Centrum Kultury w Baku

Nazwa obiektu	Centrum Kultury im. Hajdara Alijewa (Heydar Aliyev Center)
Adres obiektu	Baku, Azerbejdżan
Autorzy	Zaha Hadid Architects
Konstrukcja	Tuncel Engineering, AKT
Generalny wykonawca	DiA Holding
Inwestor	Repbublika Azerbejdżanu
Powierzchnia terenu	111292.0 m²
Powierzchnia całkowita	101801.0 m²
Projekt	2007
Data realizacji (początek)	2012
Data realizacji (koniec)	2012

Projekt Centrum Kultury im. Hajdara Alijewa w Baku został wyłoniony w konkursie architektonicznym w 2007 roku. Obiekt służy organizacji rożnego rodzaju imprez promujących współczesną i tradycyjną kulturę Azerbejdżanu. Nowoczesna forma zwycięskiej koncepcji autorstwa biura Zahy Hadid wyraźnie odróżnia się od w większości dość topornej architektury budynków powstających w całym kraju przez lata istnienia Związku Radzieckiego. Jednocześnie projektanci nawiązali do tradycyjnego budownictwa tej części Zakaukazia, kompozycyjnie opartego na rytmie i stapianiu się ze sobą elementów konstrukcyjnych i dekoracyjnych, gdzie zanika hierarchiczność, a przestrzeń jest traktowana jako ciągła i wielokierunkowa. Liczne zakrzywienia, fałdowania, rozgałęzienia brył i otaczającego je terenu mają na celu stworzenie wrażenia, że budynek wraz z otoczeniem tworzą jednorodną architektonicznie całość, wciągają i ukierunkowują trasę zwiedzania. Na konstrukcję obiektu składają się dwa zasadnicze zespoły elementów – żelbetowy trzon z pomieszczeniami użytkowymi oraz przestrzenna stalowa konstrukcja elewacji. Aby zmniejszyć liczbę podpór we wnętrzu, konstrukcję ściany zewnętrznej i elewacji zaprojektowano jako samonośną.

Konstrukcja elewacji

Dwukrzywiznowa konstrukcja zewnętrznej powłoki, stanowiąca oparcie dla warstwy elewacyjnej i wewnętrznej warstwy wykończeniowej, została zbudowana z niepowtarzalnych elementów systemowych MERO KK. Składa się ze stalowych węzłów kulowych o średnicy od 110 do 350 mm z maksymalnie szesnastoma otworami oraz rurowych elementów prętowych o przekroju średnicy od 60,3 do 273 mm i długości dochodzącej do 4,5 m. Wszystkie elementy są galwanizowane i powlekane. Łączono je na placu budowy metodą skręcania (bez spawania).

Wykończenie elewacji

Zewnętrzną warstwę elewacji stanowią panele o grubości od 8 do 13 mm, które do głównej konstrukcji nośnej zamontowano na łatach ze stalowych profili mocowanych punktowo za pomocą stalowych prętów. Jako materiał elewacyjny wykorzystano beton wzmacniany włóknem szklanym (Glass Fibre Reinforced Concrete – GFRC) oraz również wzmacniane włóknem kompozyty (Glass Fibre Reinforced Polyester – GFRP). Dzięki nim można było oddać płynność formy budynku, a jednocześnie uzyskać podobny efekt w miejscach o różnych wymaganiach użytkowych – w strefach wejściowych, na elewacji czy wokół obiektu. Kształt paneli był optymalizowany w celu zmniejszenia zużycia materiału i ciężaru elewacji. Łączenia między nimi zaprojektowano tak, aby absorbowały naprężenia wynikające ze zmian temperatury, działania wiatru i ruchów sejsmicznych. Aby umożliwić dostęp do elementów mocujących, między krawędziami paneli pozostawiono 5 cm wolnej przestrzeni.

Ściany szklane

Ściany kurtynowe zaprojektowano w systemie półstrukturalnym, moduły szklane zawieszono na typowej, aluminiowej konstrukcji słupowo-ryglowej. Zastosowano szklenie podwójne, bezpieczne, o podwyższonej termo- izolacyjności z powłoką niskoemisyjną. Pakiet szybowy zewnętrzny jest zbudowany z dwóch szyb połączonych folią PVB wykazującą bardzo dobre cechy izolacyjności akustycznej. Współczynnik przenikania ciepła przez moduły pionowe wynosi ≤ 1,4 W/m²K, współczynnik transmisji światła ≤ 30%, współczynnik przenikalności energii g ≤ 24%, a izolacyjność akustyczna pakietów szybowych dochodzi do 41 dB.

Artykuł ilustrowany stronami: 80-83, 85, 86, 91, 92  miesięcznika "Architektura-murator" nr 06/2014.