Co znajdziesz w artykule:
1. Sposoby wykorzystania wody deszczowej2. Deszczówka do podlewania zieleni3. Wykorzystanie wody opadowej do spłukiwania toalet4. Ogrody deszczowe5. Wykorzystanie wody deszczowej: podsumowanie
Sposoby wykorzystania wody deszczowej
W ostatnich latach podejście do wody opadowej uległo znaczącym zmianom. Jeszcze w latach 90. stawiano na szybkie odprowadzenie deszczówki. Miejskie sieci kanalizacyjne nie wytrzymują jednak obciążenia opadami związanego ze wzrostem powierzchni utwardzonych i zmianami klimatycznymi w wyniku czego coraz częściej doświadczamy miejskich powodzi czy choćby zalewania garaży. Wpływa to negatywnie na wody gruntowe i mikroklimat na terenie miast. Aktualnie podejście do odprowadzania wody deszczowe bazuje na koncepcji miasta gąbki. Priorytetem jest zagospodarowanie wód opadowych na terenie inwestycji. Odciąża to sieć kanalizacyjną i niweluje negatywne skutki szybkiego odprowadzenia wody z nieruchomości. Rozwiązanie tego problemu zostało wymuszone przepisami. W części miast pobierana jest opłata za odprowadzanie wód opadowych, a gestorzy narzucają ograniczenia w ilości deszczówki, która trafia bezpośrednio do kanalizacji. Skutkuje to koniecznością retencjonowania wody deszczowej w zbiornikach w większości inwestycji. Wykorzystując wodę na terenie nieruchomości, spełniamy wymogi prawne, ale możemy też potraktować taką wodę jako zasób, który stanowi wartość dodaną inwestycji.Największe możliwości zagospodarowania wody opadowej na terenie nieruchomości mamy zaraz po wystąpieniu opadu atmosferycznego. W budownictwie mieszkaniowym deszczówkę możemy wykorzystać na kilka sposobów: do podlewania zieleni, spłukiwania toalet i zasilenia ogrodów deszczowych.
i
Deszczówka do podlewania zieleni
Podlewanie zieleni wodą deszczową to jeden z najłatwiejszych i najbardziej popularnych sposób wykorzystania deszczówki. W tym celu można wykorzystać wodę z każdej powierzchni budynku mieszkalnego: z dachów i z ulic (po oczyszczeniu w separatorze i osadniku piasku). W zbiorniku należy przewidzieć dodatkową objętość retencyjną oraz możliwość dopuszczenia wody wodociągowej, która w okresie bezdeszczowym utrzymuje stały poziom. Woda zgromadzona w zbiorniku jest doprowadzana do systemu podlewania zieleni poprzez zestaw pompowy. Może zasilać ręczny lub automatyczny system podlewania zieleni. Sterowanie odbywa się poprzez centralkę pogodową albo presostat zamontowany na przewodzie tłocznym i system sond pomp. Wygodnym rozwiązaniem jest wykorzystanie sond konduktometrycznych wraz z sygnalizatorem poziomu pozwalających na określenie konkretnych poziomów wody. Umożliwia też przekazywanie stanów alarmowych użytkownikowi lub obsłudze technicznej budynku.
Wykorzystanie wody opadowej do spłukiwania toalet
Wykorzystanie wody deszczowej do spłukiwania toalet stosuje się najczęściej w budynkach biurowych i użyteczności publicznej. Wraz z rosnącą ceną wody i jej ograniczoną ilością, niedługo może ona również zacząć być stosowana w budownictwie mieszkaniowym wielorodzinnym. Wykorzystanie wody deszczowej na spłukiwanie toalet potocznie nazywa się wodą szarą, jednak w nomenklaturze fachowej woda szara to odrębna instalacja zbierająca ścieki z umywalek i natrysków, które po oczyszczeniu używa się do spłukiwania toalet. Instalacyjnie wykorzystanie wody deszczowej do spłukiwania toalet jest prostym rozwiązaniem. Zbiornik na wodę deszczową powiększamy o objętość czynną potrzebną na spłukiwanie toalet. Jedna osoba zużywa na spłukiwanie toalety ok. 30-50 dm3 wody na dobę. Mając liczbę mieszkańców, możemy obliczyć zużycie wody na cele spłukiwania toalet i dobrać odpowiednią objętość zbiornika retencyjnego. Należy również zaprojektować dopuszczenie wody wodociągowej, w celu utrzymania wymaganego poziomu wody. Woda ze zbiornika podawana jest za pomocą pompy na stację uzdatniania wody (SUW). W najprostszym rozwiązaniu jest to układ składający się z filtracji mechanicznej dwustopniowej, dezynfekcji UV i filtracji z wykorzystaniem węgla aktywnego. W takim rozwiązaniu woda do spłukiwania toalet może pochodzić wyłącznie z powierzchni czystych, np. dachów. Na stację uzdatniana wody należy przewidzieć dodatkowe pomieszczenie przy zbiorniku retencyjnym. Przy braku miejsca, na rynku dostępne są również modułowe SUW, o niewielkich rozmiarach. Ze stacji uzdatnia oczyszczona woda deszczowa jest doprowadzana oddzielną instalacją do toalet. Niedopuszczalne jest mieszanie i łączenie instalacji wodociągowej z instalacją spłukiwania toalet.Wybór tego rozwiązania wiąże się z pewnymi kosztami:• większym zbiornikiem retencyjnym,• dodatkową pompą, • stacją uzdatniania wody,• oddzielnym orurowaniem do spłukiwania toalet.Przy ogólnych kosztach instalacji wodociągowo–kanalizacyjnej nie są to duże koszty, a takie rozwiązanie pozwala ograniczyć zużycie wody wodociągowej. Sprawdzi się też w sytuacji, gdy mamy bardzo ograniczony spływ do sieci kanalizacyjnej. Zużycie wody do spłukiwania toalet przyspiesza wtedy opróżnianie zbiornika.
i
Ogrody deszczowe
Ogrody deszczowe to stosunkowo nowe rozwiązanie, które łączy formę ogrodu i zagospodarowania wód opadowych. Pozwala retencjonować wodę deszczową, odprowadzić ją do gruntu, ale też oczyścić poprzez filtrację. Ogrody deszczowe są łatwe do wpisania w rozwiązania zieleni na terenie osiedli czy pojedynczych nieruchomości.
Dzielą się na trzy kategorie: • Suche – wykonywane na gruntach przepuszczalnych, woda w takim ogrodzie pojawia się wyłącznie po opadach.• Mokre – urządzone w gruncie nieprzepuszczalnym albo uszczelnionym. Można go zlokalizować bezpośrednio przy budynku, stanowi wtedy element opóźniający odpływ i oczyszczający wodę. Podnosi również walory estetyczne. Odpływ odbywa się poprzez rurę drenażową do kanalizacji.• W pojemniku – zazwyczaj woda infiltruje w nich przez warstwy filtracyjne i jest odprowadzana drenażem do kanalizacji. Najłatwiejszy i najmniejszy rodzaj ogrodu deszczowego. Możliwy do wykonania na niewielkich przestrzeniach, również w istniejącej zabudowie.Z każdego typu ogrodu deszczowego należy zapewnić przelewy awaryjne odprowadzane do kanalizacji. Ogrody deszczowe mogą stanowić ciekawe uzupełnienie zagospodarowania wód opadowych na terenie inwestycji oraz podnoszą wartość estetyczną. Można je wykorzystać również do funkcji rekreacyjnej. Zmniejszają różnicę temperatur w swoim otoczeniu, na podobnej zasadzie jak zbiorniki wodne.
Wykorzystanie wody deszczowej: podsumowanie
Wybór odpowiedniej metody wykorzystania wody deszczowej zależy od indywidualnych uwarunkowań inwestycji:• dostępnej powierzchni,• możliwej objętość zbiornika retencyjnego,• liczby mieszkańców/użytkowników. Patrząc jednak kompleksowo, można wybrać optymalne ekonomicznie rozwiązania, które pozwalają na potraktowanie wody deszczowej jako zasobu. Przy małej powierzchni działki można zastosować ogrody deszczowe w pojemniku, a w ramach budowy całego osiedla rozbudowane ogrody suche i mokre. Podlewanie zieleni wodą deszczową sprawdza się właściwie wszędzie, gdzie zaplanowana jest zieleń wspólna. Wykorzystanie deszczówki do spłukiwania toalet jest już stosowane w budownictwie jednorodzinnym, biurowym i użyteczności publicznej. Niedługo może zostać wprowadzone szerzej w budownictwie wielorodzinnym, szczególnie w obiektach z lokalami usługowymi. Spełniając wymogi gestorów sieci odnośnie retencji, wykorzystując wodę deszczową, możemy równocześnie podnosić jakość przestrzeni, jej prestiż, jak i zmniejszać koszty użytkowania.
