Teatr Letni w Szczecinie po modernizacji: nowy amfiteatr na nowe czasy

Zakończyła się przebudowa Teatru Letniego w Szczecinie. Zależało nam na stworzeniu najlepszego amfiteatru pod względami akustycznymi oraz technologicznymi w Europie, a być może i poza nią. Gwarantujący wysoką jakość dźwięku, naturalnie wentylowany amfiteatr wpisuje się w nowy, postcovidowy model funkcjonowania obiektów kultury – tłumaczy architekt Jason Flanagan z londyńskiego biura Flanagan Lawrence, które odpowiada za modernizację.

Teatr Letni w Szczecinie, z charakterystycznym łukiem parabolicznym o blisko 30-metrowej wysokości, jest jednym z największych tego typu obiektów w kraju. Zrealizowany w latach 70. według projektu Zbigniewa Abrahamowicza na skraju zabytkowego parku Kasprowicza, stanowi też jedną z ważniejszych atrakcji miasta. Jednak z uwagi na pogłębiający się problem silnego zawilgocenia ścian w pomieszczeniach podscenia postanowiono obiekt zmodernizować. Konkurs architektoniczny na przebudowę Teatru Letniego w Szczecinie na zlecenie władz miasta lokalny oddział SARP zorganizował w 2015 roku.

Uczestnicy mieli opracować projekt nowego zadaszenia, przebudowy widowni i sceny oraz zagospodarowania terenu. Pierwszą nagrodę zdobyła londyńska pracownia Flanagan Lawrence. Architekci zaproponowali konstrukcję dachu niezależną od istniejącego żelbetowego łuku. Oparli ją na krzywoliniowej kratownicy biegnącej wzdłuż jego krawędzi i pełniącej jednocześnie rolę ramy dla konstrukcji kablowej. Na niej rozpięto również membranę w formie poduszek pneumatycznych oraz zamocowano panele akustyczne.

Prace projektowe nad przebudową Teatru Letniego w Szczecinie rozpoczęły się w IV kwartale 2016 roku od zracjonalizowania, we współpracy z inwestorem, koncepcji konkursowej. Zrezygnowano z części rozwiązań, które ze względów technologicznych nie miały już racji bytu (np. kasy w erze biletów w formie cyfrowej), przebudowano strefę wejściową od strony ul. Juliana Fałata, tworząc otwartą platformę widokową na estradę oraz jezioro Rusałka, będącą zarazem główną przestrzenią publiczną. Zmiany w projekcie w stosunku do pierwotnej koncepcji nie były zbyt głębokie i zmierzały w kierunku stworzenia jeszcze bardziej uniwersalnego obiektu – pisali na łamach „Architektury-murator” Przemysław Kołodziej, od 2014 roku architekt w pracowni Flanagan Lawrence, oraz Andrzej Kowal z biura konstrukcyjnego K2 engineering („A-m” 09/2021).

Teatr Letni w Szczecinie: muzyczna maszyna i rama kadująca widoki

Inwestycja rozpoczęła się w czerwcu 2020 roku. Funkcję architekta lokalnego pełniło biuro SN Architekci. Oficjalnie otwarcie zmodernizowanego Teatru Letniego w Szczecinie odbyło się 29 lipca tego roku. Forma zadaszenia jest ściśle związana z poetyką tego miejsca. Przed zbliżającym się do amfiteatru od strony wschodniej spacerowiczem w pewnym momencie otwiera się perspektywa, w której pomiędzy jednorodnymi kolorystycznie drzewami wyłania się kontrastująca ze wszystkim wokół konstrukcja białego łuku. Doznanie jest na tyle silne, że w niemal organiczny sposób całość projektu została temu uczuciu podporządkowana – mówi dziś Przemysław Kołodziej.

Jak tłumaczyli na naszych łamach wspominani wyżej autorzy, ostateczna forma zadaszenia powstała w wyniku aproksymacji kilkuset zwizualizowanych wariantów jego geometrii, w której łuk posłużył jako punkt kulminacji dla całości, będąc początkiem spektakularnego wspornika otwierającego widok z poziomu widowni na jezioro Rusałka znajdujące się na tyłach proscenium. Całość miała pełnić jedną funkcję – być unikatową maszyną do odbioru muzyki, będąc jednocześnie ramą kadrującą łuk i Wyspę Łabędzia na jeziorze.

Zadaszenie Teatru Letniego w Szczecinie z zewnątrz pokryte jest tkaniną techniczną, rozpiętą na łuczkach tworzących charakterystyczną wizualnie, romboidalną powłokę. Od wewnętrznej strony zadaszenia zastosowano natomiast specjalistyczną tkaninę akustyczną. Zastosowanie takiego układu materiałów i konstrukcji oraz instalacji technicznych i oświetleniowych jest bardzo innowacyjne i miało na celu stworzenie najlepszego amfiteatru pod względami akustycznymi oraz technologicznymi w Europie, a być może i poza nią. Gwarantujący wysoką jakość dźwięku, naturalnie wentylowany amfiteatr wpisuje się w nowy, postcovidowy model funkcjonowania obiektów kultury – wyjaśnia architekt Jason Flanagan z Flanagan Lawrence.

Widownia Teatru Letniego w Szczecinie została zaprojektowana w sposób umożliwiający optymalną krzywą widzenia, przy ograniczeniu jej maksymalnej wysokości zdeterminowanej ulicą Fałata (biegnąca wzdłuż korony amfiteatru) oraz kąta widzenia wynikającego z istniejącego łuku, flankującego skrajne elementy estrady. Istotnym elementem całego założenia jest agora położona wzdłuż ulicy Fałata, pełni ona dwojaką funkcję – jest głównym wejściem do amfiteatru oraz służy jako wielofunkcyjna przestrzeń publiczna. Elementem charakterystycznym jest taras nadwieszony wspornikowo nad widownią, otwarty na panoramę okolicy oraz wnętrza amfiteatru.