazu Marek Szeniawski.
Stowarzyszenie Architektów Polskich traktuje pawilony wystawiennicze Polski na Wystawach Światowych Expo jako wyjątkowo prestiżową formę twórczości architektonicznej. Stanowią one fantastyczną wizytówkę polskiej architektury, tym cenniejszą, że o niebywałym zasięgu wynikającym z liczby gości odwiedzających wystawę. SARP zawsze włączał się w działania kreujące pawilon Polski na kolejnych Expo – podkreślał tuż po ogłoszeniu konkursu Marek Szeniawski, sekretarz konkursu.
Spośród kilkudziesięciu zgłoszeń jury wybrało najpierw pięć biur architektonicznych. Były to: ATI Architektura Technika Inwestycje, MFRMGR, architekci Alicja Kubicka i Borja Martinez, Nizio Design International oraz Medusa Group. Następnie, po wysłuchaniu wyjaśnień i dokładnej analizie poszczególnych prac, sędziowie zarekomendowali przyznanie pierwszej, drugiej i trzeciej nagrody.Pierwsze miejsce, 50 tys. zł i zaproszenia do negocjacji na wykonanie przedmiotu zamówienia sędziowie zdecydowali się przyznać pracowni Medusa Group (zespół w składzie: Przemo Łukasik, Łukasz Zagała, Tomasz Drozd, Patrycja Jonda, Małgorzata Kasińska, Aleksandra Mazur, Miłosława Niezgoda, Aleksandra Nowak, Michał Sokołowski, Karol Wiśniewski, Adam Wasilewski). Jury doceniło projekt za wyjątkowo wyrazistą ideę, odwołującą się do fundamentalnie istotnych aspektów środowiskowych, pozwalającą kreować wizerunek Polski jako kraju, w którym kwestie te są postrzegane jako ważne. Poprzez brutalną, mogącą szokować formę oraz zaproponowaną ścieżkę zwiedzania, projekt nie daje oczywistych odpowiedzi, lecz skłania do zastanowienia i prowokuje do poszukiwania możliwych rozwiązań. Idea ta bezpośrednio nawiązuje jednego z podtematów EXPO 2025 – „Saving Lives”. Sąd wysoko ocenił zarówno sam projekt, jak też doświadczenie zawodowe nagrodzonego zespołu oraz sposób rozwiązywania kwestii problemowych w trakcie warsztatów projektowych, dające łącznie najwyższe prawdopodobieństwo skutecznej i efektownej realizacji – czytamy w uzasadnieniu.
i
Drugą nagrodę zdobyło biuro Nizio Design International (zespół w składzie: Mirosław Nizio, Bartłomiej Terlikowski, Łukasz Boniewski, Mikołaj Twardowski, Marcin Urbanek) za próbę zaakcentowania znaczenia natury we współczesności poprzez symboliczne nawiązanie do drzewa i konsekwentne poprowadzenie tak określonej idei projektu, a trzecią architekci Alicja Kubicka i Borja Martinez za odwołanie do interesującej idei otwartego, nowatorskiego i dynamicznego polskiego społeczeństwa. Jak tłumaczą sędziowie, zostało to wyrażone poprzez prostą, klarowną dyspozycję przestrzenną pawilonu, ukształtowanego w formie spirali. Jury pozostaje pod dużym wrażeniem zaangażowania oraz profesjonalnego podejścia zespołu do zgłaszanych w trakcie warsztatów kwestii problemowych – napisano w uzasadnieniu.
i
i
i
i
Polska Agencja Inwestycji i Handlu nie zaakceptowała takiego rozstrzygnięcia. Zgodnie z regulaminem miała do tego prawo. Ostatecznie postanowiła, że wszystkie pięć zespołów zaproszonych do złożenia prac otrzyma równorzędne wyróżnienia oraz nagrody pieniężne w wysokości 20 tys. zł, a ostateczny projekt zostanie dopiero wypracowany „we współpracy z ekspertami z zakresu budownictwa i architektury”. Poprosiliśmy PAIH o komentarz, jednak na razie nie otrzymaliśmy odpowiedzi. Ale, jak tłumaczy Marek Szeniawski, sekretarz konkursu, agencja zadeklarowała wolę kontynuacji prac nad koncepcją pawilonu.
i
O EXPO 2025 w Osace
Jak tłumaczą organizatorzy, EXPO 2025 ma być wystawą integrującą oraz miejscem, w którym spotkają się dążenia wszystkich krajów świata do współtworzenia lepszej przyszłości, opartej na Celach Zrównoważonego Rozwoju ONZ. Hasłem przewodnim wystawy będzie „Projektowanie przyszłego społeczeństwa dla naszego życia” (Designing Future Society for Our Lives). Tradycyjnie już uczestnicy będą mogli zinterpretować je według jednego z kluczy (podtematów): Ratowanie życia (Saving Lives), Wzmacnianie życia (Empowering Lives) i Łączenie życia z innymi (Connecting Lives).
Jak czytamy w koncepcji programowej udziału Polski w wystawie, z uwagi na czas ostatecznej decyzji o przystąpieniu Polski do EXPO 2025 w Osace, dostępny był już tylko teren na obszarze podtematu „Saving Lives” (Ratowanie Życia). W związku z tym, będzie on odwołaniem dla polskiej obecności w połączeniu z drugim podtematem „Empowering Lives” (Wzmacnianie życia) stanowiącym merytoryczne uzupełnienie pierwszego.EXPO 2025 w Osace odbędzie się w okresie od 13 kwietnia do 13 października 2025 roku i zajmuje obszar o powierzchni 155 ha. W trzech strefach tematycznych znajdzie się tam ponad 100 pawilonów, wyniesiona na 20 metrów główna nadziemna arteria z korytarzem powietrznym, a także specjalne przestrzenie przeznaczone na odpoczynek z punktami gastronomicznymi, amfiteatrami i innymi miejscami organizacji wydarzeń. Przewiduje się udział 150 krajów i 25 organizacji międzynarodowych. Po zakończeniu wystawy, wszystkie pawilony będą musiały zostać rozebrane, a działki zwrócone w pierwotnym stanie.
