Rysunek odręczny stanowi podstawę warsztatu architekta. Służy nie tylko do zarejestrowania i zaprezentowania myśli twórczej, ale jest także narzędziem do poznawania architektury. Szkicowanie z natury wymusza studiowanie proporcji oraz zasad kompozycji budowli. Analizowanie obiektu architektonicznego w plenerze umożliwia przede wszystkim poznanie relacji budynku do jego otoczenia, co nie jest możliwe w sytuacji kopiowania kadru z fotografii. Bezpośrednia obserwacja szerszego kontekstu i badanie relacji przestrzennych otoczenia ma charakter poszukiwawczy. Pozwala na ocenę skali obiektu oraz kontekstu miejsca, w którym się znajduje (otwarcia widokowe w kierunku budynku oraz widoki z obiektu na jego otoczenie). W związku z tym, rysunek staje się rodzajem narzędzia badawczego, które pozwala zrozumieć dany problem. Rysunkowe notatki wykonywane w określonej lokalizacji są indywidualnym, subiektywnym zapisem wrażenia z obcowania z architekturą. Studenci kierunku Architektura mogą realizować swoje wakacyjne praktyki rysunkowo-malarskie w ramach dwóch Pracowni, w których mogą eksperymentować z nowymi dla nich technikami i formami artystycznej ekspresji. Spotkania plenerowe podejmują szeroki zakres zagadnień – zarówno formalnych, jak i tematycznych. Do plenerowych wątków należą m.in. studium natury, studium architektury, pejzaże miejskie i wiejskie, detale (naturalne oraz architektoniczne). Ze względu na lokalizację – zazwyczaj są to kadry z Łodzi i okolic oraz Chełmna (Pracownia 1), a także ujęcia nadmorskie (Pracownia 2). Od wielu lat studenci Politechniki Łódzkiej uczestniczą m.in. w Ogólnopolskich Warsztatach Plenerowych Studentów Architektury w Chełmnie, gdzie corocznie odnoszą liczne sukcesy, otrzymując liczne nagrody i wyróżnienia. Inspirująca atmosfera i niepowtarzalny klimat gotyckiego miasta stanowią bogatą scenerię do twórczych działań i wymiany artystycznych doświadczeń. Różnorodność form chełmińskich kamienic, baszty, mury miejskie, klasztory oraz liczne kościoły wpisane w dobrze zachowany średniowieczny układ opadających i wznoszących się uliczek są niekończącym się zbiorem malowniczych, kadrów. W trakcie trwania warsztatów - dzięki gościnności organizatorów - studenci mogą uczestniczyć również w licznych wydarzeniach towarzyszących. Odległy od tego znanego z pocztówek - charakter Łodzi - również potrafi być polem do ciągłego odkrywania. Indywidualna interpretacja zabytkowych kamienic, ich podwórek i prześwitów bramnych, finezyjnej architektury drewnianej, pofabrycznych przestrzeni oraz starych, łódzkich nekropolii skąpanych w zieleni owocuje ciekawymi efektami plastycznymi w studenckich pracach.
i
Tuż przed wybuchem pandemii grono studentów wzięło udział w wyjeździe naukowym połączonym z plenerem rysunkowym w Rzymie - pierwszym z kilku planowanych tego typu spotkań. Dało to możliwość bezpośredniego odbioru skali i proporcji nie tylko form antycznych, ale także całej kompozycji miasta tworzonego na przestrzeni wieków. Doświadczanie detali architektonicznych dawnych budowli oświetlonych naturalnym światłem pozwoliło inaczej spojrzeć na modele rysowane dotychczas jedynie w zamkniętych pomieszczeniach pracowni. Inwentaryzacja rysunkowa polegająca na faktycznym obserwowaniu części składowych konstrukcji i zdobień w ich realnym kontekście jest przeciwieństwem mechanicznego odtwarzania kształtów bez rozumienia faktycznej funkcji poszczególnych elementów. Plenery to nie tylko rejestracja rzeczywistości, to także doświadczanie, odczuwanie i zapamiętywanie tego wszystkiego co znajduje się poza kadrem, a co buduje atmosferę i klimat danego miejsca - co nie pozostaje bez znaczenia w kształceniu przyszłych architektów przestrzeni.
Tekst: dr inż. arch. Joanna Matuszewska
|
|
Zajęcia z malarstwa i rysunku na Politechnice Łódzkiej, na Wydziale Budownictwa, Architektury i Środowiska
Zajęcia z malarstwa i rysunku na Politechnice Łódzkiej, na Wydziale Budownictwa, Architektury i Środowiska, prowadzone są z myślą o rozwoju studenckiej wrażliwości w obserwacji otaczającego świata. Analityczne spojrzenie na rzeczywistość, na naturę pomaga przyszłym twórcom architektury w znajdowaniu poprawnych relacji, kontekstów nowo powstałych obiektów z naturalnymi uwarunkowaniami otoczenia. Wiedza o kolorze, proporcjach jest podstawowym bodźcem do uruchomienia czy rozbudzenia wrażliwości studiujących architekturę na otaczające piękno ukryte w naturze. Świadomość dotycząca istnienia piękna stymuluje twórców do właściwego ukazywania i pielęgnowania jego walorów zawartych w naturalnym otoczeniu.
Oprócz zaprojektowania jakiegoś obiektu architektonicznego czy jego wnętrza, architekci muszą, w odniesieniu do wykreowanego dzieła, dołączyć wartości odpowiedniego kontekstu kolorystycznego wiążącego powstały obiekt z otoczeniem. Poznanie zasad świadomego łączenia kolorów z uwagi na ich walor, temperaturę, nieskończone możliwości operowania gamami kolorystycznymi, kontrastami, akcentami itp., jest możliwe podczas zajęć z rysunku i malarstwa, które odbywają się w pracowni, w studio, w atelier. Jest to zwykle kameralna przestrzeń o „zamkniętym charakterze”. Doskonałym uzupełnieniem procesu kształcenia w zakresie malarstwa, który trwa przez dwa semestry roku akademickiego, jest malowanie w plenerze. Otwarta przestrzeń pejzażu wymusza na studentach zdobycie umiejętności kadrowania, wyboru najistotniejszych fragmentów natury, które w najpełniejszy sposób oddadzą istotę zauważonego zjawiska. Kadrowanie przestrzeni wiąże się z umiejętnościami kompozycji obrazu na płaszczyźnie. Przeniesienie wartości przestrzennych postrzeganych w naturze, na płaszczyznę, wymaga od twórcy operowania metajęzykiem, typowym dla opowiadań ze świata sztuki. Podczas realizacji obrazów malarskich w plenerze, studenci stosują odpowiednie rodzaje perspektywy łącząc je z umiejętnym operowaniem kolorem, w taki sposób, aby dana perspektywa nie stanowiła jedynie o schematach naszej percepcji. Umiejętne połączenie koloru z jakimś rodzajem kompozycji, nadaje obrazowi kolejną wartość piękna zawartego w komunikacie określonym przez powstały obiekt sztuki malarskiej, skierowany do potencjalnego odbiorcy.
Tekst: Prof. Gabriel Kołat
