Spis treści
- Osiedle, które przetrwało zmiany czasów
- Wystawa Plantstoria jest o kolonizacji i architekturze
- Szczegółowe dane wystawy - organizatorzy, czas trwania
- Osiedle zaprojektowane przez III Rzeszę, miasto-ogród
- Bloki w Ciechanowie - dla urzędników, skąpane w zieleni
- Historia rodzinnego miasta i politycznego uwikłania roślin
- Plantstoria - kim jest autorka wystawy?
Osiedle, które przetrwało zmiany czasów
Podczas Weekendu Architektury - być może za sprawą gorącej, parnej pogody - przewijały się wątki tęsknoty za miastem-ogrodem - pisze w swojej relacji z Weekendu Architektury w Gdyni Magdalena Mojduszka. Między innymi w
wystawie Plantstoria, autorstwa Barbary Nawrockiej z inicjatywy Bal Architektek, kiedy pokazując swój rodzinny Ciechanów, [Nawrocka] odnosiła się do jednej z jego dzielnic zaprojektowanej jako Gartenvorstadt (przedmieście-ogród), a także skojarzeń z utopijnym konceptem miasta-ogrodu Ebenezera Howarda. Do tej pory, pomimo późniejszego zagęszczenia zabudowy mieszkaniowej, osiedle jest skąpane w zieleni. To może być dowód na to, że czasami z tęsknot, marzeń i eksperymentów rodzi się trwały projekt."
Wystawa Plantstoria jest o kolonizacji i architekturze
Plantstoria, opracowana przez architektkę Barbarę Nawrocką, odbywa się w ramach W ramach 14. edycji Weekendu Architektury w Gdyni. Barbara Nawrocka stawia w pokazywanych prezentacjach pytania o rolę architektury i krajobrazu w procesach kolonizacji na przykładzie osiedla w swoim rodzinnym mieście, Ciechanowie. Przypatruje się kłopotliwemu dziedzictwu poniemieckiej dzielnicy z perspektywy zieleni i bada uwikłanie przyrody w politykę. Jednocześnie symbolicznie oddaje głos samym roślinom.
Szczegółowe dane wystawy - organizatorzy, czas trwania
Wystawa powstała w ramach programu Exercising Modernity Pilecki-Institut w Berlinie. Autorka wystawy jest stypendystką tego programu. Organizatorami wydarzenia są
- Pilecki-Institut w Berlinie,
- Agencja Rozwoju Gdyni
- i Traffic Design.
Daty: Wystawa trwa od 31 sierpnia do 28 września 2024 roku.
Adres: Galeria Traffic Design, ul. Żeromskiego 36 w Gdyni
Z wprowadzenia do wystawy:
Osiedle zaprojektowane przez III Rzeszę, miasto-ogród
Utopijna wizja Ebenezera Howarda z końca XIX wieku doczekała się licznych, choć nieidealnych realizacji, interpretacji i wypaczeń. Niekiedy stanowiła również narzędzie kolonizacji podbitych terenów.
Przyglądam się historii powstania jednego z osiedli w Polsce, zaprojektowanego i zbudowanego przez III Rzeszę podczas II wojny światowej. Podobne założenia mieszkalne, z ich charakterystyczną architekturą możemy znaleźć w wielu miastach w Polsce. Mówimy o nich "poniemieckie" albo "Berlinek".
Bloki w Ciechanowie - dla urzędników, skąpane w zieleni
Dzielnica w Ciechanowie, zaprojektowana jako Gartenvorstadt (przedmieście-ogród), z czasem zyskała miano "Bloki". Powstała na początku lat czterdziestych XX w. Miała stanowić nową bazę mieszkaniową dla urzędników i ich rodzin osiedlających się w stolicy nowo założonej rejencji Prus Wschodnich, Regierungsbezirk Zichenau. Pierwotna nazwa nie bez przypadku przywołuje skojarzenia z utopijnym konceptem miasta-ogrodu Ebenezera Howarda. Ogromne połacie terenu zostały zabudowane tak, aby przestrzenie pomiędzy budynkami mogła wypełniać bujna roślinność. Współcześnie, mimo późniejszego zagęszczenia zabudowy mieszkaniowej, osiedle jest skąpane w zieleni.
Historia rodzinnego miasta i politycznego uwikłania roślin
To jest opowieść o osiedlu w moim rodzinnym mieście. O kłopotliwym dziedzictwie, a przede wszystkim o tutejszej roślinności i jej politycznym uwikłaniu w kształtowaniu krajobrazu podbitych ziem. O dziejach przedmieścia-ogrodu z perspektywy przyrody, wprowadzaniu "niemieckiego porządku" i tym, co wymyka się próbom kolonizacji.
Czytaj też:
Plantstoria - kim jest autorka wystawy?
Barbara Nawrocka jest architektką. Pochodzi z Ciechanowa, na co dzień mieszka i pracuje w Krakowie. Wspólnie z Dominiką Wilczyńską współtworzy studio Miastopracownia, działając na polu architektury, instalacji i projektowania na rzecz lokalnych społeczności. Architektki otrzymały główną nagrodę na Biennale Designu w Lublanie BIO50 (2014), Stypendium Miasta Krakowa (2017) i kilka nagród i wyróżnień w konkursach architektonicznych i urbanistycznych. W 2022 zaprojektowały Pawilon Polski na 23. Triennale Sztuk Dekoracyjnych i Architektury Współczesnej w Mediolanie do słuchania roślin, kuratorowały 10. edycję Dolnośląskiego Festiwalu Architektury we Wrocławiu, poświęconą solidarności i trosce w projektowaniu, i znalazły się wśród 11 młodych polskich pracowni współtworzących wystawę na Westivalu w Szczecinie, odbywającym się pod hasłem "Przyszłość polskiej architektury, na którą czekam". Nawrocka wraz z Dominiką Wilczyńską i Dominiką Janicką (Fair Building Studio) współtworzy Bal architektek, inicjatywę na rzecz równouprawnienia kobiet w branży architektonicznej i promowania feministycznego podejścia do projektowania.
