Najlepsze przestrzenie publiczne Europy: znamy wyniki European Prize for Urban Public Space 2022

Centrum Kultury Współczesnej w Barcelonie ogłosiło zwycięzcę European Prize for Urban Public Space 2022: najważniejszego międzynarodowego konkursu honorującego wyjątkowe przestrzenie publiczne w Europie. Grand Prix przypadło odbudowie kolejnego odcinka kanału Catharijnesingel, przez kilkadziesiąt lat ukrytego pod powierzchnią ulic w centrum Utrechtu.

European Prize for Urban Public Space, czyli Europejska Nagroda dla Miejskiej Przestrzeni Publicznej, przyznawana jest co dwa lata najlepszym realizacjom starego kontynentu. Obejmuje wszystkie rodzaje działań urbanistycznych mających na celu tworzenie, ochronę czy uzdrawianie przestrzeni publicznych w miastach. Do tegorocznej edycji zgłoszono rekordową liczbę 328 realizacji z 35 państw Europy. Najwięcej z Polski, Hiszpanii, Włoch, Portugalii i Francji.

Oceny zgłoszeń dokonało jury, w którego skład weszli w tym roku: Hans Ibelings, holenderski krytyk i historyk architektury, redaktor „The Architecture Observer”, Eleni Myrivili, doktor antropologii i doradczyni ds. zrównoważonego rozwoju w radzie miejskiej Aten, Andreas Ruby, dyrektor Muzeum Architektury Szwajcarskiej w Bazylei, Paloma Strelitz, dyrektor kreatywna Patch i założycielka kolektywu Assemble oraz Špela Videčnik, założycielka słoweńskiego biura OFIS Architects. Organizujące konkurs Centre de Cultura Contemporània de Barcelona reprezentować będzie Teresa Galí-Izard, inżynier rolnictwa i projektantka krajobrazu, obecnie wykładowczyni architektury krajobrazu i dyrektorka studiów magisterskich w dziedzinie architektury krajobrazu na ETH w Zurichu.

Wśród 25 najlepszych przestrzeni publicznych w Europie na tzw. krótkiej liście znalazły się aż trzy projekty z naszego kraju: Ogrody Anny, zrealizowane na terenie modernizowanego przez medusa group kompleksu pofabrycznego Fuzja w Łodzi, Centrum Aktywności Lokalnej w Rybniku autorstwa biura MWArchitekci oraz targowisko Bakalarska w Warszawie zaprojektowane przez pracownię Aleksandry Wasilkowskiej.

Jeszcze w lipcu sędziowie wyłonili finałową piątkę. Były to: odkryty basen Flow w Brukseli, zaprojektowany i zrealizowany z prostych, ekonomicznych modułów przy udziale pięćdziesięciorga młodych ludzi, którzy stworzyli nieformalną grupę pod nazwą Pool is cool; ogród Hage w Lund, wydzielona enklawa z przestrzenią do spotkań w sercu dopiero planowanej dzielnicy na obrzeżach miasta (proj. Brendeland & Kristoffersen, Price & Myers); modernizacja placu św. Sernina w Tuluzie, dzięki której w miejscu rozległego parkingu pojawiło się kilkadziesiąt nowych drzew (proj. Joan Busquets, Pieter-Jan Versluys, BAU); ogród społecznościowy „Sporta pils dārzi” w Rydze, utworzony na zaniedbanym terenie dzięki inicjatywie mieszkańców i zbiórkom organizowanym w internecie (proj. Artilērijas dārzi) oraz przywrócenie kolejnego odcinka kanału Catharijnesingel, przez kilkadziesiąt lat ukrytego pod powierzchnią ulic w centrum Utrechtu (proj. OKRA landschapsarchitect).

Czytaj też: Jeszcze o placu Pięciu Rogów: rozmowa z Martą Sękulską-Wrońską i Michałem Kempińskim |

15 listopada poznaliśmy zwycięzcę 11. edycji konkursu o European Prize for Urban Public Space. Główną nagrodę otrzymała odbudowa kanału Catharijnesingel. Jak uzasadniało jury, odbudowa kanału, a także rekultywacja biegnącego wzdłuż jego brzegów parku liniowego, jest wzorcowym przykładem interwencji na rzecz przetrwania naszych miast w czasach postępujących zmian klimatycznych. Realizacja ma kluczowe znaczenie dla kreowania miejskiej odporności: zwiększa zdolność Utrechtu do radzenia sobie z ekstremalnymi upałami i deszczami nawalnymi, ale też pomaga zmniejszać zanieczyszczenie powietrza. Powstała atrakcyjna przestrzeń rekreacji dla mieszkańców, a przy okazji nowe siedlisko dla innych żywych istot – tłumaczą sędziowie.

Jury doceniło również fakt, że inwestycja była częścią zakrojonego na szeroką skalę przedsięwzięcia. Kanał, nad którym przez ponad pięćdziesiąt lat przebiegała autostrada, został przywrócony do pierwotnego stanu. Ten projekt nie tylko zmniejsza ruch samochodowy w mieście, ale, co ważniejsze, stawia na pierwszym miejscu pieszych i interakcje społeczne, a także przepuszczalne nawierzchnie i bioróżnorodność. To te aspekty sprawiają, że nasze miasta są zdrowe, zrównoważone i przyjemne do życia. Projekt może stać się inspiracją dla nowych standardów rewitalizacji miast – uzasadniało jury.

Czytaj też: Woda, zieleń, miasto: jak robią to Holendrzy? |