Spis treści
- "Akwarium" dla grubych ryb. Moda Polska i restauracja Festiwalowa
- Zniszczona mozaika z Festiwalowej. Opole a Władysław Początek
- Dobro kultury współczesnej. "Akwarium", "grzybek", "mister Zaodrza" i inne powojenne budynki
"Akwarium" dla grubych ryb. Moda Polska i restauracja Festiwalowa
Meander, czyli blok projektu architekta Stanisława Torca powstał w 1967 roku. Rozpoczął się przydział mieszkań, a w mieście narodziła się legenda o grubych rybach, według której swoje "M" w luksusowej lokalizacji, przy głównym opolskim deptaku i niedaleko Placu Wolności, mogli dostać jedynie działacze i ulubieńcy partii oraz "ustawiony" półświatek.
Zobacz także: Kultowy bar Pasztecik w Szczecinie nie zmienił się od niemal 50 lat - dziś to portal do 1975 roku
W przeszklonych lokalach usługowych na parterze bloku otworzył się sklep Mody Polskiej, a życie towarzyskie skupiała restauracja Festiwalowa. Wśród obłych modernistycznych kolumn podtrzymujących konstrukcję bloku wiły się schody, a gości na półpiętro odprowadzała dynamiczna mozaika autorstwa artysty silnie związanego z Opolem - Władysława Początka.
Rok wcześniej obok, na rogu, stanął inny projekt Torca, budynek mieszkalno-usługowy z Klubem Międzynarodowej Prasy i Książki oraz biurem podróży Gromada. Okolica była więc atrakcyjna.
i
Zniszczona mozaika z Festiwalowej. Opole a Władysław Początek
Przez lata Meander-Akwarium przeszedł wiele zmian; obniżono chodnik przy usługach, do którego dostęp prowadził wcześniej po schodach, estetycznie odnowiono elewację i podzielono ją kolorystycznie na trzy części. Najwięcej zmian przeszedł ciąg handlowy. Lokale podzielono, a detal z otoczaków ocalał tylko w jednym niewielkim fragmencie. Działo się też wewnątrz przeszklonego pawilonu.
Kultowa niegdyś Festiwalowa, restauracja nie bez przyczyny nazwana na cześć Festiwalu Piosenki, przyciągała w czasach PRL-u znane nazwiska - piosenkarzy i aktorów odwiedzających festiwal. W 2007 roku wnętrze przeszło remont, w trakcie którego ścianę zdobioną przez mozaikę przesłonięto nadrukami zdjęć polskich ikon Festiwalu. Mozaikę zamiast zasłonić - skuto.
Dziś mozaika byłaby bezcenna - Władysław Początek słynął bowiem ze sgraffita, nie z ceramiki, i podobnych prac artysty próżno dziś szukać. Do dziś jego dzieła można zobaczyć w Urzędzie Wojewódzkim, w poczekalni dworca głównego, czy - niszczejące - na budynku OFAMA. Zapomniane sgraffito Początka odkryto ostatnio przy rozbiórce budynku PKS. Wykonano dokładną dokumentację, a dzieło odtworzono w nowym budynku centrum przesiadkowego nad kasami. Niestety nie przetrwało sgraffito z elewacji Kina Odra.
Dobro kultury współczesnej. "Akwarium", "grzybek", "mister Zaodrza" i inne powojenne budynki
Blok z ul. Kościuszki został wskazany jako dobro kultury współczesnej. Oprócz "Akwarium" na liście znalazły się także inne miejskie ikony powojennego modernizmu, m.in.:
- "Grzybek" - żelbetowa wiata przy pl. Wolności,
- budynek NOT-u z ul. Katowickiej,
- narożna mozaika dawnej kwiaciarni PGR Chróścina z ul. Krakowskiej,
- Hala widowiskowa "Okrąglak" proj. Gottfrieda i Feiferka przy ul. Oleskiej,
- blok "Mister Zaodrza" z ul. Piłsudskiego, również Stanisława Torca.
Zobacz także: "Dom-Igloo". Kopia słynnego projektu służyła przez lata za obserwatorium astronomiczne pod Opolem
