| Nazwa obiektu | Muzeum Miedz |
| Adres obiektu | Legnica |
| Autorzy | major architekci |
| Zespół projektowy | Marcin Major Aleksandra Doniec Anna Owsiany Paweł Major Adrian Wyparło |
Zespół autorski
Marcin Major Aleksandra Doniec Anna Owsiany Paweł Major Adrian Wyparło
Koncepcja zagospodarowania terenu
Punktem wyjścia dla koncepcji zagospodarowania terenu było założenie, iż zmodernizowane i rozbudowane Muzeum Miedzi powinno stać się zauważalnym miejscem na mapie Legnicy. Stąd poszukiwanie drogi połączenia centrum miasta z muzeum. Możliwość taką stworzyły już założenia konkursowe, które wyznaczyły nowa strefę wejściową przy ul. Rycerskiej. Nadwieszona nad wejściem bryła ma za zadanie przyciągać wzrok pieszych poruszających się w okolicach ul. NMP, placu katedralnego oraz wschodniej ściany rynku. Stanowi ona jednocześnie niezbędne zadaszenie wejścia i wizualnie domyka plac przed muzeum. Plac ten został ograniczony również parterową zabudową w formie przeszklonej kawiarni. Z jednej strony zabieg ten wydzielenia wewnętrzny dziedziniec z lapidarium, z drugiej zaś pozwala na pośredni wgląd do wnętrza i zachęca do odwiedzenia muzeum. Plac ma być miejscem spotkań, strefą przechodniów i turystów. Lapidarium natomiast charakteryzuje spokój płynący z połączenia zieleni ze sztuką. Jego przestrzeń w sposób płynny przenika się z przestrzenią muzealną, stanowiąc miejsce odpoczynku, refleksji, ale również miejsce dla różnego rodzaju imprez towarzyszących działalności muzeum. Strefa wejściowa i lapidarium przenikają się, posadzka przechodzi z placu przez kawiarnię i stopniowo rozpływa się wśród traw. Eksponaty znajdujące się w lapidarium zostały częściowo przeniesione do kawiarni i na plac wejściowy, tym samym stanowią niejako wizytówkę muzeum.
Obsługa projektowanych obiektów
Główne wejście dla zwiedzających i pracowników działu administracji i magazynów zlokalizowano od strony ul. Rycerskiej. Od tej strony odbywa się również obsługa zaplecza kawiarni. Na przedłużeniu ciągu komunikacyjnego na osi wschód-zachód, zaprojektowano wyjście ewakuacyjne na ul. Św. Jana. Dodatkowo pozostawiono wyjście ewakuacyjne z budynku od strony ul. Partyzantów. Strefę dostaw przewidziano przy ul. Św. Jana.
Rozwiązania architektoniczne
Projekt zakłada, iż nowa zabudowa nie zdominuje zabytkowych obiektów Muzeum Miedzi, lecz będzie stanowiła dla nich neutralne tło i pomoże w stworzeniu funkcjonalnego i reprezentacyjnego obiektu dla wszelkiego rodzaju działań artystycznych i związaną z nimi pracą muzeum. Gładka płaszczyzna ściany nowej zabudowy stanowi przedłużenie istniejącej fasady od strony ul. Partyzantów. Od strony ul. Rycerskiej przybiera ona formę bardziej rzeźbiarską, która ożywa dzięki grze świateł przenikających między bryłami wyznaczającymi granice placu wejściowego. Kamienne ściany przechodzą w mur, który wydziela przestrzeń lapidarium i dzięki temu jednoznacznie określa strefę muzeum. Zastosowanie jednego materiału elewacyjnego dla nowej zabudowy i ograniczenie otworów okiennych do niezbędnego minimum, pozwala wyróżnić zabytkowe obiekty od projektowanych przestrzeni i uspokoić kompozycję stanowiącą połączenie tego co stare i nowe.
Elementem ożywiającym całość i kreującym jasną, żywą przestrzeń wśród wyciszonych magazynów i stałych wystaw, stanowi przeszklona galeria – druga skóra budynku od strony lapidarium. Pełni ona funkcję komunikacyjną, rekreacyjną, a także miejsca dodatkowych wystaw i wydarzeń artystycznych. Projekt rozbudowy zakłada, iż funkcjonowanie obiektu opiera się w głównej mierze na komunikacji poprzez galerię. Zabieg ten sprawia, iż zarówno zwiedzający, jak i pracownicy będą korzystać z tej przestrzeni. Dodatkowo będą mogły odbywać się tu wystawy czasowe i wszelkiego rodzaju imprezy. Projekt zakłada możliwość obsługi wystaw stałych wewnętrznymi klatkami schodowymi i windą na styku istniejących obiektów, dzięki czemu możliwe jest stworzenie w galerii niezależnej, zamkniętej wystawy. W ramach modernizacji istniejących obiektów przewiduje się m.in. wyburzenia niektórych ścian, co ma na celu stworzenie większych i łatwiejszych do aranżacji przestrzeni muzealnych oraz uproszczenie komunikacji w strefie wystaw.
Układ funkcjonalny
Ze względu na problem z właściwym skomunikowaniem poszczególnych części budynku, projekt zakłada utworzenie przeszklonej galerii wzdłuż budynku przy ul. Partyzantów, która połączy wszystkie części muzeum, zarówno stare obiekty, jak i projektowane. Wejście do budynku zlokalizowano od strony ul. Rycerskiej. Po wejściu dostajemy się do wysokiego na dwie kondygnacje hallu wejściowego z szatnią, kasą i portiernią. Idąc dalej galerią, stanowiącą zadaszenie części lapidarium, mijamy kawiarnię, sklep, toalety ogólnodostępne i strefę kontroli biletów. Następnie możemy wejść do budynku przy ul. Partyzantów, w którym zlokalizowano wystawę „Legnica” lub budynku przy ul. Św. Jana z wystawą „Człowiek i miedź” Kolejne piętra wystaw stałych można zwiedzać korzystając z istniejących klatek schodowych lub otwartej klatki schodowej w przestrzeni galerii. Ze względu na różnicę poziomów w istniejących budynkach, na ich styku zaprojektowano dwustronnie obsługiwaną windę i schody. Galeria prowadzi również do nowej części administracyjnej muzeum. W podziale powierzchni biurowej założono, iż biura dyrekcji, księgowości i administracji zajmą ostatnie piętro, natomiast sala konferencyjna znajdzie się na parterze, gdzie można skorzystać z bliskości lapidarium i kawiarni. Na piętrze przestrzeń muzeum została powiększona o salę wielofunkcyjną zlokalizowaną w bryle nadwieszonej nad głównym wejściem do muzeum. Nad salą znajduje się biblioteka. Pierwsze i drugie piętro zabudowy narożnika na roku ul. Partyzantów i Rycerskiej zajmują magazyny, sanitariaty oraz ewakuacyjna klatka schodowa. W części parteru budynku przy ul. Św. Jana przewidziano wejście gospodarcze ze strefą rozładunku, portiernią i miejscem na śmietniki. Na piętrze zaprojektowano magazyn zbiorów rzemiosła artystycznego. Na poddaszach istniejących obiektów oraz w piwnicach znajdują się pomieszczenia magazynowe i techniczne.
Rozwiązania materiałowe
Nowe obiekty charakteryzują duże płaszczyzny ścian wykończonych wielkoformatowymi płytami z jasnego kamienia (np. trawertynu). Gładkie duże powierzchnie stanowią tło dla sąsiedniej bogato zdobionej architektury barokowej. Jednocześnie ten minimalizm pozwala zauważyć takie niuanse, jak m.in. relief na ścianie przy ul. Partyzantów, czy delikatne przekręcenie płaszczyzn bryły nadwieszonej nad wejściem. Bryła ta będzie miała konstrukcję wspornikową – kratownice w ścianach będą wsparte pośrednio w strefie galerii, a głównie na ścianie od strony ul. Partyzantów.
Elewację galerii stanowi system fasadowy. Szkło pozwala zachować widok na zabytkowy obiekt, a jednocześnie wpuszcza do środka sporo światła i stwarza możliwość wglądu do lapidarium. W okresie letnim przeszklenia w przyziemiu mogą być całkowicie rozsuwane, co pozwala na swobodne poruszanie się pomiędzy wnętrzem muzeum a zielonym terenem lapidarium.
Przestrzeń lapidarium została potraktowana minimalistycznie. Eksponaty ustawiono na betonowych płytach nieregularnie rozrzuconych w trawie. Projekt zakłada punktowe podświetlenie ich w porze wieczornej. W okresie letnim nad przestrzenią lapidarium będzie można rozpinać między murem a galerią płótna. Łopocząc na wietrze i rozpraszając światło będą one dawać wrażenie lekkości i tworzyć przyjemną przestrzeń - idealną m.in. do posiedzenia przed kawiarnią.
