Spis treści
- Mozaika z dawnej Fabryki Dywanów w Kowarach przejdzie renowację. Kiedy?
- Co z fontanną w kształcie wzoru z perskiego dywanu?
- Mozaika w Kowarach - reklama z 169 tys. ceramicznych kosteczek
Mozaika z dawnej Fabryki Dywanów w Kowarach przejdzie renowację. Kiedy?
Jak udało nam się dowiedzieć, mozaika w kształcie dywanu zdobiąca dawną Fabrykę Dywanów w Kowarach na Dolnym Śląsku zostanie odrestaurowana. Tę informację przekazała nam Burmistrz Kowar, Elżbieta Zakrzewska. To z jej inicjatywy kompozycja Stanisławy Lewkowicz trafiła do gminnej ewidencji zabytków. Prace renowacyjne przy mozaice mają się zacząć w 2025 roku przy okazji remontu elewacji byłej Fabryki Dywanów.
Pilnujemy, żeby elementy historyczne zostały zachowane.
- zapewnia nas burmistrz Zakrzewska.
Kowarska mozaika od dłuższego czasu wymaga pilnej interwencji - odstaje od ściany, odpada. Odkruszone fragmenty nie przepadły - Andrzej Olszewski z Muzeum Sentymentów działającego w budynku Fabryki, jak nas poinformował, przechowuje je w Muzeum. Pomimo wpisu do ewidencji i chęci ochrony mozaiki przez władze oraz mieszkańców, wszelkie prace musiałby zainicjować właściciel. A ten chciał mozaikę obłożyć styropianem.
Zobacz także: Bezcenna mozaika w Hotelu Forum w Krakowie zniszczona. Zdobiła ścianę kawiarni Panorama na ostatnim piętrze
W tym roku właściciel się jednak zmienił, a wraz z nim plany na Fabrykę Dywanów - będzie tu muzeum motoryzacji. O inwestorze nie wiadomo wiele - jest to jednak właściciel pokaźnej kolekcji samochodów, która będzie wystawiana na ekspozycji muzeum. Jak mówi burmistrz, budżet na remont mozaiki nie powinien stanowić większego problemu. W 2022 roku koszt remontu mozaiki szacowano na ok. 200 tysięcy złotych.
A postulaty medialne, by mozaikę wpisać do rejestru zabytków? Zapytałam o to Elżbietę Zakrzewską - jak mówi, o wpisie rozmawiała z konserwatorem wojewódzkim. Konserwator miał jednak odmówić wszczęcia postępowania.
Nowy właściciel dawnej Fabryki Dywanów oraz burmistrz są już po spotkaniu z konserwatorem - przekazane zostały wytyczne dotyczące renowacji. Miasto zaleciło zabezpieczenie mozaiki do czasu remontu.
i
Co z fontanną w kształcie wzoru z perskiego dywanu?
Często przeoczanym elementem Fabryki jest pokaźna fontanna. Dopiero z góry widać w pełni, że niskie murki układają się we wzór z perskiego dywanu. Jak poinformowała burmistrz Elżbieta Zakrzewska, fontanna należy obecnie do pobliskiego sklepu meblowego i na ten moment nie ma co do jej renowacji żadnych planów. Właściciel oczyścił niedawno fontannę na prośbę miasta.
Mozaika w Kowarach - reklama z 169 tys. ceramicznych kosteczek
Skąd na budynku wzięła się mozaika? Ułożona z niemal 170 tysięcy niewielkich kosteczek, powstała w 1978 roku według projektu Stanisławy Lewkowicz. Pracował nad nią 10-osobowy zespół - przez trzy miesiące. Ceramikę w 17 różnych kolorach wypalono nie tak daleko stąd, w Fabryce Porcelany w Wałbrzychu. Oprócz neonów reklamujących Fabrykę Dywanów w Kowarach, osobnym szyldem była i mozaika, której funkcja - oprócz ozdobnej - była przede wszystkim reklamowa. Prowadzono tu przecież sprzedaż dywanów. Wkrótce kompozycja stała się wizytówką Kowar, a potężny ceramiczny dywan witał wjeżdżających do miasta.
Mozaika w Kowarach powstała na Fabryce w latach 70., ale dywanowa tradycja zaczęła się tu na dobre w połowie XIX wieku. Wtedy to miejscowych tkaczy wysłano na szkolenie do dzisiejszego tureckiego Izmiru, gdzie doskonalili umiejętności, a następnie - już na miejscu - przekazywali wiedzę kolejnym pokoleniom tkaczy. Wytwarzane tu dywany cenione były w Europie i nie tylko. Po II wojnie światowej Fabryka została upaństwowiona, a po upadku PRL-u przeszła w ręce prywatne. Działała do 2009 roku. To tutaj powstał dywan do Sali Kolumnowej Pałacu Prezydenckiego w Warszawie o powierzchni 180 m².
Dziś w budynku działa m.in. Muzeum Sentymentów, na którego zlecenie powstał niedawno odtworzony projekt mozaiki - wykonała go sama Stanisława Lewkowicz. By uhonorować mozaikę, Muzeum stworzyło pamiątkowy magnes z dywanową mozaiką.
Źródła: Urząd Miasta Kowary, bryla.pl, jelonka.com
Zobacz także: Łysogórskie mozaiki uratowane dzięki inicjatywie oddolnej zostaną w Wojniczu - czekają bezpiecznie na nowe miejsce
