| Nazwa obiektu | Rewitalizacja i przebudowa Muzeum Sztuki Filmowej – Kino „Iluzjon” Filmoteki Narodowej |
| Adres obiektu | Warszawa, ul. Narbutta 50a |
| Autorzy | żera2 ARCHITEKCI; architekci: Tadeusz A. Żera, Mariusz Królikowski |
| Współpraca autorska | architekci: Anna Frączkowska, Maja Chodorowska, Michał Borowski, Mariusz Krukowski, Robert Leśnik, Marcin Żera |
| Architektura wnętrz | żera2 ARCHITEKCI, architekci: Tadeusz A. Żera, Mariusz Królikowski |
| Konstrukcja | PRO-INVEST Pracownie Obsługi Inwestorów Krzysztof Kakowski, Krzysztof Faliński, Jarosław Nowak |
| Generalny wykonawca | COMPLEX-BUD |
| Inwestor | Filmoteka Narodowa |
| Powierzchnia terenu | 1938.0 m² |
| Powierzchnia zabudowy | 1278.01 m² |
| Powierzchnia użytkowa | 1083.24 m² |
| Powierzchnia całkowita | 1884.43 m² |
| Kubatura | 8226.09 m³ |
| Projekt | 2009-2011 |
| Data realizacji (początek) | 2011 |
| Data realizacji (koniec) | 2012 |
| Koszt inwestycji | ok. 18 000 000 PLN |
Kino Iluzjon (dawniej Stolica) przy ul. Narbutta 50A w Warszawie zaprojektował w 1948 roku Mieczysław Piprek. Realizowaną w dwóch etapach budowę ostatecznie zakończono w 1956 roku. Zmiany wprowadzone do projektu oraz jakość wykonania przez hufce pracy bardzo rozczarowały architekta. W 1997 roku gmach przejęła Filmoteka Narodowa i otworzyła w nim kino Iluzjon. W 2009 roku obiekt zamknięto ze względu na zły stan techniczny, dwa lata później rozpoczęto gruntowny remont. Projekt rewitalizacji powierzono pracowni żera² ARCHITEKCI znanej m.in. z przebudowy kin Relax i Femina. Pod nadzorem konserwatora zabytków odrestaurowano oryginalne elementy gmachu i wyposażono go w nowoczesne rozwiązania umożliwiające rozszerzenie działalności kina o koncerty, warsztaty i wystawy. W rotundzie będącej dawnym wejściem głównym odtworzono zabytkowe kraty, gablotę na repertuar filmowy, a także posadzkę z marmuru szara marianna. Pomieszczenie pełni także dodatkową funkcję: ustawione monitory dotykowe z odsłuchem umożliwiają odwiedzającym dostęp do zasobów cyfrowych Filmoteki Narodowej. Foyer główne, gdzie znajduje się także wejście do kina, zachowało historyczny wygląd, ale zyskało też nowe elementy, takie jak balustrady czy meble kasy i baru. Na przeszklonej ścianie architekci umieścili grafikę przedstawiającą panoramę współczesnej Warszawy. Wizualizacja ta to interpretacja kolejnej niezrealizowanej idei Mieczysława Pipreka, który we wnętrzu chciał umiejscowić pejzaż stolicy swojego autorstwa.
i
Mała Czarna w kinie Iluzjon
Duża sala Stolica – nazwana tak na pamiątkę dawnego kina – podobnie jak przestrzenie holu głównego i wejścia zachowała swój pierwotny charakter. Odrestaurowano boazerię i parkiet dębowy, odtworzono gzymsy oraz gipsowe kartusze będące wariacjami na temat herbu Warszawy. Konserwacji poddano też tkaninę żakardową „Kolumny”, stanowiącą obicie ścian sali. Materiał zaprojektowała Zofia Matuszczyk-Cygańska, związana ze Spółdzielnią Artystów Ład. Pomieszczenie liczące 263 miejsc wzbogacono dodatkowo o scenę oraz fosę orkiestrową. Aby zmieścić nowe funkcje, przesunięto salę o kilka metrów w kierunku ściany szczytowej i nieco skrócono. Dzięki tej reorganizacji obok pomieszczeń pełniących rolę zaplecza sali kinowej znalazło się miejsce na pokoje obsługi technicznej oraz projekcji i widowisk, a także kabiny lektora i realizatora dźwięku. Budynek kina zyskał także nowe pomieszczenia. Znajdująca się w podziemiu sala Mała Czarna na 49 miejsc wykończona jest nowoczenymi panelami akustycznymi. Jej współczesna aranżacja integruje się z niewielkim holem na tej kondygnacji.
Nowe życie kina Iluzjon
Małe foyer wykończone jest stalą, szkłem i betonem architektonicznym. Wyposażono je dodatkowo w multimedialną ścianę ze szklanymi panelami podświetlanymi diodami LED, na których w przyszłości znajdą się przeźrocza z archiwalnych filmów. Na środku wmontowano wielkoformatowy ekran telewizyjny przeznaczony na dodatkowe projekcje. Salę dydaktyczną znajdującą się w sąsiedztwie pomieszczeń obsługi technicznej wyposażono natomiast w mobilne stanowiska komputerowe, sprzęt operatorski oraz zielony ekran do filmowania efektów specjalnych. Kino Iluzjon zyskało także nowy neon oraz system identyfikacji wizualnej. Projekt elementów graficznych autorstwa Aleksandry Kot nawiązuje do stylistyki warszawskich reklam z lat 50. ubiegłego wieku. Aby rozszerzyć działalność kina o zewnętrzne “plateau” (inny pomysł Mieczysława Pipreka, który dopiero teraz doczekał się realizacji) okna w południowej elewacji głównego foyer zamieniono na przeszklone drzwi typu porte-fenêtre. Na zewnątrz odtworzono kandelabry oświetlające dziedziniec, odrestaurowano murki oporowe i wymieniono okładzinę z piaskowca. W lecie będzie tutaj funkcjonować kawiarnia i kino na świeżym powietrzu. Powiększenie przestrzeni użytkowej kina i wyposażenie obiektu w nowoczesny sprzęt audiowizualny sprawiają, że jest to dobre miejsce nie tylko na organizację różnego rodzaju przeglądów i festiwali filmowych, ale także na inne działania kulturalne.
