ZETO – Centrum Architektury i Planowania Miasta
Celem projektu jest nadanie nowej funkcji budynkowi ZETO która pomoże mu ponownie zaistnieć w świadomości wrocławian, związanej z tożsamością obiektu. Zmieniające się tendencje w architekturze oraz postępujące inwestycje w kraju i za granicą stanowiły inspirację do powstania projektu.
Praca jest próbą rozwiązania trudnej sytuacji urbanistycznej obiektu. Założenie składa się z przebudowy i adaptacji budynku ZETO, rozbudowy i adaptacji jego dachu, nowoprojektowanego budynku biurowego z usługowym parterem oraz adaptacji reliktów piwnic historycznych na przestrzenie ekspozycyjne.
Założenie stanowi opowieść o historii urbanistyki miasta Wrocławia, w której budynek ZETO pełnić będzie funkcję narratora, a pozostałe jego części naturalnie reprezentują różne okresy. Nowo zaprojektowane elementy stanowią zamknięcie przestrzenne i dopełnienie tej części historii miasta. Natomiast zabezpieczone relikty piwnic historycznych kamienic wyeksponowane w podziemnej przestrzeni ekspozycyjnej przywracają wiedzę o przedwojennym kształcie tej przestrzeni.
Zaprojektowana funkcja Centrum Architektury i Planowania Miasta, związana jest z tożsamością budynku reprezentuje lokalne ośrodki naukowe, ambicje i potencjał młodych ludzi. Jego nowym celem będzie popularyzacja wiedzy, promocja architektury co w powiązaniu z rosnącą świadomością przełoży się na jakość przestrzeni.
Budynek Zakładu Elektronicznych Technik Obliczeniowych (ZETO) powstał w 1967-1969. Zaprojektowany w 1965 roku przez Annę i Jerzego Tarnawskich w otoczeniu historycznej zabudowy odtworzonej ze zniszczeń wojennych. Jego nowoczesna architektura była nierozerwalnie związana z jego funkcją ośrodka obliczeniowego, a zaaranżowana w parterze sala Elektronicznych Maszyn Cyfrowych przyciągać miała uwagę wrocławian i prezentować najnowsze osiągnięcia technologiczne-polskie komputery. Dyskusja na temat przyszłości budynku trwa od lat. Główne zarzuty dotyczą lokalizacji samego ZETO, który przerwał bieg jednej z najstarszych ulic we Wrocławiu – zaułka Św. Doroty, oraz przez cofnięcie linii zabudowy przerywa ciągłość pierzei ulicy.
i
Urbanistyka
Część urbanistyczną projektu stanowi zagospodarowanie terenu zaprojektowane na postawie wykonanych analiz otoczenia. Wyłonione problemy kwartału skutkują nieprzyjemną przestrzenią o niejednoznacznym przeznaczeniu. Budynek stoi przy Odcinku ulicy Ofiar Oświęcimskich łączącej Plac Solny z ulicą Świdnicką. Potencjał ruchu turystycznego jest bardzo duży, ale nie w pełni wykorzystany. Przerwy w zabudowie północnej jak i południowej pierzei ulicy zakłócają ciąg usług w parterach budynków. Brak usług w parterach, chaotycznie zaparkowane samochody, brak małej architektury uporządkowanej zieleni, czy widoczne miejsca składowania odpadów – to dominujące problemy bezpośredniego otoczenia ZETO . Taka przestrzeń w zabytkowym obszarze Starego Miasta wymaga rewitalizacji.
Celem opracowania było stworzenie żywej różnorodnej przestrzeni publicznej o czytelnie wyznaczonych granicach, przywrócenie historycznych ciągów pieszych, wprowadzenie usług centro twórczych oraz typowych dla obszaru staromiejskiego gastronomicznych o rozszerzonym na zewnątrz obszarze oddziaływania. Przywrócono ciągłość zaułka Pokutniczego w formie wewnętrznego pasażu usługowego przebiegającego przez budynek ZETO. Zaproponowano wyburzenie oficyny kamienicy nr 15 i zaprojektowano nowy budynek urbanistycznie domykający odsłoniętą szczytową ścianę kamienicy tworząc nowy narożnik, a nad powstałym między budynkami przejściem zaprojektowano łącznik. Zabiegi te pozwoliły na otworzenie atmosfery historycznych zaułków starego miasta bez bezpośredniego powtórzenia ich oryginalnej formy.
Zaproponowano rozwiązania ujednolicające wnętrza urbanistyczne. Ściany budynków sąsiadujących z ZETO zaprojektowano jako zielone co w połączeniu ze skwerem przed budynkiem tworzyć będzie park kieszonkowy oraz ramy kompozycyjne dla samego budynku. Granice przestrzeni publicznej określono kolorem nawierzchni wykonanej z płyt betonu barwionego w masie.
W południowej części działki wyburzono budynek techniczny przylegający do ZETO, istniejącą rampę do garażu poszerzono i wykorzystano to obniżenie terenu projektując amfiteatralne schody z siedziskami i zielenią.
Integralną część zagospodarowania terenu stanowi zespół akcentów architektonicznych zaprojektowanych w oparciu o analizę kompozycyjną otoczenia. Rozlokowane w przestrzeni publicznej rzeźby prowadzić będą użytkowników zachęcając do eksploracji zaułków Starego Miasta .
i
Funkcja
Założenie oferuje różnorodne środki promocji architektury i urbanistyki. Przewidziano przestrzenie warsztatowe, wystawowe, konferencyjne. Profil działania centrum opiera się na procesie jego kształtowania miasta. Poczynając od edukacji najmłodszych poprzez przestrzeń do dyskusji nad zmieniającym się miastem, poprzez uczestnictwo w procesie decyzyjnym poprzez panele obywatelskie, oddolne inicjatywy społeczne, wykłady. Uwzględniono przestrzenie dla promocji nowych inwestycji oraz biuro doradztwa architektonicznego dla inwestorów indywidualnych i kooperatyw. Nowy budynek stanowi uzupełnienie funkcjonalne i komunikacyjne budynku ZETO, rozszerzenie systemu ewakuacji powodowane minimalizacją ingerencji w oryginalną strukturę obiektu.
Centrum Architektury i Planowania Miasta składa się z dwóch budynków „A” i „B” połączonych komunikacyjnie w podziemiu oraz łącznikiem na czwartej kondygnacji. Piwnice przeznaczone są na przestrzenie warsztatowe w zakresie ZETO, oraz ekspozycyjne zaaranżowane wokół reliktów piwnic historycznych.
Głównym założeniem dla poziomu 0 było nasycenie przestrzeni różnorodnymi usługami. W nowym budynku wydzielono cztery strefy funkcjonalne: dwa lokale usługowe, północny i południowy przeznaczone odpowiednio na księgarnię i cocktail bar, reprezentacyjną strefę wejściową z atrium oraz trzon komunikacyjno-sanitarny.
Przez budynek ZETO poprowadzono przejście w miejscu historycznego biegu ulicy św. Doroty do którego przylegają przestrzenie o różnych funkcjach: kawiarnia, lobby, główna sala ekspozycyjna, atrium, recepcja i sala wykładowa.
Sercem założenia pozostała najważniejsza sala w ZETO wcześniej miesząca Elektroniczne Maszyny Cyfrowe w projekcie stanowi główną salę ekspozycyjną z urbanistyczną makietą miasta. Układ pomieszczenia pozwala na ocenę nowych inwestycji w skali miasta, w części południowej zlokalizowano stanowisko warsztatowe oparte na technologii druku 3D pozwalające na prototypowanie nowych rozwiązań przestrzennych w mieście na bieżąco. Przewidziano również przestrzeń dla modeli inwestycji w dużej skali z odniesieniem do makiety matki na parterze i pierwszym piętrze. Stwarza to możliwość promocji inwestycji deweloperskich jednocześnie prowokując dyskusje i debaty publiczne a także może stać się sceną otwartych konkursów architektonicznych.
Jej znaczenie podkreśla wysokość dwóch kondygnacji uzyskana dzięki wyburzeniu fragmentu stropu. Zabieg ten zwiększy funkcjonalność budynku i pozwoli zniwelować jedną z jego pierwotnych wad –niskie sufity. Na pierwszym piętrze wprowadzono galerię widokową umożliwiającą obserwację modelu z innej perspektywy. Wprowadzenie różnic wysokości urozmaica drogę zwiedzania.
Kolejne kondygnacje +1 oraz +2 w ZETO mieszczą otwarte przestrzenie wystawowe, sale warsztatowe uzupełnione o strefy wypoczynku. W południowej części budynku przy atrium zaprojektowany został dwukondygnacyjny łącznik ze szkła konstrukcyjnego zapewniający ciągłość drogi zwiedzania w budynku i jej rotacyjny charakter.
Poziom +2 budynku „B” mieści biuro doradztwa architektonicznego.
Poziom czwarty stanowi strefa konferencyjna łącząca oba budynki założenia przestrzenią wystawową uzupełnioną częścią wypoczynkową z letnim barem. Nadbudowa ZETO zaprojektowana w lekkiej konstrukcji drewnianej jest połączona przeszklonym łącznikiem z nowym budynkiem. Ten zabieg pozwala na zlokalizowanie zaplecza sanitarnego w nowym budynku i wprowadza dodatkową klatkę schodową dzięki czemu zminimalizowana jest ingerencja w oryginalna strukturę ZETO. Proponowana rozbudowa pozwala na wykorzystanie dachu ZETO, który zagospodarowano na tarasy widokowe stanowiące przedłużenie funkcji. Sala konferencyjna dla 100 osób z możliwością podziału i wyjściem na taras południowy. Przestrzeń ekspozycyjna hallu z wyjściem na taras północny. Budynek „B” mieści na tym poziomie sala wykładowa dla 50 osób oraz trzon komunikacyjno sanitarny.
Poziom 5 kompleksu mieści się w nowym budynku. Zlokalizowano tam administrację całego założenia powyżej stref publicznych budynku.
i
Forma
ZETO forma generalnie zachowana w kategoriach najważniejszych jego cech, transparentność, ciągłość pasowej elewacji) Zastosowane zmiany funkcjonalne powiązano z rozwiązaniami formalnymi elewacji parteru -wyjścia ewakuacyjne - stosując szklaną fasadę w miejscach pasów okiennych z zachowaniem oryginalnych podziałów. Za priorytetowe uznano dostosowanie budynku do obowiązujących przepisów bezpieczeństwa pożarowego. Budynek ocieplono z zewnątrz zakładając rekonstrukcję ceramicznej mozaiki.
Nadbudowę ZETO jak i ostatnią kondygnację nowego budynku cofnięto względem głównych fasad. Zastosowany materiał wykończeniowy - blacha lustrzana odbijająca niebo – pozwoli na uzyskanie efektu obiektu architektury nieobecnej, co zniweluje wpływ form na otoczenie.
Architektura nowoprojektowanego budynku z założenia ma stanowić neutralne tło, nawiązujące bryłą i rytmem okien do sąsiadujących kamienic jednak o jednoznacznie nowoczesnym wyrazie architektonicznym stanowiącym ostatni rozdział w bieżącej historii kwartału. Binarna kolorystyka i zastosowany system fasadowy, siatka stalowa z podziałem inspirowanym perforowaną kartą danych, nawiązują do słynnej mozaiki dawnego ośrodka obliczeniowego.
i
i
Specjalny NEWSLETTER STUDENCKI „Architektury-murator”co miesiąc nowa porcja architektonicznych newsów z Polski i ze świata!
