Życie w Architekturze 2025. Wystawa „Hokusai. Wędrując...” w Muzeum Narodowym w Krakowie. NArchitekTURA - Bartosz Haduch

Życie w Architekturze 2025. Wystawa „Hokusai. Wędrując...” w Muzeum Narodowym w Krakowie. Założenia Autorskie

Aranżacja wystawy „Hokusai. Wędrując…” to próba wykreowania w ramach sal muzealnych przestrzeni na pograniczu sztuki, architektury i natury. Oprócz drzeworytów Katsushiki Hokusaia (1760-1849), inspiracją dla projektu były motywy zakorzenione w japońskiej tradycji, kulturze i estetyce, lecz zostały one zinterpretowane za pomocą współczesnych środków wyrazu. Układ wystawy podąża za ideą ukrywania i stopniowego odkrywania widoku (miegakure), przywodząc na myśl historyczne świątynie, pałace, ogrody czy domostwa „kraju kwitnącej wiśni”.

Niskie ściany z różnych materiałów wydzielają poszczególne wnętrza, sugerując kierunek zwiedzania i naprowadzając widzów na kolejne grupy dzieł sztuki. W prostopadłościenne wnętrza wprowadzono też ukośne parawany, pomalowane srebrnym i złotym lakierem. Tak stonowana, metaliczna kolorystyka to odniesienie do podobnych barw stosowanych w japońskiej sztuce (fuki bokashi – cieniowanie, srebrzenie i złocenie w drzeworytnictwie, maki-e – pozłacanie rzemieślnicze) oraz architekturze (hishibuki – przecieranie blachy cynkowej). Siedem wolno stojących wąskich ścian („odchudzonych” na krawędziach do szerokości między 1 a 3 cm) zaburza regularność rzutu i symetryczny amfiladowy układ, a ich rysunek może nieco przypominać kaligraficzne pociągnięcia pędzlem lub drzeworytnicze nacięcia w drewnie.

Również mniejsze przegrody potraktowano indywidualnie. Ścianka z dwoma najbardziej znanymi pracami Hokusaia („Wielka fala w Kanagawie” i „Piękna pogoda przy południowym wietrze”) spoczywa na specjalnie dobranym głazie, co może sugerować nawiązanie do historycznych rozwiązań w kształtowaniu ogrodów japońskich (kamienie keiseki) i architektury (soseki). W innym miejscu tłem dla eksponatów są panele drewniane opalane ogniem (shou sugi ban, yakisugi). Dwie refleksyjne czarne ściany, ustawione naprzeciwlegle w pierwszej sali, mogą z kolei przywodzić na myśl barwę i fakturę laki.

Życie w Architekturze 2025. Wystawa „Hokusai. Wędrując...” w Muzeum Narodowym w Krakowie. Autorzy

Autor projektu:

NArchitekTURA - Bartosz Haduch

Zespół autorski:

Bartosz Haduch, Łukasz Marjański, Michał Haduch

Dlaczego wg zgłaszających ta realizacja powinna zdobyć Grand Prix:

Ciemna kolorystyka i dyskretne oświetlenie wystawy to ukłon w stronę książki „Pochwała cienia” Jun’ichirō Tanizaki’ego. Pomieszczenia zostały pomalowane na czarno, z wyjątkiem jednej sali z przedstawieniami wodospadów – w tym przypadku zastosowano granatowy kolor zaczerpnięty z prac Hokusaia. Jednym z ważniejszych elementów aranżacji są kamienne „ogrody”, dopasowane skalą do przestrzeni ekspozycyjnych. Są one próbą wprowadzenia do wnętrz muzealnych natury. Czasem ta „implementacja” odbywa się na poziomie dosłownym, czasem w sposób pośredni, lecz w obu przypadkach pozwala na szeroki wachlarz interpretacji i asocjacji z twórczością tego artysty. Inspiracją dla tak nietypowych akcentów w przestrzeniach ekspozycyjnych były świątynie w Kioto: Daitoku-ji, Ryoan-ji i Ginkaku-ji.

Podobnie, jak w dawnej japońskiej sztuce kształtowania krajobrazu, podłużne „ogrody” w ramach wystawy mają służyć refleksji, kontemplacji i wyciszeniu. Kształty, kolory i faktury wybranych głazów nawiązują w pośredni sposób do prac eksponowanych w konkretnych salach. Co ważne – kamienie te zostały jedynie wypożyczone na czas trwania wystawy, a po jej zakończeniu trafiły z powrotem do firmy zajmującej się ich dystrybucją i ozdobiły jeszcze niejeden ogród. Ta próba zatrzymania w stałej formie czegoś ulotnego wpisuje się w koncepcję ukiyo-e, opisującą dawną sztukę japońską jako „obrazy przepływającego świata”. Ta idea jest obecna w wielu elementach aranżacji wystawy, również tych niematerialnych – dyskretnej muzyce, projekcjach, czy też zapachu naturalnych materiałów.

Prezentowaną ekspozycję można uznać za próbę nawiązania międzykulturowego oraz interdyscyplinarnego dialogu za pomocą zróżnicowanych środków wyrazu – materialnych i niematerialnych oraz wprowadzenia życia (w przenośni i dosłownie – w postaci tysięcy zwiedzających) w przestrzenie muzealne. Wystawa „Hokusai. Wędrując…” to namiastka doświadczenia podróży w czasie i przeniesienia do nieco odmiennej, lecz jakże fascynującej rzeczywistości.

Wystawa „Hokusai. Wędrując...” w Muzeum Narodowym w Krakowie. Metryka realizacji

Oficjalna nazwa i typ realizacji: Wystawa „Hokusai. Wędrując...” w Muzeum Narodowym w Krakowie, inna

Inwestor/generalny wykonawca: Muzeum Narodowe w Krakowie/Muzeum Narodowe w Krakowie, CNC Farm

Wykonawca konstrukcji: NArchitekTURA

Powierzchnia użytkowa: 550 m2 m2

Data przygotowania projektu/ukończenia realizacji: 2018-2021/2021

10. edycja Życia w Architekturze

Wystartowała 10. edycja konkursu ŻYCIE W ARCHITEKTURZE. To wyjątkowe przedsięwzięcie, w którym od 1995 roku nagradzamy polskie realizacje, w najlepszy lub najciekawszy sposób wskazujące kierunek myślenia o relacjach życia i architektury. Na autorów i autorki najlepszego obiektu lub przestrzeni (Grand Prix) czeka nagroda pieniężna w wysokości 20 000 zł.

Czytaj więcej o konkursie Życie w Architekturze 2025

ŻYCIE W ARCHITEKTURZE to najstarszy, organizowany nieprzerwanie od przełomu 1989 roku konkurs na najbardziej wartościowe realizacje w Polsce. W dziewięciu poprzednich edycjach rywalizowało w sumie ponad 3000 budynków i przestrzeni publicznych. Konkurs niezmiennie wskazuje nowe zjawiska, potrzeby i kierunki, jakie pojawiają się w dziedzinie projektowania. Co kilka lat stwarza okazję do spojrzenia na polską architekturę z szerokiej perspektywy. Nie jest ona zniekształcona, bo projekty nie są nominowane, lecz nadsyłane przez samych autorów.

Jury konkursu Życie w Architekturze 2025

Życie w Architekturze 2025. Rekordowe zgłoszenia

W tym roku pracownie architektoniczne zgłosiły do konkursu blisko 400 realizacji (wciąż trwa ich weryfikacja pod kątem zgodności z regulaminem). W tej edycji czeka na Was kilka nowości. Najważniejszą z nich jest brak kategorii. Nie będziemy oddzielnie oceniać np. domów jednorodzinnych czy obiektów komercyjnych. Chcemy skoncentrować się na ŻYCIU w architekturze, czyli jej relacji z odbiorcami i otoczeniem. Kolejną kwestią jest wprowadzenie wojewódzkich list TOP 10, czyli zestawienia najciekawszych realizacji w każdym z 16 województw. Ogłoszenie każdej listy TOP 10 będzie odbywało się w formie audycji, w której opowiemy o wybranych realizacjach i przedstawimy uzasadnienie naszych decyzji.

Zasady konkursu Życie w Architekturze 2025

Cieszymy się, że spośród wszystkich polskich realizacji z lat 2020-2024 będziemy mogli wspólnie wybrać:

Najlepszy obiekt lub przestrzeń 
wskazujące kierunek 
myślenia o relacjach życia 
i architektury (Grand Prix)Ulubieńca Publiczności Laureata Środowiska 
przyznawany przez 
architektów i architektki Laureatów Nagrody Sponsora – firmy Velux

Ze 160 najlepszych polskich projektów wybierzemy TOP 60, czyli 60 najciekawszych obiektów lub przestrzeni. Zostaną one poddane ocenie naszego jury i to właśnie spośród nich wyłoniony zostanie laureat nagrody Grand Prix, a drogą głosowania wskazani zdobywcy tytułów Ulubieniec Publiczności oraz Laur Środowiska – Nagroda Architektów i Architektek.

Dzięki firmie VELUX będziemy mogli także wręczyć trzy dodatkowe nagrody. Zostaną one przyznane tym realizacjom, które wykorzystują światło dzienne jako element kształtowania architektury i poprawy jakości przestrzeni pod dachem z wykorzystaniem okien dachowych. Suma nagród fundowanych przez sponsora wynosi 10 000 zł. Rozstrzygnięcie nastąpi w grudniu 2025 roku.

Sponsorzy konkursu. Na zwycięzcę czeka 20 000 zł

Całe to przedsięwzięcie nie byłoby możliwe bez wsparcia naszych partnerów. Głównym sponsorem 10. edycji ŻYCIA W ARCHITEKTURZE jest Saint-Gobain. Wśród grona sponsorskiego znajdziemy także właścicieli marek: Aluprof, Dyson, Humanscale i VELUX, a także Ecophone, Glassolutions, Isover, Leca, Rigips, Weber oraz Swisspacer z Grupy Saint-Gobain.

Na zdobywcę Grand Prix czeka 20 000 zł.