Życie w Architekturze 2025. Zielona strefa ulicy Katowickiej. Anna Becker, Marlena Pilch, Magdalena Wnęk

Życie w Architekturze 2025. Zielona strefa ulicy Katowickiej. Założenia Autorskie

Park „Zielona strefa ulicy Katowickiej” powstał w miejscu dawnej kamienicy, w gęstej zabudowie śródmieścia. Zrealizowany został z inicjatywy mieszkańców, których głos odegrał kluczową rolę podczas konsultacji społecznych. To oni wskazali potrzebę stworzenia uniwersalnej przestrzeni – łączącej funkcję placu zabaw, miejsca odpoczynku i ciągu komunikacyjnego prowadzącego w stronę rynku. W odpowiedzi powstała kameralna, zielona strefa – rodzaj „salonu miejskiego”, dostępnego dla każdego, niezależnie od wieku czy celu wizyty.

Założeniem projektu było odrzucenie idei wygrodzenia parku i zaproponowanie w jego miejscu symbolicznego rozwiązania – bramy wejściowej w formie napisu „BYTOM”. Stanowi ona jednocześnie formę zamknięcia pierzei zgodną z wytycznymi konserwatorskimi oraz otwartą zachętę do wejścia. Przestrzeń nie jest zamknięta – przeciwnie, zaprasza i zachęca do zatrzymania się. Na ostateczny kształt parku znaczący wpływ miały decyzje podjęte w trakcie nadzoru. Szczęśliwie się złożyło, że na początkowym etapie prac, wykonawca odkopał bardzo dużo materiału budowlanego pozostałego z wyburzonej kamienicy. Detale ceglane, teraz wpasowane w strukturę parku, są właśnie z tych odkopanych cegieł. Takie parki kieszonkowe to nie tylko obszar zielony, ale przede wszystkim przestrzeń, w której splatają się życia różnych ludzi. Poczynając od najmłodszych, którzy odkrywają radość zabawy na placu zabaw, po najstarszych, którzy korzystają z ławek i ścieżek spacerowych.

To właśnie ta uniwersalność parku nadaje mu charakter i wartość. Wierzymy, że takie niewielkie ale dobrze zaprojektowane zakątki miasta mają niesamowity potencjał przyciągania ludzi, a wraz z nimi nowych inicjatyw i pomysłów. Liczymy, że w konsekwencji uda się osiągnąć bardziej spektakularne rezultaty, bo takie miejsca mogą stać się impulsem do ożywienia całej okolicy, co pozwoli miastu Bytom odzyskać dawny blask.

Życie w Architekturze 2025. Zielona strefa ulicy Katowickiej. Autorzy

Autor projektu:   

Anna Becker, Marlena Pilch, Magdalena Wnęk

Zespół autorski:

Anna Becker, Marlena Pilch, Magdalena Wnęk

Dlaczego wg zgłaszających ta realizacja powinna zdobyć Grand Prix:

Zielona strefa ulicy Katowickiej w Bytomiu to modelowy przykład realizacji idealnie wpisującej się w ideę tegorocznego konkursu „Życie w Architekturze”: architektury, która żyje z człowiekiem i naturą, staje się elementem codzienności, a nie efekciarską formą.

Projekt eksponuje wymiar społeczny: piesi i rowerzyści odzyskują miejsce do spotkań i relacji sąsiedzkich. Zieleń, niewielka retencja wód opadowych, nawierzchnie i meble miejskie tworzą mikroklimat – przeciwstawiając się miejskiej wyspie ciepła. To architektura klimatyczna i społecznie świadoma – bez zbędnych kategorii, bo w duchu tej edycji liczy się to, jak żyjemy w przestrzeni. Adaptacja zdegradowanej ulicy w przestrzeń przyjazną mieszkańcom to gest rewitalizacyjny, ale także manifest odwagi: nie spektakularny, lecz czuły – odpowiada na konkretne potrzeby lokalnej wspólnoty i codzienne wyzwania postindustrialnego miasta.

Ulica Katowicka zyskała tożsamość, stając się faktycznym „życiem w architekturze” – jak podkreśla redakcja „Architektura-murator” i jury jubileuszowej edycji, które stawia na architekturę funkcjonującą i angażującą. Zielona strefa to nie tylko przestrzeń rekreacji, lecz również narzędzie ekologicznej edukacji: retencja, wilgotność i chłodzenie – elementy, które w dobie kryzysu klimatycznego stają się koniecznością . Stanowi punkt odniesienia dla przestrzeni publicznych w mniejszych polskich miastach – dowód, że efektywne projektowanie nie muszą cechować się efektownością, lecz wrażliwością, zrozumieniem i otwartością na użytkownika.

Za to, że architektura Bytomia staje się narzędziem społecznej i ekologicznej zmiany – bezkompromisowo przyjazną i czułą – projekt ul. Katowickiej zasługuje na Grand Prix.

Zielona strefa ulicy Katowickiej. Metryka realizacji

Oficjalna nazwa i typ realizacji: Zielona strefa ulicy Katowickiej, przestrzeń publiczna

Inwestor: Gmina Bytom - MZDiM

Generalny wykonawca/wykonawca konstrukcji: SORTED Sp. z.o.o.

Powierzchnia zabudowy: 707 m2

Data przygotowania projektu/ukończenia realizacji: 2020/2022

10. edycja Życia w Architekturze

Wystartowała 10. edycja konkursu ŻYCIE W ARCHITEKTURZE. To wyjątkowe przedsięwzięcie, w którym od 1995 roku nagradzamy polskie realizacje, w najlepszy lub najciekawszy sposób wskazujące kierunek myślenia o relacjach życia i architektury. Na autorów i autorki najlepszego obiektu lub przestrzeni (Grand Prix) czeka nagroda pieniężna w wysokości 20 000 zł.

Czytaj więcej o konkursie Życie w Architekturze 2025

ŻYCIE W ARCHITEKTURZE to najstarszy, organizowany nieprzerwanie od przełomu 1989 roku konkurs na najbardziej wartościowe realizacje w Polsce. W dziewięciu poprzednich edycjach rywalizowało w sumie ponad 3000 budynków i przestrzeni publicznych. Konkurs niezmiennie wskazuje nowe zjawiska, potrzeby i kierunki, jakie pojawiają się w dziedzinie projektowania. Co kilka lat stwarza okazję do spojrzenia na polską architekturę z szerokiej perspektywy. Nie jest ona zniekształcona, bo projekty nie są nominowane, lecz nadsyłane przez samych autorów.

Jury konkursu Życie w Architekturze 2025

Życie w Architekturze 2025. Rekordowe zgłoszenia

W tym roku pracownie architektoniczne zgłosiły do konkursu blisko 400 realizacji (wciąż trwa ich weryfikacja pod kątem zgodności z regulaminem). W tej edycji czeka na Was kilka nowości. Najważniejszą z nich jest brak kategorii. Nie będziemy oddzielnie oceniać np. domów jednorodzinnych czy obiektów komercyjnych. Chcemy skoncentrować się na ŻYCIU w architekturze, czyli jej relacji z odbiorcami i otoczeniem. Kolejną kwestią jest wprowadzenie wojewódzkich list TOP 10, czyli zestawienia najciekawszych realizacji w każdym z 16 województw. Ogłoszenie każdej listy TOP 10 będzie odbywało się w formie audycji, w której opowiemy o wybranych realizacjach i przedstawimy uzasadnienie naszych decyzji.

Zasady konkursu Życie w Architekturze 2025

Cieszymy się, że spośród wszystkich polskich realizacji z lat 2020-2024 będziemy mogli wspólnie wybrać:

Najlepszy obiekt lub przestrzeń 
wskazujące kierunek 
myślenia o relacjach życia 
i architektury (Grand Prix)Ulubieńca Publiczności Laureata Środowiska 
przyznawany przez 
architektów i architektki Laureatów Nagrody Sponsora – firmy Velux

Ze 160 najlepszych polskich projektów wybierzemy TOP 60, czyli 60 najciekawszych obiektów lub przestrzeni. Zostaną one poddane ocenie naszego jury i to właśnie spośród nich wyłoniony zostanie laureat nagrody Grand Prix, a drogą głosowania wskazani zdobywcy tytułów Ulubieniec Publiczności oraz Laur Środowiska – Nagroda Architektów i Architektek.

Dzięki firmie VELUX będziemy mogli także wręczyć trzy dodatkowe nagrody. Zostaną one przyznane tym realizacjom, które wykorzystują światło dzienne jako element kształtowania architektury i poprawy jakości przestrzeni pod dachem z wykorzystaniem okien dachowych. Suma nagród fundowanych przez sponsora wynosi 10 000 zł. Rozstrzygnięcie nastąpi w grudniu 2025 roku.

Sponsorzy konkursu. Na zwycięzcę czeka 20 000 zł

Całe to przedsięwzięcie nie byłoby możliwe bez wsparcia naszych partnerów. Głównym sponsorem 10. edycji ŻYCIA W ARCHITEKTURZE jest Saint-Gobain. Wśród grona sponsorskiego znajdziemy także właścicieli marek: Aluprof, Dyson, Humanscale i VELUX, a także Ecophon, Glassolutions, Isover, Leca, Rigips, Weber oraz Swisspacer z Grupy Saint-Gobain.

Na zdobywcę Grand Prix czeka 20 000 zł.