Parking w Strefie Kultury już jest. Jeden przy budynku Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia, drugi przy Muzeum Śląskim. Zastawione samochodami przestrzenie skutecznie niweczą ideę, jaka przyświecała rewitalizacji terenu dawnej kopalni Katowice. Należy jednak przypomnieć, że całe założenie Strefy Kultury powstawało bez nadrzędnego masterplanu. Projekty zagospodarowania otoczenia poszczególnych obiektów – NOSPR-u, muzeum, a także Międzynarodowego Centrum Kongresowego – wykonywali ich autorzy we współpracy z wybranymi przez siebie projektantami zieleni. Przygotowywany wcześniej przez biuro Franta i Franta plan zagospodarowania obejmujący również ten teren nigdy nie wszedł w życie, a decyzje planistyczne dotyczące budowy nowych gmachów podejmowano bez sprecyzowania szerszej strategii, wyłącznie na bazie szybkich studiów przestrzennych – przypomina architekt Bartłomiej Nawrocki z biura jojko+nawrocki. To rozwiązanie, które składa hołd motoryzacji – podkreśla architekt i urbanista Paweł Jaworski, współzałożyciel fundacji Napraw Sobie Miasto, która we współpracy z katowickim SARP-em w stolicy Górnego Śląska zainicjowała ostatnio dyskusję na temat budowy wielopoziomowego parkingu w Strefie Kultury.
Nowy parking w Strefie Kultury
Po ponad dekadzie funkcjonowania Strefy władze Katowic postanowiły rozwiązać problem samochodów na terenie założenia. Na zlecenie urzędu miasta SARP i Katowickie Towarzystwo Budownictwa Społecznego zorganizowały dwuetapowy konkurs architektoniczny na kubaturowy parking w Strefie Kultury. Obiekt ma powstać na ponad 1,5-hektarowej działce na północ od budynku NOSPR, między ulicami Góreckiego, Haralda, Olimpijską i placem Wojciecha Kilara. Ma się w nim znaleźć od 1300 do 1500 miejsc postojowych. Projektowany obiekt powinien formą architektoniczną oraz zastosowanymi materiałami dążyć do zachowania ładu przestrzennego w Strefie Kultury i stworzyć harmonijną całość z sąsiadującymi obiektami i zagospodarowaniem terenu – czytamy w regulaminie. W jury pod przewodnictwem architekta Andrzeja Grzybowskiego znaleźli się architekci Piotr Fischer, Piotr Średniawa, Wojtek Gwizdak, Adam Skrzypczyk, Agnieszka Kwiatek, Stanisław Podkański i Henryk Piątek, a także Bogusław Lowak, naczelnik Wydziału Transportu UM Katowice, Ewa Bogusz-Moore, dyrektor NOSPR, Marcin Gwoździewicz, p.o. dyrektora Muzeum Śląskiego i Janusz Olesiński, prezes zarządu Katowickiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego. Do drugiego etapu sędziowie zakwalifikowali pięć zespołów: Architektoniczną Pracownię Autorską Jerzego Gurawskiego w konsorcjum ze SKI Studio Błażeja Szurkowskiego z Poznania, Pawła Barczyka i Andrzeja Dudę z Katowic, Andrzeja Głąba z Ustronia, biuro Analog ze Szczecina i Laboratorium Architektury z Rudy Śląskiej.
Parking w Strefie Kultury: wyniki konkursu
Ostatecznie najwyżej oceniono pracę zespołu Jerzego Gurawskiego, Błażeja Szurkowskiego i Bartosza Gurawskiego. Jury doceniło przedstawione w projekcie rozwiązania urbanistyczne i architektoniczne, podkreślając, że autorom udało się zaproponować parking w formie odpowiedniej dla lokalizacji, nie narzucającej się bryły, która uwzględnia istniejący kontekst kulturowy i społeczny, łącząc się z istniejącymi walorami miejsca. Wpisuje się on harmonijnie w Strefę Kultury jako obiekt, który nie jest dominujący. Stworzenie miejsca spacerowego w postaci „kwietnej łąki” odpowiada oczekiwaniom społecznym i jest kontynuacją zielonej doliny Międzynarodowego Centrum Konferencyjnego – uzasadniali sędziowie.Prostota i czytelność układu była naszym wyjściowym założeniem. Dzięki wkomponowaniu parkingu w istniejące ukształtowanie terenu, uzyskaliśmy możliwość zorganizowania bezpośrednich wjazdów oraz wyjazdów od strony północnej (dostęp na poziom +1 oraz +2) oraz południowej (dostęp na poziom 0 oraz -1). Cyrkulacja aut na poszczególnych kondygnacjach odbywa się według wskazówek zegara. Trzon komunikacji stanowi szeroki trakt na osi północ-południe (element powtarzalny na wszystkich kondygnacjach) oraz ułożone poprzecznie do niego alejki – wyjaśniają autorzy.
Drugie miejsce przypadło projektowi Pawła Barczyka i Andrzeja Dudy za krajobrazowe rozwiązanie przestrzenne, ciekawą formę wpisującą się w istniejące obiekty w Strefie Kultury i proekologiczną propozycję częściowego przekrycia budynku dachem o lekkiej konstrukcji z panelami fotowoltaicznymi. Trzecią nagrodę przyznano architektowi Andrzejowi Głąbowi, a wyróżnienia pracowni Analog, w składzie Piotr Śmierzewski, Rafał Taracha, Michał Czeszejko-Sochacki i Mateusz Modzelewski, oraz Laboratorium Architektury, w składzie Bartosz Garczarczyk, Anna Małek, Tomasz Błażyca, Tomasz Malkowski. Realizacja parkingu w Strefie Kultury planowana jest na 2023 rok.