Architektura MuratorProjektyWokół Jordanek – co powstanie obok sali koncertowej Fernanda Menisa

Wokół Jordanek – co powstanie obok sali koncertowej Fernanda Menisa

Teren wokół Centrum Kulturalno-Kongresowego Jordanki to tradycyjne zaplecze sportowo- rekreacyjne Torunia. Wkrótce ma tu powstać między innymi nowe boisko, park linowy i ścianka wspinaczkowa. Projekt zagospodarowania, podobnie jak wcześniej bryła budynku, budzi w mieście duże emocje.

Wokół Jordanek – co powstanie obok sali koncertowej Fernanda Menisa
Projekt zagospodarowania terenu Jordanek, autorzy: Kamila i Piotr Orliccy z pracowni Elipsa; il. dzięki uprzejmości Urzędu Miasta w Toruniu

Koncepcję wyłoniono w dwuetapowym konkursie zorganizowanym przez władze miasta. Był to już drugi konkurs na zagospodarowanie Jordanek. Pierwszy miał miejsce w 2014 roku, jednak zgłoszono do niego zaledwie trzy prace i jury uznało, że żadna nie nadaje się do realizacji. Tym razem proces odbywał się w dwóch etapach. Najpierw architekci mieli przygotować jedynie wstępne opracowania, a dopiero wybrane miałyby być rozwinięte według wytycznych sędziów. Przy czym założono zwrócenie zespołom kosztów za uszczegółowienie projektów. Spośród blisko 50 nadesłanych koncepcji do drugiego etapu zakwalifikowano sześć: pracę Piotra Syrockiego, Biura Studiów i Projektów Barbary Średniawy, Biura Architektonicznego Strzelecki, pracowni SOL-AR, Clue Design oraz Kamili i Piotra Orlickich z Elipsy.

Ponad trzyhektarowy teren objęty konkursem położony jest w bliskim sąsiedztwie toruńskiej starówki, na tyłach kilku ważnych gmachów publicznych, m.in.  CSW Znaki Czasu, Urzędu Marszałkowskiego i Centrum Kulturalno-Kongresowego Jordanki. Obiekty te tworzą ciąg zabudowy od południowego wschodu, wzdłuż ulic Wały Sikorskiego i Solidarności. Północno zachodnią granicę stanowią z kolei dwie główne arterie komunikacyjne miasta: aleja Jana Pawła II i Czerwona Droga, stanowiąca cześć krajowej 15-stki. Cały obszar przez długi czas pełnił funkcje rekreacyjne (do lat 80. działał tu kompleks popularnych kąpielisk i klub sportowy). Dziś ujęty jest w wojewódzkiej ewidencji zabytków jako zieleń wewnętrznego pierścienia fortyfikacji Twierdzy Toruń z połowy XVII wieku. Uczestnicy mieli więc zaproponować projekt atrakcyjnej, ogólnodostępnej przestrzeni publicznej z funkcją rekreacyjną, uwzględniając przy tym istniejące ukształtowanie terenu, zwłaszcza historyczny wał wzdłuż ul. Czerwona Droga, wał wewnątrz skweru, wzdłuż al. Jana Pawła II, a także starodrzew dawnego stoku bojowego oraz przewidywaną w miejscowym planie zagospodarowania zabudowę wolnej działki w centrum kwartału. Według założeń konkursu należało też zaplanować nowe powiązania komunikacyjne z zewnętrznymi ciągami spacerowymi, a także przedstawić autorskie projekty małej architektury. W jury pod przewodnictwem architekta miasta Adama Popielewskiego znaleźli się: Mirosława Romaniszyn, miejski konserwator zabytków, Elżbieta Adamiak z Wydziału Środowiska i Zieleni, Marcin Urbański z Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków, architekt krajobrazu Monika Borkowska i architekt Adam Kołodziej.

Zwycięska praca zakłada pozostawianie głównej przestrzeni parku jako otwartej, otoczonej od strony przylegających ulic zielenią oraz rodzajem nasypu z wkomponowanymi siedziskami, który nawiązywałby do znajdujących się tu niegdyś trybun. W wale tym miałyby się znaleźć trzy wykończone betonem przebicia, o formie inspirowanej z kolei architekturą sali koncertowej Fernanda Menisa. W jednym z tuneli przewidziano wejście do ukrytych w nasypie ogólnodostępnych toalet i pomieszczeń pomocniczych, a w miejscu planowanej w przyszłości zabudowy płytki staw z wijącą się wzdłuż zachodniego brzegu betonową ławką. Elementem charakterystycznym jest zastosowany beton architektoniczny, występujący zarówno w kolorze naturalnym, jak i barwiony na kolor czerwony, pozwalający na wykonanie siedzisk-murków oraz dynamicznych form tuneli wejściowych. Dla wykonania trybun na gruncie przewiduje się szary beton w postaci prefabrykatów – wyjaśniają autorzy.

Projektanci zaproponowali ponadto stworzenie miejsc rekreacji dla różnych grup wiekowych, w tym m.in. placu zabaw z tzw. linarium, ścianki wspinaczkowej i wielofunkcyjnego boiska. W projekcie nie zapomniano o seniorach czy ludziach łaknących spokoju i odpoczynku, projektując ścieżki spacerowe z licznymi siedziskami. Jedna z nich jest wijącą się czerwoną wstęgą, która oprowadza po całym parku, zmieniając się i dostosowując do różnych upodobań odbiorców. Raz jest leżakiem, raz stolikiem, a raz tworzy siedziska sprzyjające rozmowie – piszą autorzy w założeniach.

Beton w Centrum Kongresowo-Kulturalnym Jordanki w Toruniu W ciągu dwóch lat do budowy Centrum Kongresowo-Kulturalnego Jordanki w Toruniu wykorzystano 30 tys. m3 betonu, wyprodukowanego przez mobilną wytwórnię na miejscu budowy. Materiał posłużył do wykonania m.in. charakterystycznego pikado oraz ścian z widocznym szalunkiem z desek.
O historii budowy obiektu Niewiele brakowało, by projekt Fernanda Menisa podzielił los niezrealizowanej koncepcji Muzeum Sztuki Nowoczesnej autorstwa Chrystiana Kereza. Budowa sali koncertowej doszła do skutku tylko dzięki ogromnej determinacji władz miasta i hiszpańskiego architekta – przypominamy założenia konkursu z 2008 roku i okoliczności, w jakich dokonywano kolejnych zmian zwycięskiego projektu.
Nowa ikona miasta – o CKK Jordanki w Toruniu Grzegorz Grabowski Chcielibyśmy, aby nowy obiekt przyczynił się do wzrostu liczby imprez kulturalnych odbywających się w Toruniu. Mam nadzieję, że stanie się jedną z atrakcji, ikoną miasta, dla którego zawsze były ważne artystyczne aspiracje – pisze Grzegorz Grabowski, prezes zarządu CKK Jordanki.
Między tradycją i nowoczesnością – o projekcie CKK Jordanki w Toruniu Fernando Menis Kwestie połączenia starego z nowym staraliśmy się rozwiązać dzięki zastosowanym materiałom. Wnętrze wykończone jest konglomeratem betonu z dodatkiem kruszywa melafirowego i cegły, charakterystycznej dla fasad domów w zabytkowym centrum miasta. Na zewnątrz widać bardzo jasny, niemal biały beton, a okładzina z ceglanych odłamków pojawia się jedynie w przypominających łzy szczelinach – pisze główny projektant budynku Fernando Menis.
Architektura bliskiej relacji – o CKK Jordanki w Toruniu Ignacio Bosch Reig Architektura Centrum Kulturalno-Kongresowego Jordanki w Toruniu skłania do refleksji, zaskakuje, niepokoi i inspiruje zarazem. Potrafi nawiązać z widzem dialog, a nawet rodzaj bliskiej relacji i tym samym skłonić go do wzniesienia się na wyżyny swoich możliwości interpretacji – pisze Ignacio Bosch Reig, profesor projektowania architektonicznego na WA politechniki w Walencji.
Grota i pikado – o CKK Jordanki w Toruniu Ewa P. Porębska Unikalne w skali światowej okładziny uzyskano poprzez ręczne skuwanie betonu według wzorca przygotowanego osobiście przez architekta. Ta niezwykle pracochłonna metoda wzmocniła siłę wyrazu obiektu i spotęgowała wrażenie, iż główna sala Jordanek jest jak wykuta w skale tajemnicza grota – pisze architekt i krytyk architektury Ewa P. Porębska.