Centrum Kultury w Baku

Najciekawsze zagadnienie techniczne: dwukrzywiznowa konstrukcja elewacji zbudowana ze stalowych węzłów kulowych oraz rurowych elementów prętowych o długości dochodzącej do 4,5 metra

Projekt Centrum Kultury im. Hajdara Alijewa w Baku został wyłoniony w konkursie architektonicznym w 2007 roku. Obiekt służy organizacji rożnego rodzaju imprez promujących współczesną i tradycyjną kulturę Azerbejdżanu. Nowoczesna forma zwycięskiej koncepcji autorstwa biura Zahy Hadid wyraźnie odróżnia się od w większości dość topornej architektury budynków powstających w całym kraju przez lata istnienia Związku Radzieckiego. Jednocześnie projektanci nawiązali do tradycyjnego budownictwa tej części Zakaukazia, kompozycyjnie opartego na rytmie i stapianiu się ze sobą elementów konstrukcyjnych i dekoracyjnych, gdzie zanika hierarchiczność, a przestrzeń jest traktowana jako ciągła i wielokierunkowa. Liczne zakrzywienia, fałdowania, rozgałęzienia brył i otaczającego je terenu mają na celu stworzenie wrażenia, że budynek wraz z otoczeniem tworzą jednorodną architektonicznie całość, wciągają i ukierunkowują trasę zwiedzania. Na konstrukcję obiektu składają się dwa zasadnicze zespoły elementów – żelbetowy trzon z pomieszczeniami użytkowymi oraz przestrzenna stalowa konstrukcja elewacji. Aby zmniejszyć liczbę podpór we wnętrzu, konstrukcję ściany zewnętrznej i elewacji zaprojektowano jako samonośną.

Konstrukcja elewacji

Dwukrzywiznowa konstrukcja zewnętrznej powłoki, stanowiąca oparcie dla warstwy elewacyjnej i wewnętrznej warstwy wykończeniowej, została zbudowana z niepowtarzalnych elementów systemowych MERO KK. Składa się ze stalowych węzłów kulowych o średnicy od 110 do 350 mm z maksymalnie szesnastoma otworami oraz rurowych elementów prętowych o przekroju średnicy od 60,3 do 273 mm i długości dochodzącej do 4,5 m. Wszystkie elementy są galwanizowane i powlekane. Łączono je na placu budowy metodą skręcania (bez spawania).

Wykończenie elewacji

Zewnętrzną warstwę elewacji stanowią panele o grubości od 8 do 13 mm, które do głównej konstrukcji nośnej zamontowano na łatach ze stalowych profili mocowanych punktowo za pomocą stalowych prętów. Jako materiał elewacyjny wykorzystano beton wzmacniany włóknem szklanym (Glass Fibre Reinforced Concrete – GFRC) oraz również wzmacniane włóknem kompozyty (Glass Fibre Reinforced Polyester – GFRP). Dzięki nim można było oddać płynność formy budynku, a jednocześnie uzyskać podobny efekt w miejscach o różnych wymaganiach użytkowych – w strefach wejściowych, na elewacji czy wokół obiektu. Kształt paneli był optymalizowany w celu zmniejszenia zużycia materiału i ciężaru elewacji. Łączenia między nimi zaprojektowano tak, aby absorbowały naprężenia wynikające ze zmian temperatury, działania wiatru i ruchów sejsmicznych. Aby umożliwić dostęp do elementów mocujących, między krawędziami paneli pozostawiono 5 cm wolnej przestrzeni.

Ściany szklane

Ściany kurtynowe zaprojektowano w systemie półstrukturalnym, moduły szklane zawieszono na typowej, aluminiowej konstrukcji słupowo-ryglowej. Zastosowano szklenie podwójne, bezpieczne, o podwyższonej termo- izolacyjności z powłoką niskoemisyjną. Pakiet szybowy zewnętrzny jest zbudowany z dwóch szyb połączonych folią PVB wykazującą bardzo dobre cechy izolacyjności akustycznej. Współczynnik przenikania ciepła przez moduły pionowe wynosi ≤ 1,4 W/m²K, współczynnik transmisji światła ≤ 30%, współczynnik przenikalności energii g ≤ 24%, a izolacyjność akustyczna pakietów szybowych dochodzi do 41 dB.

Artykuł ilustrowany stronami: 80-83, 85, 86, 91, 92  miesięcznika "Architektura-murator" nr 06/2014.