Atlas zum Stadtebau

i

Autor: Archiwum Architektury Vittorio M. Lampugnani, Harald Stuehlinger, Markus Tubbesing, Atlas Zum Stadtebau, T. 1 Platze, T. 2 Strassen, Hirmer 2018

Atlas zum Stadtebau

2019-01-30 17:03

Dzieło Vittoria Magnano Lampugnaniego i jego docentów poświęcone jest fenomenowi przestrzennemu eu-ropejskiego miasta. Zdaniem autorów, jego struktura skupia się wokół placów i ulic. Badacze objechali Europę od Helsinek po Neapol. Skupili się na nietracących na znaczeniu i atrakcyjności przestrzeniach historycznych, po miejsca ukształtowane w okresie międzywojennym. Wszystkie wybrane punkty zostały precyzyjnie zinwentaryzowane i posegregowane względem ich rangi w mieście – recenzja Grzegorza Stiasnego.

Vittorio Magnano Lampugnani jest pochodzącym z Włoch profesorem zajmującym się na zuryskiej politechnice historią budowy miast. Jest też czynnym architektem i urbanistą. W swojej twórczości propaguje architekturę formalnie zdyscyplinowaną, szukającą lokalnego kontekstu i unikającą ekstrawagancji w wyrazie plastycznym. Jako urbanista stworzył m.in. plan przebudowy dzielnicy przemysłowej dla farmaceutycznej spółki Novartis w Bazylei, gdzie projektowanie poszczególnych budynków powierzono stararchitektom przełomu XX i XXI wieku. Jako organizator europejskich debat architektonicznych piastował również stanowisko dyrektora Niemieckiego Muzeum Architektury we Frankfurcie. Lampugnani to też ceniony autor i wydawca licznych prac z zakresu historii i teorii architektury.

Najnowszą pozycję w jego książkowym dorobku stanowi monumentalny, dwutomowy Atlas zum StadtebauAtlas budowy miast – który przygotował ze swoimi docentami. Dzieło poświęcone jest fenomenowi przestrzennemu europejskiego miasta. Zdaniem autorów, jego struktura w Europie skupia się wokół placów i ulic. Pierwszy tom przedstawia 30 przykładów placów, a drugi 38 ulic. Autorzy objechali Europę od Helsinek po Neapol. Najbliżej Polski byli w Pradze. Skupili się na nietracących na znaczeniu i atrakcyjności przestrzeniach historycznych (takich jak Grand-Place w Brukseli czy Kramgasse w Bernie), po miejsca ukształtowane w okresie międzywojennym (na przykład Mercatorplein i Hoofdweg w Amsterdamie). Wszystkie wybrane punkty zostały precyzyjnie zinwentaryzowane i posegregowane względem ich rangi w mieście. Przedstawiono zatem centralne place, place ogniskujące centra życia dzielnic, place służące kwartałom mieszkalnym oraz ich dziedzińce. Podobnie w tomie poświęconym ulicom pokazano najpierw główne miejskie ulice, ulice dzielnicowe, uliczki pomiędzy kwartałami mieszkalnymi, wewnętrzne pasaże w kwartałach oraz na zakończenie nadrzeczne i nadmorskie promenady. Każde z miejsc zostało szczegółowo opisane i przedstawione na specjalnie wykonanych współczesnych fotografiach dokumentujących jego aktualny stan i sposoby użytkowania. Dodatkowo wykonano ujednolicone w grafice i skalach rysunki, reprezentujące pozycję placu czy ulicy w strukturze miasta, rzuty, przekroje i elewacje w skali urbanistycznej, a następnie w skali architektonicznej, co pokazuje strukturę budynków otaczających przestrzenie publiczne. Dołączono jeszcze detale posadzek, małej architektury i newralgicznych styków otwartych przestrzeni miejskich z parterami. Pozwala to nie tylko porównywać skalę poszczególnych założeń, czy proporcje wykreowanych przestrzeni. Więcej – ukazuje bogactwo sprawdzonych rozwiązań przestrzennych gwarantujących jakość, trwałość i społeczną atrakcyjność. Jesteśmy dziś świadkami polifonicznej dyskusji na temat przestrzeni publicznych w miastach. Jej poszczególni uczestnicy akcentują swoje priorytety – od polityki mobilności i zieleni po partycypację i szczęście mieszkańców. Opracowanie Lampugnaniego pokazuje jak istotne znaczenie ma fizyczna forma przestrzeni publicznych budowana poprzez zharmonizowane współgranie rozwiązań urbanistycznych i architektonicznych aż po detale meblujących latarni, ławek i krawężników.