Architektura MuratorRealizacjePark miejski w Starachowicach

Park miejski w Starachowicach

Historię tego miejsca czyta się nie tylko w napotykanych wzdłuż parkowych ścieżek tekstach, ale i w użytych do rewaloryzacji parku materiałach. O nowej realizacji eM4.Pracowni Architektury.Brataniec pisze Beata Gawryszewska.

Park miejski w Starachowicach
Park miejski w Starachowicach, proj. eM4 . Pracownia Architektury . Brataniec; fot. Marcin Czechowicz

Teren XVIII-wiecznego Pakułowego Smugu, z kopalnią Herkules wydobywającą rudę żelaza, to dzisiaj las, który od połowy XX wieku pełni funkcję parku miejskiego. Są w nim ławki, place zabaw, dwie kawiarnie, ale przede wszystkim bardzo dużo drzew. To bór z zawieszonymi wysoko nad ziemią koronami sosen, dębów i brzóz, pod którymi wiosną niemal cały teren pokrywają kwitnące zawilce. Pośród nich architekci ukryli alejki spacerowe, amfiteatr i platformy widokowe, pozwalające zanurzyć się w koronach drzew.

Projekt rewaloryzacji parku w Starachowicach jest wynikiem konkursu architektonicznego ogłoszonego przez władze miasta. Został on poprzedzony konsultacjami społecznymi, w wyniku których szczegółowe wytyczne architekta miejskiego zostały uzupełnione o propozycje mieszkańców. Projektanci, krakowska pracownia eM4, zastali park w ruinie. Nawierzchnia i urządzenia były w złym stanie technicznym, ale przede wszystkim zatarte zostały wartości krajobrazowe i użytkowe tego miejsca – zniszczeniu uległa relacja pomiędzy krajobrazem a użytkownikiem.

Wydawałoby się, że czas ogrodów narracji epickiej w stylu Hamiltona Finlaya, autora Małej Sparty dawno minął, ale nie ulega wątpliwości, że park to miejsce, od którego oczekuje się opowieści. W tym starachowickim opowieść przyrodnicza i kulturowa – ścieżka kwiatów i ścieżka żelaza – zapisana jest na żelaznych, perforowanych tablicach, które będąc nośnikiem informacji, jednocześnie budują warstwę narracyjną i dizajnerską. Nie tylko te dwa motywy narracji przeplatają się w tej przestrzeni. Wszystkie okruchy pamięci z dawnych lat są obecne w splatających się wątkach scenariusza parku, dzięki czemu mieszkańcy poczuli się w nim jak u siebie. Wątek przyrodniczy jest ściśle związany z historią wydobycia żelaza, które wydała tu ziemia. Przestrzeń jak palimpsest przywołuje wszystkie ważne etapy historii, od przedśredniowiecznych świętokrzyskich dymarek po produkcję stali w PRL-u. Historię tego miejsca, nawet tę najnowszą, kiedy już gościło park, czyta się nie tylko w napotykanych wzdłuż parkowych ścieżek tekstach, ale i w użytych do rewaloryzacji materiałach: XIX-wiecznym żelazie, przypominającym o wielkim piecu i XX-wiecznym betonie, który chociaż w pierwszej chwili wydaje się brutalistyczny, doskonale wpisuje się w krajobraz. Widać ją nawet w falującej wstędze barierek schodów, której forma przywołuje najlepsze lata polskiego dizajnu. Fakturowany, surowy beton i najprostsza ekokrata, którą trudno sobie wyobrazić jako dekoracyjną, tu „zrecyklowane” myślowo, wyglądają wręcz ekskluzywnie.

Najlepsze przestrzenie publiczne według TUP: 2021 Towarzystwo Urbanistów Polskich po raz piętnasty wybrało najlepsze przestrzenie publiczne w kraju. Jury nagrodziło sześć realizacji w czterech kategoriach.
Wspólny dziedziniec: nowy projekt Pawła Grobelnego w przestrzeni Poznania W Poznaniu ukończona została właśnie nowa przestrzeń autorstwa Pawła Grobelnego. Dla firmy  OKRE Development projektant stworzył minimalistyczny ogród o geometrycznym układzie ścieżek i klombów, które uzupełnił o autorskie meble miejskie.
Tagi:
Nowy park linearny na warszawskim Ursynowie Na Ursynowie, nad tunelem południowej obwodnicy Warszawy, już w 2025 roku powstanie nowy park linearny. Projekt założenia o długości niemal dwóch kilometrów na podstawie koncepcji biura Proinwestycja opracowało studio Palmett.
Wyniki konkursu na projekt ogólnodostępnego parku w Wilanowie Poznaliśmy wyniki konkursu inwestorskiego na projekt parku miejskiego w Wilanowie, który firma Ceetrus Polska zorganizowała we współpracy z warszawskim oddziałem SARP. Wśród laureatów m.in. RS Architektura Krajobrazu, Jaz Plus Architekci, Kształtownia, Piotr Hardecki Architekt i Abies.
Wilanów Park: konkurs inwestorski na projekt ogólnodostępnego parku w Warszawie Firma Ceetrus Polska wraz z warszawskim oddziałem SARP zapraszają do udziału w otwartym konkursie na projekt parku miejskiego w Wilanowie. Koncepcja przeszło dwuhektarowego założenia zostanie wyłoniona w tzw. formule flamandzkiej.
Konkurs na projekt 17-hektarowego parku w Sankt Petersburgu Międzynarodowa Unia Architektów, Strelka KB i władze Sankt Petersburga zapraszają do udziału w konkursie na projekt zupełnie nowego parku miejskiego nad Newą. Do II etapu zaproszonych zostanie 8 zespołów, z których każdy otrzyma 60 tys. dolarów na rozwinięcie swojej koncepcji.
Park na Podzamczu w Łęcznej Kiedyś kupiecka, dziś górnicza — gmina Łęczna odkrywa ruiny zapomnianej historii miasta. Dzięki środkom unijnym zrewaloryzowano ogród dawnego zespołu parkowo-pałacowego oraz zabezpieczono pozostałości zabudowań folwarcznych. O realizacji piszą Piotr Hardecki, Hubert Trammer i Tomasz Michalak, a o historii Podzamcza Tomasz Żylski.
Nowy warszawski park. Rozstrzygnięcie konkursu Zwycięski projekt parku im. Cichociemnych Spadochroniarzy AK na Ursynowie wykonało krakowskie biuro eM4. Nowe miejsce rekreacji warszawiaków będzie miało ekologiczny, naturalny charakter - bujną roślinność oraz małą architekturę z naturalnych materiałów.