Park Akcji Burza z szansą na kolejną nagrodę
Po zdobyciu Grand Prix w 10. edycji warszawskiej nagrody architektonicznej, Nagrody Architektonicznej POLITYKI za 2023 r. oraz nagrody Landezine International Landscape Award - LILA 2024 warszawski Park Akcji Burza ma szansę na kolejny laur. Właśnie znalazł się w gronie pięciu finalistów nagrody dla najlepszych przestrzeni publicznych - European Prize for Urban Public Space.
Park Akcji Burza pod Kopcem Powstania Warszawskiego to takie miejsce, które od czasu jego realizacji zawsze wskazuję, w każdej prawie rozmowie o Warszawie czy o architekturze, niezależnie od tego czy rozmawiam z profesjonalistą, czy po prostu w kontekście towarzyskiego spotkania, jako absolutne - tak zwane-#mustsee. Nie ukrywam, że jestem wręcz zafascynowana tym projektem, bo umiejętnie łączy wątki przeszłości z tym co ważne dziś, upamiętnia to co ważne dla historii - z szacunkiem, ale bez zbędnej pompatyczności; a jednocześnie daje przestrzeń dla zwykłego, codziennego i pełnego entuzjazmu życia. Nie bez znaczenia jest głęboki szacunek dla natury i uznanie w tym parku dla spontaniczności kształtowanych przez nią form
- mówi Ewa P. Porębska, która od prawie 15 lat współpracuje z organizatorami tego konkursy i obecnie zasiada w Radzie Ekspertów Centrum Kultury Współczesnej w Barcelonie. Przypominamy, że Ewa P. Porębska jest także współtwórczynią naszego pisma i pełniła rolę jego redaktorki naczelnej przez pierwsze 30-lat.
Park jest dziełem pracowni Archigrest i topoScape. Inwestorem jest warszawski Zarząd Zieleni.
Kto jest w gronie finalistów European Prize for Urban Public Space?
W tej edycji wyłoniono 10 finalistów, 5 w kategorii ogólnej i 5 w kategorii zabudowy morskich nabrzeży (seafronts)
Projekty pochodzą z Belgii, Hiszpanii, Gruzji, Irlandii, Włoch, Holandii, Polski i Szwajcarii. Większość z nich dotyczy miast średniej wielkości, co pokazuje, że wrażliwość i wysiłki na rzecz promowania wysokiej jakości przestrzeni publicznych rozprzestrzeniają się w całej Europie, z doskonałymi przykładami spoza dużych stolic.
W kategorii ogólnej na liście finalistów znalazły się:
- Castel San Pietro w Szwajcarii za poprawę istniejących warunków dla osób starszych i stworzenie bardziej dostępnej i inkluzywnej przestrzeni, która zwiększa zarówno świadomość historyczną, jak i miejską. To inwestycja zakończona w 2022 roku. Jej autorem jest studioser Architects ETH OTIA SIA
- CHAPEX w belgijskim Charleroi. To ukończona w 2024 roku struktura stanowiąca przykład reintegracji terenów poprzemysłowych z życiem miejskim. Wyróżnia się elastyczną infrastrukturę otwartą na różnorodne działania. Autorem tej interwencji jest AjdvivgwA : AM architecten jan de vylder inge vinck – AgwA
- Park Boca de la Mina w północno-wschodniej części hiszpańskiego Reus łączy krajobraz, historię i ekologię z rzemieślniczym brukiem i efektywnym zarządzaniem wodą. Ta ukończona w 2022 inwestycja została zaprojektowana przez pracownię Batlleiroig (Enric Batlle Durany, Mario Súñer Díaz, Joan Roig i Duran, Iván Sánchez Fabra)
- Las miejski w Tbilisi z 2023. Ten 700-hekatorowy projekt, którego celem jest regeneracja plantacji sosny z lat 20. XX wieku i rozwój nowych miejskich narzędzi ekologicznych dla patrzących w przyszłość przestrzeni publicznych. To dzieło pracowni Ruderal (Sarah Cowles).
- Park Akcji Burza z Warszawy, czyli przebudowa istniejącego parku powstałego na bazie ruin z czasów II wojny światowej w celu stworzenia dostępnej oraz przyjemnej przestrzeni publicznej, która łączy pamięć, rekreację i ekologiczną wrażliwość.
W kategorii Seafronts na zdobycie nagrody mają szansę:
- Bulwar w Delfizijl (Holandia). To rekonstrukcja połączenia centrum Delfzijl z Morzem Wattowym i stworzenie nowej przestrzeni publicznej, która łączy poprawę infrastruktury z ekologią. Autorem tego projektu z 2021 jest LAOS Landschaps Architectur.
- Rekonstrukcja Dún Laoghaire Baths w Dublinie. To regeneracja porzuconych obiektów nadmorskich i ponowne połączenie miasta z morzem, poprzez stworzenie nowej, inkluzywnej przestrzeni publicznej. To projekt DLR Architects Dept. + A2 Architects.
- Coastal Walk w Palamos w Hiszpanii, czyli 5 km długości nadmorska ścieżka demonstrująca doskonały design wyróżniający się troską o zachowanie istniejącego krajobrazu i łączący miasto, plaże i park przy minimalnych ingerencjach. Autorami projektu jest Ardevol Consultors Associats, Estudi Martí Franch Arquitectura del Paisatge SL.
- Przebudowa nabrzeża w Porto do Son. Ten projekt miał dwa cele: renaturalizację nadmorskiego obszaru z ochronnymi wydmami; oraz odbudowę relacji między działalnością portową a mieszkańcami. To dzieło RVR arquitectos, CREUSeCARRASCO.
- Sea Park w Rimini. Przekształcenie rozczłonkowanego nabrzeża w spójną przestrzeń miejską, oddającą charakter miasta i tworzącą zieloną przestrzeń dla turystów i mieszkańców, jednocześnie zajmując się problemem zmiany klimatu. Autorami projektu jest pracownia Benedetta Tagliabue - EMBT Architects.
Kiedy poznamy zwyciezców nagrody European Prize for Urban Public Space?
9 września pięciu finalistów w kategorii Seafronts, a 28 października finaliści w kategorii ogólnej zaprezentują swoje projekty przed Jury. Zwycięskie prace w obu kategoriach zostaną ogłoszone 29 października. Wszystkie wydarzenia odbędą się w CCCB i będą otwarte dla publiczności.
Czym jest European Prize for Urban Public Space?
Europejska Nagroda za Przestrzeń Publiczną (European Prize for Urban Public Space) jest przyznawana przez Centrum Kultury Współczesnej w Barcelonie (CCCB), która w 1999 roku postanowiła za jej pomocą ustanowić stałe obserwatorium przemiany europejskich miast.
Od samego początku Nagroda ma na celu rozpoznawanie i promocję najlepszych działań związanych z tworzeniem, odzyskiwaniem oraz ulepszaniem przestrzeni publicznej w Europie. Świadoma dwuznaczności pojęcia przestrzeni publicznej, jest to jedyna nagroda w Europie, która uznaje i promuje tylko przestrzeń jednocześnie miejską i dostępną dla wszystkich. Nagroda w ten sposób podkreśla relacyjny i obywatelski charakter typowo miejskiej przestrzeni.
Nagroda jest przyznawana we współpracy z różnymi europejskimi instytucjami tworzącymi Komitet Doradczy oraz Radą ekspertów z całej Europy. Kandydatami do ostatniej edycji było 336 projektów z 35 krajów, które dołączają do 2206 prac zgłoszonych w poprzednich edycjach.
Mająca charakter przede wszystkim honorowy ta nagroda wyróżnia się kilkoma cechami:
- Jest przyznawana zarówno architektowi lub architektce , jak urzędowi odpowiedzialnem za dany teren i jego metamorfozę.
- Nie koncentruje się wyłącznie na dużych projektach, ale zwraca też uwagę na mniejsze działania, które mają na celu przede wszystkim poprawę życia obywateli.
- Wyróżnia się europejskim charakterem, zachowując i podkreślając lokalne szczególności, jednocześnie oddając hołd wspólnym cechom interwencji urbanistycznych w całej Europie, aby bronić i promować europejską wizję miasta.
