Życie w Architekturze 2025. Nova Mikołowska. Architekci: Marek Szpinda, Antoni Banaś i Piotr Uherek

Życie w Architekturze 2025. Nova Mikołowska. Założenia Autorskie

Celem projektu było stworzenie nowoczesnego zespołu mieszkaniowego zapewniającego funkcjonalność, estetykę i wygodne miejsce do życia w śródmieściu Katowic. W obrzeżu Starych Katowic zastaliśmy niemal pusty trójkątny plac z kilkoma kamienicami. Do jego zagospodarowania pozostawała część tej przestrzeni - parcela o trapezoidalnym obrysie. W najbliższej okolicy przez stulecia wyrosła różnorodna zabudowa architektoniczna - od eklektycznego kościoła św. św. Piotra i Pawła, poprzez socrealistyczne budynki aż po rzędy XIX-wiecznych kamienic (familoków) rozrzuconych na przylegających do brzegów działki ulicach. Kluczowa była więc forma i skala nowej zabudowy, będącej w konsekwencji wypadkową potrzeb funkcjonalnych przyszłych mieszkańców oraz kontekstu miejsca.

Zaproponowaliśmy zaprojektowanie osiedla w formie dwóch pięciobocznych subkwartałów. Prosta, zdecydowana architektura oraz spiętrzenie zabudowy dla uwolnienia wspólnej przestrzeni podwórek z zielenią, miały na celu stworzenie dogodnego środowiska do życia w gęstej, śródmiejskiej zabudowie. Zasada otwartości przestrzennej zrealizowana została poprzez liczne podcienia i prześwity w formie bram prowadzących do wnętrza dziedzińców.

Umożliwiło to zachowanie otwartego, pozbawionego grodzeń, fragmentu miasta z placami i skwerami, które pozwalają na swobodne przemieszczanie się mieszkańcom osiedla i miasta oraz sprzyjają spotkaniom i rekreacji. Istotnym aspektem projektu było nawiązanie dialogu między nową zabudową a zastaną tkanką miejską. Dlatego architektura honoruje wysokości sąsiedniej zabudowy, wypełnia ubytki oraz spaja budynki nowe z zabytkowymi kamienicami. Miejscami, za sprawą ślepych, kurtynowych fragmentów elewacji materia zabliźnia tkankę i ożywia charakter elewacji.

Projekt wykorzystuje kody miejsca i porządkuje otoczenie. Kluczowe znaczenie ma w nim cegła. Jej melanż kolorystyczny na elewacji zewnętrznej czerpie z kolorystyki sąsiednich budynków, przez co nowa zabudowa wtapia się w otoczenie.

Życie w Architekturze 2025. Nova Mikołowska. Autorzy

Autor projektu:

Autorzy: arch. Marek Szpinda, arch. Antoni Banaś, arch. Piotr Uherek. Współpraca autorska: Małgorzata Trojnar. Pracownia UCEES Sp. z o.o. sp. k.

Zespół autorski:

Architektura wnętrz: UCEES Aleksandra Malevich, Yana Polianska. Konstrukcja: BE37 Dorota Szpinda. Instalacje i infrastruktura: CEGROUP. Sieci wod.-kan. – Piotr Kurzbauer. instalacje HVAC – Radosław Radziecki. Instalacje elektryczne - Krzysztof Dębowski. Drogi – Marcin Janczur. Projekt zieleni i małej architektury: "L A N D - A R C H " arch. krajobrazu Małgorzata Tujko, arch. krajobrazu Anna Porębska, arch. krajobrazu Iwona Mucha.

Dlaczego wg zgłaszających ta realizacja powinna zdobyć Grand Prix:

Nova Mikołowska to projekt, który w wyjątkowy sposób łączy współczesną architekturę z tożsamością miejsca, wnosząc nową jakość do intensywnie przekształcającego się centrum Katowic. Powstał jako odpowiedź na historyczne uwarunkowania oraz wyzwania współczesnego miasta, a jego największą wartością jest umiejętne wplecenie nowej zabudowy w kontekst zastanej tkanki miejskiej przy jednoczesnym wykreowaniu wartościowej, otwartej przestrzeni publicznej.

Projekt wyróżnia się także świadomym kształtowaniem przestrzeni wspólnych - liczne przejścia, podcienia i dziedzińce tworzą półprywatne przestrzenie, otwierając kwartał na miasto i jego mieszkańców. Starannie dobrane materiały i ich kolorystyka – szara cegła, beton architektoniczny, jasne fasady wewnątrz kwartałów – tworzy spójną i stonowaną estetykę, a zróżnicowana tektonika elewacji nadaje budynkom głębi i lekkości. Projekt cechuje się również pełną dostępnością dla osób z niepełnosprawnościami bez użycia mechanicznych platform i wind. Nova Mikołowska to przykład odpowiedzialnej i wysokiej jakości architektury miejskiej, która nie tylko uzupełnia, ale i wzbogaca przestrzeń Katowic, wspierając ideę zrównoważonego i inkluzywnego rozwoju przestrzeni publicznych.

Nova Mikołowska. Metryka realizacji

Oficjalna nazwa i typ realizacji: Nova Mikołowska, budynek wielorodzinny

Inwestor/generalny wykonawca: Activ Mikołowska sp. z o.o. sp. j. ul. Wacława Lipińskiego 3A 30-349 Kraków/Budynek B Zakład Budowlano-Montażowy Grimbud Sp. z o.o., ul. Jana Pawła II 28, 33-300 Nowy Sącz. Budynek A Activ Mikołowska sp. z o.o. sp. j., ul. Wacława Lipińskiego 3A, 30-349 Kraków.

Wykonawca konstrukcji: b.d.

Powierzchnia zabudowy: 7 389 m2

Powierzchnia użytkowa: 16 547 m2

Powierzchnia całkowita: 38 691 m2

Powierzchnia terenu/kubatura: 10 834 m2/128 072 m3

Data przygotowania projektu/ukończenia realizacji: 2018-2020/2023

10. edycja Życia w Architekturze

Wystartowała 10. edycja konkursu ŻYCIE W ARCHITEKTURZE. To wyjątkowe przedsięwzięcie, w którym od 1995 roku nagradzamy polskie realizacje, w najlepszy lub najciekawszy sposób wskazujące kierunek myślenia o relacjach życia i architektury. Na autorów i autorki najlepszego obiektu lub przestrzeni (Grand Prix) czeka nagroda pieniężna w wysokości 20 000 zł.

Czytaj więcej o konkursie Życie w Architekturze 2025

ŻYCIE W ARCHITEKTURZE to najstarszy, organizowany nieprzerwanie od przełomu 1989 roku konkurs na najbardziej wartościowe realizacje w Polsce. W dziewięciu poprzednich edycjach rywalizowało w sumie ponad 3000 budynków i przestrzeni publicznych. Konkurs niezmiennie wskazuje nowe zjawiska, potrzeby i kierunki, jakie pojawiają się w dziedzinie projektowania. Co kilka lat stwarza okazję do spojrzenia na polską architekturę z szerokiej perspektywy. Nie jest ona zniekształcona, bo projekty nie są nominowane, lecz nadsyłane przez samych autorów.

Jury konkursu Życie w Architekturze 2025

Życie w Architekturze 2025. Rekordowe zgłoszenia

W tym roku pracownie architektoniczne zgłosiły do konkursu blisko 400 realizacji (wciąż trwa ich weryfikacja pod kątem zgodności z regulaminem). W tej edycji czeka na Was kilka nowości. Najważniejszą z nich jest brak kategorii. Nie będziemy oddzielnie oceniać np. domów jednorodzinnych czy obiektów komercyjnych. Chcemy skoncentrować się na ŻYCIU w architekturze, czyli jej relacji z odbiorcami i otoczeniem. Kolejną kwestią jest wprowadzenie wojewódzkich list TOP 10, czyli zestawienia najciekawszych realizacji w każdym z 16 województw. Ogłoszenie każdej listy TOP 10 będzie odbywało się w formie audycji, w której opowiemy o wybranych realizacjach i przedstawimy uzasadnienie naszych decyzji.

Zasady konkursu Życie w Architekturze 2025

Cieszymy się, że spośród wszystkich polskich realizacji z lat 2020-2024 będziemy mogli wspólnie wybrać:

Najlepszy obiekt lub przestrzeń 
wskazujące kierunek 
myślenia o relacjach życia 
i architektury (Grand Prix)Ulubieńca Publiczności Laureata Środowiska 
przyznawany przez 
architektów i architektki Laureatów Nagrody Sponsora – firmy Velux

Ze 160 najlepszych polskich projektów wybierzemy TOP 60, czyli 60 najciekawszych obiektów lub przestrzeni. Zostaną one poddane ocenie naszego jury i to właśnie spośród nich wyłoniony zostanie laureat nagrody Grand Prix, a drogą głosowania wskazani zdobywcy tytułów Ulubieniec Publiczności oraz Laur Środowiska – Nagroda Architektów i Architektek.

Dzięki firmie VELUX będziemy mogli także wręczyć trzy dodatkowe nagrody. Zostaną one przyznane tym realizacjom, które wykorzystują światło dzienne jako element kształtowania architektury i poprawy jakości przestrzeni pod dachem z wykorzystaniem okien dachowych. Suma nagród fundowanych przez sponsora wynosi 10 000 zł. Rozstrzygnięcie nastąpi w grudniu 2025 roku.

Sponsorzy konkursu. Na zwycięzcę czeka 20 000 zł

Całe to przedsięwzięcie nie byłoby możliwe bez wsparcia naszych partnerów. Głównym sponsorem 10. edycji ŻYCIA W ARCHITEKTURZE jest Saint-Gobain. Wśród grona sponsorskiego znajdziemy także właścicieli marek: Aluprof, Dyson, Humanscale i VELUX, a także Ecophon, Glassolutions, Isover, Leca, Rigips, Weber oraz Swisspacer z Grupy Saint-Gobain.

Na zdobywcę Grand Prix czeka 20 000 zł.