Spis treści
- Osiedle Tysiąclecia. By je wybudować, Katowice oddały Park Śląski
- Kukurydze wzorowane na amerykańskich wieżowcach. To kuzynostwo innego słynnego osiedla w Katowicach
Osiedle Tysiąclecia. By je wybudować, Katowice oddały Park Śląski
W latach 50. na Górny Śląsk, gdzie przemysł prężnie się rozwijał, zjeżdżali kolejni nowi mieszkańcy, którzy właśnie znaleźli tu pracę. Brakowało jednak mieszkań, które mogłyby ich wszystkich pomieścić. Postanowiono więc wybudować potężne osiedle, które z biegiem lat miało stać się jednym z największych i najbardziej rozpoznawalnych w Polsce - Osiedle Tysiąclecia.
Plany architektów - Henryka Buszki, Aleksandra Franty, Tadeusza Szewczyka i Mariana Dziewońskiego - były tak ambitne, że na nowe założenie zabrakło miejsca. Przeznaczoną na osiedle przestrzeń sąsiadującą z Chorzowem powiększono dzięki wymianie działek między miastami. Katowice zyskały w ten sposób dodatkowe hektary, zaś Chorzów... cały Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku im. gen. Jerzego Ziętka, czyli obecny Park Śląski zajmujący zawrotne 535 hektarów. Do dziś duża część Polaków mylnie przypisuje Park Katowicom.
Plan osiedla, którego budowę rozpoczęto w 1961 roku, a skończono dopiero w roku 1991, do dziś widać bardzo dobrze na zdjęciach satelitarnych. Wśród obłych dróg prowadzących przez Osiedle, wzrastają niższe bloki i wieżowce poprzetykane zieleńcami, rzeźbami plenerowymi i niskimi pawilonami - jeden z ciekawszych to budynek szkoły, Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych, który nawiązuje do kształtu Kukurydz.
Prostopadłościenne bryły bloków zwracają uwagę pasami balkonów. Termomodernizacja nie zepsuła ich wyglądu, a budynki subtelnie wyróżniają kolory detali.
i
Kukurydze wzorowane na amerykańskich wieżowcach. To kuzynostwo innego słynnego osiedla w Katowicach
Spośród monotonii Osiedla Tysiąclecia wyróżnia się pięć bloków innych niż wszystkie - Kukurydze; dziś to jedne z najpiękniejszych bloków z PRL-u w Polsce. Podobno inspirację stanowiły 60-piętrowe wieżowce Marina City z Chicago projektu Bertranda Goldberga; nie da się im odmówić podobieństwa. Być może jednak nie powstałyby w takiej formie, gdyby wcześniej, w latach 1970-1978 Buszko, Franta i Szewczyk nie postawili innego osiedla wieżowców, tzw. Gwiazd zaprojektowanych dla 6 tysięcy osób. Na potrzeby Kukurydz zespół zmodyfikował projekt, zmieniając przede wszystkim kształt balkonów na półokrągłe.
Budowę Kukurydz rozpoczęto w połowie lat 80. Ostatnią oddano do użytku już po przemianie - w 1991 roku.
Zobacz także inny projekt Buszki i Franty: Bloki jak rakiety - niedokończony projekt miasta przyszłości pod Katowicami
Źródło: Anna Syska, Spodek w Zenicie. Przewodnik po architekturze lat 1945-1989 w województwie śląskim, wyd. NIAiU (2020)
Listen on Spreaker.
