Lider Dostępności to konkurs architektoniczno-urbanistyczny organizowany od 6 lat przez Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji i Towarzystwo Urbanistów Polskich. Jego głównym celem jest promowanie idei projektowania uniwersalnego i nagradzanie rozwiązań urbanistycznych i architektonicznych, które są dostępne dla wszystkich użytkowników, w tym osób z niepełnosprawnościami. Konkurs organizowany jest pod Honorowym Patronatem Prezydenta RP.Marzenia o pełnej dostępności architektonicznej i użytkowej świata wyrosły z barier, które od lat pokonują m.in. osoby z różnymi niepełnosprawnościami, rodzice z dziećmi w wózkach czy osoby starsze. Wymagania projektowania uniwersalnego pozwalają im na niezależne życie, śmiałe podróżowanie, udział w kulturze, naukę i pracę oraz dobrą organizację życia codziennego. A laur Lidera Dostępności przyznajemy tym, którzy tworzą budynki i przestrzenie modelowe, warte naśladowania w idei, projekcie i wykonawstwie – tłumaczy Ewa Pawłowska, prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji. W tym roku do konkursu Lider Dostępności 2021 zgłoszono blisko 40 obiektów. Kapituła, złożona z urbanistów i specjalistów w dziedzinie dostępności architektonicznej i projektowania uniwersalnego oraz osób zgłoszonych przez Kancelarię Prezydenta RP, przyzna przyznała 8 nagród i dwa wyróżnienia. Uroczysta gala, z udziałem m.in. prezydenta Andrzeja Dudy, odbyła się 13 października.
Lider Dostępności 2021: laureaci
W kategorii Architekt/urbanista nagrodzono Krzysztofa Chwaliboga, jednego z pionierów projektowania uniwersalnego w Polsce. Krzysztof Chwalibóg był wieloletnim prezesem Stowarzyszenia Architektów Polskich, pomysłodawcą, a następnie przewodniczącym Polskiej Rady Architektury. Zasiadał też m.in. w Głównej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej i Radzie Dostępności Urzędu Transportu Kolejowego. Wraz z żoną, Bożenną Turant-Chwalibóg, zainicjował konkurs Międzynarodowej Unii Architektów „Przestrzenie przyjazne i dostępne”. Jest także znany z aktywnego działania na rzecz dostępności architektonicznej zagranicą m.in. w Turcji, gdzie stworzył projekt koncepcyjny ośrodka rehabilitacyjno-rekreacyjnego dla osób z niepełnosprawnością w mieście Mahmutlar, i w Chinach, gdzie otrzymał honorową profesurę Uniwersytetu Architektury i Technologii w Xi’an. Wśród jego najważniejszych dokonań warto wymienić szereg audytów dostępności obiektów użyteczności publicznej, w tym m.in. Pałacu Prezydenckiego, Kancelarii Premiera, Belwederu i Kancelarii Prezydenta, a także projekt i realizację dostępności Sejmu RP.
i
W kategorii Przestrzeń publiczna nie przyznano nagrody, a jedynie wyróżnienie. Otrzymał je Park Miejski w Starogardzie Gdańskim (proj. ECOZET), który kapituła doceniła za czytelny układ kompozycji oraz dostępność wejść, ścieżek i tarasów widokowych dla osób ze specjalnymi potrzebami. Park Miejski w Starogardzie Gdańskim to miejsce, w którym bezpiecznie i z przyjemnością może poruszać się każda osoba poszukująca spokoju i relaksu – czytamy w uzasadnieniu.
i
W kategorii Duży obiekt użyteczności publicznej zwyciężyła stacja metra Młynów w Warszawie (proj. Biuro Projektów Kazimierski i Ryba oraz Archinauci). Jury uznało ją za wzór w projektowaniu, budowie i aranżacji wnętrz dla wszystkich podobnych obiektów komunikacji publicznej. Stacja Młynów udowadnia, że tego typu obiekty mogą być maksymalnie dostępne i bezpieczne dla pasażerów ze wszystkimi potrzebami, zachowując jednocześnie wysoki poziom estetyczny przestrzeni. Udogodnienia zastosowane na stacji to m.in. tyflograficzne mapy opisane alfabetem Braille’a, ścieżki prowadzące dla osób niewidomych i niedowidzących, informacje w alfabecie Braille’a na poręczach schodów , nowy rodzaj bramek wejściowych wygodniejszych dla osób poruszających się na wózkach – uzasadniali sędziowie. Więcej o realizacji...
i
W kategorii Obiekt usług lokalnych dwie równorzędne nagrody otrzymały: Przedszkole Miejskie nr 20 im. Smoka Felusia w Mielcu (proj. Architektura Pasywna Pyszczek i Stelmach) oraz Szkoła Podstawowa nr 174 z Oddziałami Integracyjnymi im. Tadeusza Kościuszki w Warszawie Wesołej (proj. xystudio). Wyróżnienie przypadło natomiast budynkowi terapeutyczno-edukacyjnemu w Mikoszowie. Przedszkole w Mielcu kapituła doceniła za to, że jest miejscem tworzonym z myślą o każdym dziecku jako niezależnej jednostce. W placówce zastosowano m.in. tyflomapę, która za pomocą dotyku ułatwia dostanie się do poszczególnych części przedszkola, ścieżki dotykowe i nazwy grup w alfabecie Braille’a oraz plac zabaw z huśtawkami dla dzieci z niepełnosprawnością ruchową. Mieleckie przedszkole pokazuje dzieciom, że świat jest dla wszystkich ludzi, bez względu na ich ograniczenia – czytamy w uzasadnieniu.
i
Szkoła w Warszawie Wesołej zdobyła nagrodę m.in. za pokazanie, że dzięki kreatywności i wspólnemu działaniu można stworzyć miejsce do komfortowej nauki i poznawania świata przez uczniów o wszystkich potrzebach. W placówce zastosowano m.in. wewnętrzną pochylnię niwelującą różnicę poziomów między parterem starej i nowej części szkoły, salę do terapii sensorycznej, biurka dla uczniów poruszających się na wózkach, krzesła lub pufy dla dzieci z ADHD. Nowe skrzydło budynku w Warszawie Wesołej to prawdziwa szkoła różnorodności, która łączy stare z nowym, wykorzystując przy tym naturalne ukształtowania terenu i ocalając drzewostan. Więcej o realizacji...
i
Budynek terapeutyczno-edukacyjny w Mikoszowie wyróżniono za przemianę zabytkowej gorzelni w placówkę o nowych celach edukacyjnych, zdrowotnych i społecznych. Budynek w Mikoszowie, w którym działają warsztaty terapii zajęciowej to istotna część wzorcowego kompleksu aktywizacji zawodowej, chroniącego lokalną społeczność osób z niepełnosprawnościami przed wykluczeniem z rynku pracy.
i
W kategorii Obiekt biurowo-handlowy również przyznano dwie równorzędne nagrody: biurowcowi Nowy Targ we Wrocławiu (proj. Maćków Pracownia Projektowa) i zespołowi Varso Place w Warszawie (proj. HRA Architekci).
Autorów wrocławskiej realizacji nagrodzono za stworzenie budynku, który jest żywą częścią miasta i jego mieszkańców o każdej porze dnia. Jak czytamy w uzasadnieniu, „Nowy Targ” to przykład eleganckiej, wielkomiejskiej architektury, dostosowanej do stylu okolicznej przestrzeni. To wzorcowe rozwiązania, (m.in. ciągi piesze wokół obiektu o równej, antypoślizgowej nawierzchni, nisko lub bezprogowe wejścia, czytniki kart dostępu i domofonu na niskiej wysokości), które pozwalają użytkownikom ze specjalnymi potrzebami w pełni korzystać ze wszystkich usług w obiekcie. Więcej o realizacji...
i
Zespół Varso Place zdobył z kolei nagrodę za ożywienie centrum Warszawy obiektami użyteczności publicznej, z których mogą swobodnie korzystać osoby z różnymi niepełnosprawnościami i potrzebami, m.in. niewidome, słabowidzące, niesłyszące, poruszające się na wózkach i o kulach, osoby starsze, rodzice z dziećmi albo osoby z nieporęcznym bagażem czy nieznające języka polskiego. Budynki Varso Place mają czytelny układ komunikacyjny oraz detale, które ułatwiają użytkownikom korzystanie z ich usług. Twórcy zadbali również o to, aby fragment ul. Chmielnej, gdzie zlokalizowane są budynki, był bardziej zielony i wygodniejszy dla pieszych. Więcej o realizacji...
i
Za najlepszy Obiekt mieszkalny uznano „Dom Marzeń” w Gdyni (proj. Ziejka & Architekci) za doskonałe powiązanie rozwiązań projektowania uniwersalnego oraz stworzenie modelowej przestrzeni mieszkalnej, idealnej do życia indywidualnego i we wspólnocie. „Dom Marzeń” to również twórcze połączenie w jednym projekcie funkcji mieszkalnej z komercyjną i społeczną. Na pierwszym piętrze budynku znajduje się środowiskowy dom samopomocy typu B prowadzony dla 30 osób z niepełnosprawnością (tym sprzężoną), II i III piętro zajmują mieszkania chronione, a na każdym z tych pięter może zamieszkać 7-10 osób z niepełnosprawnością. W piwnicy znajduje się przestrzeń wielofunkcyjna, m.in. sala rehabilitacyjna, pracownia muzyczna, sala warsztatowa, a na parterze zlokalizowane jest przedszkole, które współfinansuje utrzymanie „Domu Marzeń”, ale także integruje jego mieszkańców ze społecznością lokalną. Warto dodać, że gdyński „Dom Marzeń” posiada również komfortkę, czyli pomieszczenie z leżanką/przewijakiem, z którego korzystają dorosłe osoby z niepełnosprawnością, aby w godnych, higienicznych warunkach, z pomocą opiekunów zmienić pieluchomajtki. O utworzenie w całym kraju sieci komfortek walczy koalicja pięciu organizacji pozarządowych: Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Dorosłych z Mózgowym Porażeniem Dziecięcym „Żurawinka”, Fundacja Mali Siłacze, Fundacja NieOdkładalni, Lubelskie Forum Organizacji Osób Niepełnosprawnych – Sejmik Wojewódzki oraz Fundacja Integracja realizując wspólnie akcję społeczną pod nazwą „Przewijamy Polskę”.
i
W kategorii Obiekt zabytkowy nagroda przypadła Muzeum Emigracji w Gdyni (proj. ae fusion) za stworzenie w historycznym budynku Dworca Morskiego miejsca pamięci o wszystkich Polakach wyruszających w świat. Muzeum Emigracji to przykład modelowej współpracy projektantów i budowniczych ze środowiskami osób ze specjalnymi potrzebami, ale też wzorcowa placówka kultury, w której wszyscy użytkownicy z niepełnosprawnościami, także ze spektrum autyzmu i niepełnosprawnością intelektualną, mogą swobodnie i bezpiecznie korzystać z interesujących treści. Więcej o realizacji...
i
Newsletter „Architektury-murator”co tydzień nowa porcja najświeższych architektonicznych newsów z Polski i ze świata!
Polecany artykuł:
