Arata Isozaki został 46. laureatem nagrody Pritzkera. Przyznająca to prestiżowe wyróżnienie fundacja Hyatt werdykt ogłosiła 5 marca. Mając dogłębną wiedzę z historii i teorii architektury, nigdy nie starał się zachować status quo. To poszukiwanie znaczącej architektury znajduje odzwierciedlenie w jego realizacjach, które do dnia dzisiejszego przeciwstawiają się stylistycznym kategoryzacjom, stale ewoluują i zawsze wyrażają świeże spojrzenie – uzasadniało jury. Poznajcie 10 najbardziej znaczących budynków Araty Isozakiego, które na przestrzeni ponad 60 lat zrealizował w Azji, Europie, Ameryce Północnej i na Bliskim Wschodzie.
Biblioteka Prefektury Ōita, 1962-1966
Jedna z pierwszych realizacji Isozakiego, z czasów powojennej odbudowy Japonii. Betonowy gmach biblioteki w rodzinnym mieście architekta na wyspie Kyushu łączy cechy zarówno brutalizmu, jak i metabolizmu. Budynek przyniósł projektantowi duże uznanie. To za jego sprawą Kenzo Tange zaprosił Isozakiego do współpracy nad zagospodarowaniem terenów Expo 1970 w Osace. Architekt zaprojektował wówczas robota demonstracyjnego, którym można było sterować z umieszczonych w głowie kabin. Maszyna emitowała światło, wydawała dźwięki i unosiła ramiona na wysokość 7 metrów nad ziemią.
W 2019 roku mija 25 lat od wydania pierwszego numeru „Architektury-murator”. Sprawdź, co przygotowaliśmy z okazji jubileuszu: www.architektura25.pl
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w prefekturze Gunma, 1971-1974
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Gunmie było pierwszą muzealną realizacją Isozakiego i opiera się na jego autorskiej koncepcji „galerii sztuki jako pustki". Budynek składa się z szeregu sześcianów, które tworzą prostokątny kręgosłup z dwoma wystającymi skrzydłami. Idea kubików kontynuowana jest także w przestrzeni lobby i galerii, a także na zewnątrz, choćby w formie płytkiego basenu przed muzeum. Od czasu realizacji muzeum było rozbudowywane, by pomieścić restaurację (1994) i galerię sztuki współczesnej (1997), ale za każdym razem zgodnie z oryginalnym, geometrycznym planem.
Centralna Biblioteka w Kitakyūshū w prefekturze Fukuoka, 1973-1974
Inspirację dla architektonicznej formy gmachu Centralnej Biblioteki w Kitakyūshū stanowiła koncepcja Étienne’a-Louisa Boullée’a dla Francuskiej Biblioteki Narodowej (1785). Izosaki w nowoczesny sposób zinterpretował klasycystyczne sklepienia kolbkowe, wykorzystując do ich realizacji betonowe prefabrykaty.
Hala sportowa Palau Sant Jordi w Barcelonie, 1983-1990
Palau Sant Jordi, zaprojektowany na Letnie Igrzyska Olimpijskie w 1992 roku, do dzis pozostaje największym zadaszonym obiektem sportowym Barcelony. Ta niezwykła konstrukcja, mogąca pomieścić 17 tys. osób, znajduje się na zboczu wzgórza Montjuic, częściowo pod ziemią, aby zminimalizować jej wpływ na krajobraz. Masywny kopulasty dach, z charakterystycznymi wypukłymi oknami, został zbudowany na miejscu, a następnie, w ciągu 20 dni, podniesiony na szczyt obiektu. Do wykończenia areny wykorzystano lokalne materiały, głównie cegłę, płytki ceramiczne i trawertyn, ale także cynkowaną blachę.
Art Tower Mito w prefekturze Ibaraki, 1986-1990
Zespół kulturalny zaprojektowany z okazji stulecia miasta Mito. Mieści teatr, salę widowiskową i galerię sztuki współczesnej. Charakterystyczna wieża w formie poczwórnej helisy stanowi nawiązanie do Kolumny Nieskończoności (1938), jednej z najbardziej znanych rzeźb Constantina Brâncușiego, i składa się z 56 trójkątnych paneli zorientowanych pod różnym kątem.
Nara Centennial Hall, 1992-1998
Nara Centennial Hall, czyli Hala Stulecia Miasta Nara, to wynik międzynarodowego konkursu zorganizowanego z okazji setnej rocznicy prefektury. Obiekt w symboliczny sposób łączyć miał przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. Pomyślany został jako niezależny monolit, ale poprzez swój spadzisty kształt i wykończenie szarymi płytkami z ceramiki odnoszący się do pobliskiej świątyni Tōdai-ji z 734 roku, największej drewnianej budowli na świecie. Wnętrza zostały zaprojektowane w sposób uniwersalny, by łatwo dostosować je do organizacji różnorodnych wydarzeń.
Muzeum Domus: La Casa del Hombre w La Coruñie, 1993-1995
La Casa del Hombre, czyli interaktywne muzeum ludzkiej fizjologii i percepcji, zrealizowano nad zatoką Ensenada del Orzan w miejscu dawnego kamieniołomu. W nawiązaniu do lokazacji, fasadę obiektu od strony morza tworzy zakrzywiona ściana w formie żagla, którą wyłożono ponad 6000 płytek z naturalnego łupka. Od strony lądu zygzakowata bryła przypomina natomiast składany ekran, a oblicowano ją lokalnym granitem.
Ceramic Park Mino w prefekturze Gifu, 1996-2002
Niewielkie muzeum ceramiki zrealizowane w zielonej dolinie w mieście Tajimi na wyspie Honsiu. Zespół obejmuje galerie, sale konferencyjne, herbaciarnie i przestrzenie warsztatowe. Zarówno ukształtowanie terenu, jak i istniejąca tu roślinność, zdeterminowały formę poszczególnych brył, które licznymi przeszkleniami, dziedzińcami i tarasami otwierają się na otaczający krajobraz. Budynki wykończono ceramiką i kamieniem.
Qatar National Convention Center w Ad-Dausze, 2004-2011
Jako jedno z największych centrów wystawowych na Bliskim Wschodzie, Narodowe Centrum Kongresowe Kataru może pomieścić do 10 tys. osób w trzech salach głównych i kilkudziesięciu mniejszych. Charakterystyczna kompozycja na fasadzie budynku to nawiązanie do Drzewa Lotosu Ostatniej Granicy (Sidrat al-Muntaha), według Koranu rosnącego na skraju siódmego nieba. Dzięki zastosowanym tu licznym rozwiązaniom w zakresie oszczędzania wody i efektywności energetycznej była to pierwsza tego typu realizacja z certyfikatem LEED na poziomie Gold.
Mobilna sala koncertowa Ark Nova, 2011
Nowa Arka powstała we współpracy z Anishem Kapoorem na zamówienie Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Poważnej w Lucernie jako mobilna sala koncertowa wykorzystywana na obszarach dotkniętych katastrofami naturalnymi. Pokryty poliestrową membraną PCV wielki balon, mieszczący nawet 500 osób, można szybko napełnić powietrzem i przenosić z jednego miejsca do drugiego. Obiekt po raz pierwszy wykorzystano po trzęsieniu ziemi w Tōhoku z 2011 roku, ale służył też po awarii elektrowni w Fukushimie.