Architektura i podbój kosmosu

W Niemieckim Muzeum Architektury we Frankfurcie można obejrzeć niezwykły zbiór projektów Galiny Bałaszowej, opracowanych dla sowieckiej konsmonautyki, m.in. plany i rysunki konstrukcyjne kapsuł Sojuz oraz stacji kosmicznych Saljut i Mir.

Galina Bałaszowa urodziła się w 1931 pod Moskwą. Jej kariera rozpoczęła się w 1955 w dzisiejszej Samarze. Pierwszym zadaniem młodej architektki było usuwanie elementów dekoracyjnych, takich jak rzeźby czy ornamenty z budynków mieszkalnych. W 1963 roku pionier wypraw kosmicznych Siergiej Koroljow zaprosił ją jako jedyną kobietę do prac nad projektowaniem stref mieszkalnych statków kosmicznych z serii Sojuz. Bałaszowa pełniła też funkcję doradcy przy programie Buran – radzieckim odpowiedniku amerykańskiego Space Shuttle (programu lotów, realizowanego przez NASA w latach 1981-2011). Ze względu na ściśle tajny charakter pracy projektantki, wynikający z zimnowojennej rywalizacji o dominację w kosmosie, jej osiągnięcia pozostają mało znane nawet w rodzimej Rosji.

U szczytu zainteresowania podbojami kosmosu elementy futurystycznego projektowania przenikały do radzieckiej architektury. Nawiązania do kosmosu pojawiały się w projektach stacji metra, budynkach mieszkalnych, zdobieniach fasad, a także w formach budynków, takich jak choćby przypominający statek kosmiczny hotel w mieście Drużba na terenie dzisiejszej Ukrainy. Projekty Bałaszowej, odtajnione dopiero po przejściu projektantki na emetyturę w 1991 roku, stanowią istotny kontekst dla badań nad radziecką architekturą.

25 czerwca – 15 listopada 2015
Niemieckie Muzeum Architektury DAM
Schaumaninkai 43, Frankfurt nad Menem