Jego konstrukcję testowało 4 tys. skaczących żołnierzy. Kultowy Spodek w Katowicach jest dziś ikoną architektury czasów PRL i wizytówką miasta

Spis treści

1. Jak powstał Spodek w Katowicach?
2. Pojemność Spodka w Katowicach - ile ma miejsc?
3. Katowicki Spodek to kopalnia ciekawostek
4. Spodek można zwiedzić

Kto był w Katowicach, Spodek widział na pewno. Ogromna, okrągła budowla stoi w prawie samym centrum miasta, otoczona innymi charakterystycznymi budynkami z epoki - Superjednostką, Hotelem Katowice, Galerią Sztuki Współczesnej BWA. Architektura sąsiadującego ze Spodkiem Międzynarodowego Centrum Kongresowego dopełniła pozaziemskiego obrazu, zielonymi partiami układając się niczym w tor lądowania niezidentyfikowanego obiektu latającego.

Zobacz także: Część Spodka do wyburzenia i odbudowy - przesądziła ekspertyza. Katowickiej ikony wciąż nie ma w rejestrze zabytków

Jak powstał Spodek w Katowicach?

W wyniku rozpisanego w 1959 roku konkursu wyłoniono architektów, mających zająć się projektem hali. Warszawski zespół z Biura Studiów i Projektów Typowych Budownictwa Przemysłowego składał się z architektów Jerzego Hryniewieckiego, Macieja Gintowta i Macieja Krasińskiego. Inżynierowie prof. Wacław Zalewski, Andrzej Żórawski i Aleksander Włodarz zajęli się konstrukcją. 

Panowie przedstawili projekt tak ambitny, że ówczesny wojewoda śląski gen. Jerzy Ziętek zmienił pierwotne plany i zamiast w chorzowskim Parku Kultury i Wypoczynku, polecił zrealizować go w centrum Katowic. Wtedy też podjęto decyzję o powiększeniu hali o lodowisko, hotel, przychodnię, salę gimnastyczną i pływalnię.

Budowę rozpoczęto w 1964 roku; trwała 7 lat, do 1971 r. W jej trakcie pojawiały się głosy, że Spodek nie wytrzyma ciężaru pełnej widowni i budynek się zawali. Po zakończeniu budowy wykonano więc test: do hali sprowadzono 4000 żołnierzy i rozkazano im tupać i skakać. Pomiar wibracji nie wykazał odstępstw od normy, a budynek jak stał, tak stoi.

Mimo że czas budowy Spodka zbiega się z powstawaniem w naszej części świata budynków nawiązujących do kosmicznych podbojów i futurystycznej estetyki, za jego wygląd odpowiada przede wszystkim konieczność. Według obliczeń Wacława Zalewskiego tylko taka konstrukcja mogła wytrzymać wstrząsy górnicze. Kopuła wspierana jest przez 120 stalowych żeber i stalowe liny.

Pojemność Spodka w Katowicach - ile ma miejsc?

Hala widowiskowa pomieści na trybunach łącznie 11 016 osób. Składają się one aż z 35 sektorów. 

Katowicki Spodek to kopalnia ciekawostek

Elewację Spodka pokrywało 30 tysięcy azbestowo-cementowych łusek. W 2011 roku obiekt przeszedł remont, w czasie którego wymieniono je na łuski aluminiowe, tym samym uszczuplając fasadę o 100 ton azbestu. Spodek jest jednym z pierwszych na świecie obiektów z dachem skonstruowanym według systemu tensegrity.

Mieściło się tu kiedyś kino z jednym z największych ekranów w kraju - 14 na 22 metry. 7 czerwca 1972 świat poznał tu fiata 126p. Miało to miejsce w trakcie tygodniowej Wielkiej Wystawy Samochodów, w której uczestniczyło łącznie aż 250 tysięcy osób. Tego samego dnia Spodek odwiedził Fidel Castro, kubański dyktator. Mniej lub bardziej dobrowolnie witało go 10 tysięcy widzów; przemówienie trwało sześć godzin.

W trakcie niezliczonych koncertów, które odbyły się w hali, na scenie występowali Tina Turner, Iron Maiden, Metallica, Jimmy Page i Robert Plant, The Cure, Black Sabbath, Pearl Jam, Rammstein, Deep Purple i wiele innych znanych zespołów. Odbywały się tu turnieje sportowe oraz e-sportowe, osiągając rekordową frekwencję (Liga Światowa w Siatkówce Mężczyzn w 2001 roku i Intel Extreme Masters w 2017 r.).

Spodek można zwiedzić

Halę widowiskowo-sportową "Spodek" w Katowicach można zwiedzać na dwa sposoby. Oprowadzanie odbywa się w grupach minimum 15-osobowych (optymalnie powinna liczyć ok 20-35 osób), kosztuje 20 zł i jest organizowane przez zarządców hali. Po budynku oprowadza przewodnik, a uczestnicy mogą zwiedzić miejsca zwykle niedostępne dla gości Spodka, włącznie z pomieszczeniami VIP-owskimi i tzw. "katakumbami". Chęć grupowego zwiedzania należy zgłosić pod adresem mailowym, podanym na stronie Spodka.

Opiekun grupy zwiedza bezpłatnie. Całość trwa ok. 1,5 godziny i obejmuje projekcję archiwalnego filmu prezentującego budowę hali i jej historię. Terminy grupowego zwiedzania wyznacza po zgłoszeniu zarządca Hali - zwykle jest to poniedziałek lub wtorek - później "rozpędza się" kalendarz imprez. 

Indywidualne zwiedzanie odbywa się w niedziele; bilet na tzw. Kosmiczny spacer również kosztuje 20 zł za osobę. Terminy spacerów publikowane są na stronie Spodka oraz w social mediach z odpowiednim wyprzedzeniem, a na stronie internetowej uruchamiana jest sprzedaż biletów (bez możliwości zwrotu). 

Szanse na zwiedzenie kultowego Spodka znacznie zwiększają się w sezonie, od maja do lipca. Spodek otwiera się dla zwiedzających ok. 20-25 razy w roku. 

Zobacz także: Bloki jak rakiety - niedokończony projekt miasta przyszłości pod Katowicami