Nieznane niewiadome: 23. triennale w Mediolanie

Triennale w Mediolanie to jedno z najważniejszych wydarzeń poświęconych architekturze i wzornictwu. Tegoroczna wystawa, którą można oglądać jeszcze do 11 grudnia, prezentuje prace ponad 400 artystów, projektantów, architektów i naukowców z ponad 40 krajów, w tym z Polski. Relacja Tomasza Żylskiego.

23. Triennale Sztuk Dekoracyjnych i Architektury Współczesnej w Mediolanie odbywa się pod hasłem Unknown Unknowns: An Introduction to Mysteries (Nieznane niewiadome: wprowadzenie do tajemnic). Jak tłumaczy architekt Stefano Boeri, główny komisarz La Triennale di Milano, nie chodzi tylko o zwrócenie uwagi na zjawiska, których wciąż nie rozumiemy, ale też na fakt, że tak naprawdę nie wiemy, czego jako ludzkość jeszcze nie poznaliśmy. Według niego kluczem do odkrycia kolejnych tajemnic powinna stać się szeroko rozumiana empatia, czyli umiejętność postrzegania świata z punktu widzenia innych istot, i odrzucenie antropocentrycznego podejścia do rzeczywistości.

Jako kuratorzy zaproszeni zostali Ersilia Vaudo-Scarpetta, włoska astrofizyczka i dyrektorka ds. różnorodności w Europejskiej Agencji Kosmicznej oraz pochodzący z Burkina Faso architekt Francis Kéré, tegoroczny laureat nagrody Pritzkera. Dzięki nim w przestrzeni Palazzo dell'Arte, gdzie pokazywane są wszystkie wystawy, spotkały się nie tylko różnorodne dyscypliny i perspektywy, ale też różne doświadczenia i kultury.

W sekcji ekspozycji międzynarodowych na 20 państw aż sześć reprezentuje Afrykę. Po raz pierwszy w historii swoje pawilony przygotowały: Burkina Faso, Demokratyczna Republika Konga, Ghana, Kenia, Lesoto i Rwanda. W konkursie głównym o Golden Bee Award dla najlepszej wystawy trzecie miejsce zajęła zresztą Kenia. Instalacja Ujumbe, co w języku suhaili oznacza „przesłanie”, podejmuje niezwykle aktualny również w Polsce temat skażenia wód. Efektowne rzeźby, wyobrażające ryby zabijane przez różnego rodzaju zanieczyszczenia, od pochodzących z rolniczych upraw pestycydów, przez ścieki przemysłowe, po cząsteczki mikro- i nanoplastiku, stworzyła brazylijska artystka Louise Manzon. Uchwycone jakby w trakcie agonii zdają się bezgłośnie wołać o pomoc. Jak tłumaczą kuratorzy kenijskiej prezentacji, Luca Beatrice i Wanjiru Waweru Waithaka, ponieważ nikt tak naprawdę nie kontroluje tego zjawiska, nie znamy ani jego skali, ani dalekosiężnego wpływu na cały ekosystem Ziemi.