22-23.06.09 WARSZAWA
Celem konferencji było i jest podniesienie świadomości środowisk mających bezpośredni wpływ zarówno na wygląd przestrzeni publicznej, jak i przepisy budowlane, rozwiązania prawne czy systemowe, poprzez pokazanie wdrożonych już rozwiązań w doświadczonych w tym zakresie w największych metropoliach europejskich.
Dostępność dla każdego i przyjazność przestrzeni powinna być jednym z głównych kryteriów oceny projektów architektonicznych – powiedział Tomasz Zemła ze stołecznego Biura Architektury i Planowania Przestrzennego. W Polsce brak dostosowania budynków do potrzeb osób z niepełnosprawnością nadal nie stanowi podstawy do odmowy wydania pozwolenia na budowę. W Warszawie zdecydowanie łatwiej, niż np. w Atenach, jest dostosować architekturę do potrzeb osób z niepełnosprawnością ze względu na mniejszą gęstość zabudowy.
„Uśredniona” osoba nie istnieje. Dlaczego więc przestrzeń miejska, budynki, transport, usługi i produkty przewidziane są jedynie dla „przeciętnej” osoby? To tylko jedno ze stwierdzeń stanowiących punkt wyjścia do dyskusji na temat dostępności przestrzeni zarówno dla osób z niepełnosprawnościami, jak i osób starszych czy matek z dziećmi. Jeżeli Akropol został dostosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnością, to wszystko jest możliwe? Jest to jedynie kwestia dobrej woli – stwierdził Sotiris Papadopoulos. Bariery architektoniczne stanowią o wykluczeniu części społeczeństwa, a kiedy rozwiązania są skuteczne wdrożone stają się niewidoczne. W krajach zachodnich istnieje zarówno ustawodawstwo m.in. ustawa antydyskryminacyjna czy sankcje (np. we Francji kary do 45 tys. euro, 5-letni zakaz wykonywania zawodu, zamknięcie firmy itd.), jak i rozwiązania organizacyjne – w Dublinie np. bezpłatny transport busem dla osób niepełnosprawnych, bezpłatnie dostarczane zakupy. Promowane są również działania wśród firm prywatnych poprzez przyznawanie nagród „Accessibility Award” czy przewodnik turystyczny po miejscach dostosowanych (muzeach, kawiarniach, restauracjach). Polskie środowiska lobbują obecnie na rzecz wdrożenia ustawy antydyskryminacyjnej. Samo prawo nie jest jednak wystarczającym narzędziem do poprawy dostępności przestrzeni. Konieczna jest edukacja i ciągłe podnoszenie świadomości społecznej co do potrzeb osób z niepełnosprawnością.
Drugi dzień zorganizowany w formie debaty miał zachęcić do dialogu, wymiany doświadczeń i dyskusji na temat możliwości wykorzystania standardów europejskich w projektowaniu przestrzeni publicznych w Polsce. Wzięli w nim udział m.in.: przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury, Urzędu m.st. Warszawy, w tym Biura Architektury i Planowania Przestrzennego, Wydziału Estetyki Przestrzeni Publicznej, Biura Konserwatora Zabytków, przedstawiciele Stowarzyszenia Architektów Polskich, Towarzystwa Urbanistów Polskich, Polskich Kolei Państwowych, Metra Warszawskiego, Forum Rozwoju Warszawy.Poruszono takie tematy jak: adaptacja obiektów historycznych do potrzeb osób z niepełnosprawnością, kwestie regulacji prawnych – czy powinny być zaostrzane czy też nie, dostępności metra i dworców kolejowych oraz budowania świadomości społecznej, a w szczególności osób odpowiedzialnych za kształtowanie przestrzeni publicznej.
Zdaniem doświadczonych w temacie dostępności przestrzeni architektów z całej Europy, to decyzje polityczne stworzyły punkt zwrotny w procesie zmian urbanistycznych. Konieczne jest jednak stworzenie regulacji prawnych uwzględniających dostępność przestrzeni publicznej. System prawny regulujący kwestię dostępności powinien bazować na przejrzystej strukturze oraz mieć przewidziany plan czasowy uwzględniający wdrożenie poszczególnych rozwiązań. Żeby prawo było przestrzegane konieczne jest również wyznaczenie kar za odstępstwo od obowiązującego prawa. Nieprawdą jest jakoby obiekty zabytkowe nie mogły być dostosowane do potrzeb niepełnosprawnych. Jednak najważniejszym czynnikiem decydującym o rozpoczęciu jakichkolwiek działań i inwestycji jest wola polityczna.
Prelegentami konferencji są m.in. członkowie programu Architektura dla wszystkich w ramach Międzynarodowej Unii Architektów (UIA): Sotirios Papadopoulos (Ateny), Jordi Farrando (Barcelona), Fionnuala Rogerson (Dublin), Catherine Guyot (Paryż), David Bonnett (Londyn), Finn Petren (Sztokholm), Krzysztof Chwalibóg (Warszawa). Program powstał 6 lat temu i zrzesza specjalistów w zakresie powszechnej dostępności budynków i przestrzeni publicznych. W ramach programu organizowane są konferencje problemowe, konkursy na obiekty i przyjazne przestrzenie publiczne (Friendly Public Space). W czasie ostatniego Kongresu Międzynarodowej Unii Architektów w Turynie nagrodzone zostały m.in. w Polsce rozbudowa Akademii Muzycznej w Katowicach, ateńskie metro, zespół kąpieliskowy w Czechach, szpital na Łotwie, teatr Fomenko w Moskwie, siedziba urzędu miasta i muzeum na Cyprze. Zwycięskie prace będzie można oglądać w czasie trwania warszawskiej konferencji.
W konferencji wzięło udział ponad 200 uczestników, 7 prelegentów z całej Europy oraz przedstawicieli Ministerstwa Infrastruktury, Urzędu m.st. Warszawy, architektów, urbanistów oraz przedstawicieli firm transportu publicznego. Konferencję prowadził architekt Grzegorz Buczek, członek Towarzystwa Urbanistów Polskich. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji dzięki dofinansowaniu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych we współpracy z agencją Mediadem Communication, Biblioteką Uniwersytecką oraz Centrum Łowicka. Patronat merytoryczny nad wydarzeniem objęło Ministerstwo Infrastruktury, Międzynarodowa Unia Architektów oraz Stowarzyszenie Architektów Polskich. Patronat honorowy objęli: Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych oraz Prezydent m.st. Warszawy. Patronat nad konferencją objęły również: Ambasada Wielkiej Brytanii, Ambasada Irlandii oraz Ambasada Hiszpanii.
Szczegółowe informacje na: www.inegracja.org, http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/44339
