Calatrava w Brazylii: nowa ikona Rio de Janeiro?

i

Autor: Archiwum Architektury Museu do Amanhã w Rio de Janeiro, fot. Bernard Lessa, dzięki uprzejmości muzeum

Calatrava w Brazylii: nowa ikona Rio de Janeiro?

2016-11-10 7:00

Podczas gdy w Polsce większość nowych muzeów poświęcona jest bliższej lub dalszej przeszłości, w Rio de Janeiro powstało Muzeum Jutra (Museu do Amanhã). Projekt budynku opracował Santiago Calatrava, tym razem inspirując się lokalnymi roślinami z rodziny bromeliowatych, o charakterystycznych, wydłużonych i walcowatych liściach.

Nazwa obiektuMuseu do Amanhã
Adres obiektuRio de Janeiro, Avenida Rodrigues Alves
AutorzySantiago Calatrava – Architects & Engineers
Architektura wnętrzRalph Appelbaum Associates (projekt ekspozycji)
InwestorMiasto Rio de Janeiro, Fundacja Roberto Marinho, bank Santander
Powierzchnia terenu34600.0 m²
Powierzchnia całkowita12600.0 m²
Data realizacji (początek)2010
Data realizacji (koniec)2015

Santiago Calatrava jest jednym z najsłynniejszych żyjących architektów, w niepowtarzalny sposób łączący inżynierską ekwilibrystykę z czytelną symboliką nawiązującą do świata przyrody.  W projekcie dla Rio wykorzystał organiczne kształty inspirowane roślinami z rodziny bromeliowatych, które spotkał w miejscowym ogrodzie botanicznym. Budynek, o łącznej powierzchni 12 600 m², powstał na wysuniętym w morze sztucznym cyplu w dzielnicy Puerto Maravilha, która poddawana jest w ostatnim czasie intensywnej rewitalizacji. Jeszcze dwa lata temu znajdowała się tu ogromna autostradowa estakada, łącząca główne skrzyżowania Rio de Janeiro. W miarę jak świat staje się coraz bardziej miejski, jednym z największych wyzwań ludzkości jest to, jak wykorzystujemy nasze miasta. Muzeum Jutra jest symbolem przebudowy ważnego portu w Rio i wyrazem nadziei na miasto bardziej zwarte, obfitujące w większą liczbę przestrzeni publicznych – mówił tuż po otwarciu Eduardo Paes, burmistrz Rio de Janeiro. Wokół muzeum, na powierzchni ponad 34 600 m², rozpościerają się nowo urządzone tereny zielone ze ścieżkami rowerowymi i miejscami rekreacji. Tuż obok zlokalizowane jest również oddane do użytku w 2013 roku Muzeum Sztuki Rio (MAR) projektu Bernardes + Jacobsen Arquitetura.

Charakterystyczną formę nadają obiektowi dwa ogromne nadwieszenia: 75-metrowe od strony lądu i 45-metrowe od strony morza. Do 18 metrów ograniczono natomiast wysokość muzeum – wszystko po to, by chronić widok, jaki roztacza się  stąd na zabytkowy klasztor św. Benedykta położony na jednym ze wzgórz w centrum miasta. Podobnie jak w przypadku części budynków walenckiego Miasteczka Sztuki i Nauki, architekt otoczył muzeum płytkim basenem, w którym odbija się ażurowa konstrukcja i który wywołuje wrażenie, że gmach posadowiono na wodzie. W budynku zastosowano wiele rozwiązań proekologicznych. Na przykład do regulacji temperatury we wnętrzu wykorzystywana jest woda z zatoki, a energię elektryczną generują ruchome panele fotowoltaiczne zamontowane na żebrach nadwieszeń.

W środku, na 5000 m², rozplanowano przestrzeń wystawienniczą. Ekspozycja, projektu międzynarodowej firmy Ralph Appelbaum Associates, obejmuje różne scenariusze przyszłości na najbliższe 50 lat. To bardziej centrum nauki, które za pomocą języka sztuki, multimediów i gier opartych na najnowszych badaniach, skłaniać ma do refleksji nad naszą rolą w ekosystemie. Wystawa podejmuje takie tematy jak zmiany klimatu, globalny wzrost populacji czy postęp w dziedzinie technologii. Muzeum stawia pytania bez podawania odpowiedzi. Te pytania kieruje do odwiedzających poprzez serię doświadczeń, które stanowią inspirację do własnych poszukiwań i kwestionowania powszechnych sądów – mówi główny kurator, fizyk i kosmolog Luiz Alberto Oliveira.

Muzeum Jutra to wspólna inicjatywa władz Rio de Janeiro, Fundacji Roberto Marinho oraz banku Santander. Placówka działa w partnerstwie z kilkoma ważnymi instytucjami naukowych w Brazylii i za granicą, w tym m.in. z UNESCO, Narodowym Instytutem Badań Kosmicznych czy Massachusetts Institute of Technology (MIT).