Estádio Sport Lisboa e Benfica (Estadio da Luz)
Lokalizacja: Portugalia, Lizbona Projekt: Damon Lavelle Generalny wykonawca: Somague Liczba miejsc na trybunach: 65 647 Funkcja: stadion klubowy SL Benfica Realizacja: 2002-2003 Koszt: 118 713 901 EUR
Estadio da Luz, czyli Stadion Światła, największy i najnowocześniejszy w Portugalii, został wybudowany częściowo w miejscu starego, wysłużonego obiektu przy dużym węźle drogowym. Nad głównym wejściem góruje potężny orzeł, symbol klubu Benfica. W projekcie ważne było zadaszenie wszystkich trybun. Wielką płaszczyznę dachu podtrzymują cztery łukowe dźwigary. Elewacje są czyste i pozbawione detalu. Widoczna z zewnątrz stalowo- żelbetowa konstrukcja profili trybun jeszcze bardziej podkreśla jego skalę, jednoznacznie wskazuje na rangę obiektu.
i
Commerzbank Arena (Waldstadion) Lokalizacja: Niemcy, Frankfurt nad Menem Projekt: GMP Architekten Generalny wykonawca: Max Boegl Liczba miejsc na trybunach: 48 000 Funkcja: stadion klubowy Eintracht Frankfurt Realizacja: 2002-2005 Koszt: 150 000 000 EUR
Stadion we Frankfurcie nazywany jest Leśnym, bo znajduje się w ogromnym parku. Został tak wkomponowany w otoczenie, że widać go z prawie każdego punktu miasta. W przypadku Commerzbank Areny po raz pierwszy na taką skalę zastosowano lekkie, zasuwane zadaszenie membranowo- linowe. Konstrukcja całego obiektu jest żelbetowa. Dwupoziomowe trybuny zapewniają świetną widoczność. Pojemność stadionu można modyfikować, montując dodatkowe fotele.
i
Allianz Arena Lokalizacja: Niemcy, Monachium Projekt: Herzog & de Meuron Generalny wykonawca: Alpine Bau Liczba miejsc na trybunach: 66 000 Funkcja: stadion klubowy Bayern Monachium, TSV 1860 Monachium Realizacja: 2002-2005 Koszt: 340 000 000 EUR
Obiekt na nowo wyznaczył definicje stadionowej elewacji, dając początek modzie na projektowanie obłych obiektów. Najbardziej charakterystyczne dla monachijskiej areny jest zastosowanie na dachu i elewacji tysięcy dmuchanych foliowych poduszek, które w zależności od imprezy podświetlane są na jeden z trzech kolorów: niebieski, biały, czerwony lub ich kombinacje. Stadion zlokalizowany przy ważnej autostradzie północ-południe, na obrzeżach miasta jest charakterystycznym punktem w jego krajobrazie.
i
Emirates Stadium (Ashburton Grove)Lokalizacja: Wielka Brytania, London Projekt: Populous (HOK Sport) Generalny wykonawca: Sir Robert McAlpine Liczba miejsc na trybunach: 60 361 Funkcja: stadion klubowy Arsenal FC Realizacja: 2004-2006 Koszt: 390 000 000 GBP
Nowa świątynia Kanonierów (the Gunners) to jeden z najnowocześniejszych i najdroższych stadionów świata. Obiekt zastąpił wysłużony i ciasny Highbury. Wybudowany z dużym rozmachem, bardzo przypomina główną arenę Euro 2004, Estadio da Luz, gdyż był na nim wzorowany. Trzy poziomy falujących trybun, mnóstwo miejsc VIP, obszerny plac gry, potężne stalowe zadaszenie i bogate zaplecze to jego główne cechy. Jak każdy angielski obiekt, nie ma żadnych przegród ani barier. Kibice przeciwnych drużyn siedzą tuż obok siebie.
i
Donbas Arena Lokalizacja: Ukraina, Donieck Projekt: Arup Sport Company Generalny wykonawca: ENKA Liczba miejsc na trybunach: 51 504 Funkcja: stadion klubowy Szachtar Donieck Realizacja: 2006-2009 Koszt: 400 000 000 USD
Stadion zrealizowano w parkowym otoczeniu niedaleko centrum miasta. Charakteryzuje się szklaną fasadą, dzięki której z daleka przypomina latający talerz. Opadający z północy na południe stalowy dach ma nadać lekkości obiektowi o tak dużych gabarytach. Jego mankamentem jest niedostateczna ilość naturalnego światła przy płycie boiska, więc murawę trzeba doświetlać specjalnymi lampami. Trójpoziomowe trybuny zapewniają doskonałą widoczność z każdego miejsca. Ma bogate zaplecze komercyjne, co lokuje go pod tym względem wśród najlepszych obiektów na świecie
i
Kaapstad-stadion Lokalizacja: Republika Południowej Afryki, Kapsztad Projekt: GMP Architekten Generalny wykonawca: Murray & Roberts Liczba miejsc na trybunach: 55 000 obecnie/69 000 (mistrzostwa świata) Funkcja: stadion klubowy Ajax Kapsztad Realizacja: 2007–2010 Koszt: 600 000 000 USD
Projektanci mieli za zadanie stworzyć obiekt w miejscu starego stadionu. Przewidzieli dwie tymczasowe trybuny na górnym pierścieniu, dzięki którym pojemność areny można modyfikować. Takie rozwiązanie ma swoje zalety. Na co dzień ze stadionu korzystają piłkarze Ajaxu, którzy nie przyciągają niestety na trybuny tłumów kibiców. Obiekt ma efektowną, iluminowaną elewację pokrytą specjalnym płótnem. Ze względu na falującą bryłę, porównywany jest często z warszawskim.
i
Aviva Stadium Lokalizacja: Irlandia, Dublin Projekt: Populous, Scott Tallon Walker Generalny wykonawca: SIAC Liczba miejsc na trybunach: 51 700 Funkcja: stadion narodowy Realizacja: 2007-2010 Koszt: 410 000 000 EUR
Nowy stadion powstał w miejscu starego, Landsowne Road, więc sąsiaduje z gęstą zabudową mieszkaniową. Obiekt zachował unikalny układ podkowy z trybuną czwartą niższą od pozostałych, dzięki czemu nie przesłania zbytnio widoku mieszkańcom. Ma żelbetowe, pojemne, trzypoziomowe trybuny i ogromną stalową konstrukcję zadaszenia. Fasady i dach pokryte zostały przeziernymi żaluzjami, które pozwalają na przenikanie światła. UEFA doceniła klasę obiektu, organizując na nim zaraz po otwarciu finał Ligi Europy.
i
Türk Telekom Arena Lokalizacja: Turcja, Stambuł Projekt: ‘asp’ Architekten Stuttgart, Obermeyer Planen+Beraten, Schlaich – Bergermann und Partner, Yüksel Proje, Amsterdam ArenA Advisory Generalny wykonawca: Varyap, Uzunlar Liczba miejsc na trybunach: 52 695 Funkcja: stadion klubowy Galatasaray SK Realizacja: 2007–2011 Koszt: 120 000 000 EUR
Zlokalizowany na obrzeżach miasta, wzorowany był na pierwszym w Europie w pełni zadaszonym obiekcie – amsterdamskiej arenie. Możliwość bazowania na sprawdzonym projekcie miała zapewnić niskie koszty realizacji i bezproblemowe użytkowanie. Obiekt ma wielki, składający się z dwóch ruchomych elementów dach. Jest to konstrukcja innego typu od tej zastosowanej w Warszawie. Dach jest w stanie przenieść większe obciążenia, niestety stadion przypomina przez to halę sportową.
i
Arena Națională Lokalizacja: Rumunia, Bukareszt Projekt: GMP Architekten, SBP Generalny wykonawca: Max Boegl, Astaldi Liczba miejsc na trybunach: 55 600 Funkcja: stadion narodowy Realizacja: 2008–2011 Koszt: 234 000 000 EUR
Nowy stadion powstał częściowo w niecce starego obiektu. Dziś znajduje się w rozległym parku i jest doskonale widoczny ze wszystkich stron. Ma żelbetowe dwupoziomowe trybuny dla ponad 55 tys. widzów i jest pod wieloma względami bardzo podobny do stadionów w Warszawie i Frankfurcie. Za wszystkie projekty odpowiada niemiecka pracownia GMP, toteż można się w nich doszukać wielu wspólnych cech. Najbardziej imponującym rozwiązaniem jest wiszący i zasuwany nad boiskiem linowo-membranowy dach. Spełnia przepisy, dzięki którym mogą się na nim odbywać finały Ligi Europy.
i
Stadion Narodowy Lokalizacja: Polska, Warszawa Projekt: JSK Architekci, GMP Architekten Generalny wykonawca: Konsorcjum Hydrobudowa Polska – PBG – Alpine Bau AG Liczba miejsc na trybunach: 58 000 Funkcja: stadion narodowy Realizacja: 2009-2011 Koszt: 1 569 370 000 PLN (netto)
Projektanci stanęli przed dużym wyzwaniem inżynierskim, gdyż lokalizacja w miejscu starego koryta rzeki oznaczała konieczność zastosowania solidnych i głębokich fundamentów. Większość kubatury stadionu znajduje się pod ziemią. Obiekt ma dwa poziomy żelbetowych trybun przedzielonych piętrem lóż biznesowych. Największą chlubą architektów jest ogromny, wzorowany na frankfurckim dach z centralnie umiejscowioną gigantyczną iglicą, który przypomina koło rowerowe.
i
