Definiowanie przestrzeni architektonicznej 2018

i

Autor: Archiwum Architektury Wnętrze kościoła w Firminy, proj. Le Corbusier; fot. Kamalpassi2102/CC BY-SA 3.0

Definiowanie przestrzeni architektonicznej 2018

2018-11-20 19:31

Międzynarodowa konferencja naukowa z cyklu Definiowanie przestrzeni architektonicznej organizowana jest już po raz osiemnasty. W tym roku pod hasłem Racjonalistyczna czy intuicyjna droga do architektury. Publikujemy tezy Marii Misiągiewicz oraz Dariusza Kozłowskiego, które staną się punktem wyjścia do tegorocznej dyskusji!

W tym roku międzynarodową konferencję z cyklu Definiowanie przestrzeni architektonicznej Zakład Architektury Mieszkaniowej i Kompozycji Architektonicznej Instytutu Projektowania Architektonicznego Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej organizuje wspólnie z Narodowym Instytutem Architektury i Urbanistyki. Osiemnasta edycja, pod hasłem Racjonalistyczna czy intuicyjna droga do architektury, odbędzie się w dniach 23 – 24 listopada 2018 roku. Patronem medialnym wydarzenia jest miesięcznik „Architektura-murator”. Pomysł zorganizowania międzynarodowej konferencji Instytutu Projektowania Architektonicznego zrodził się z chęci stworzenia forum, które prowokowałoby rozmowy o architekturze. Pierwsze spotkanie w roku 2001 zainicjowano tematem Definiowanie przestrzeni architektonicznej, który wywołał wielowątkową dyskusję i to hasło przyjęto jako nazwę cyklu – wyjaśniają organizatorzy. Poniżej publikujemy sześć konferencyjny tez opracowanych przez prof. Marię Misiągiewicz, kurator naukową konferencji, oraz prof. Dariusza Kozłowskiego, przewodniczącego Rady Naukowej.

RACJONALISTYCZNA CZY INTUICYJNA DROGA DO ARCHITEKTURY

1. Nauki Witruwiusza wciąż są pamiętane; można odnieść wrażenie, że ich znajomość architekci uważają za potwierdzenie swojego wykształcenia. Dziś nauki Witruwiusza, lekko przykurzone czasem, zmieniły sens: Trwałość? – to już nie wieczność, niepotrzebna (?) architektura bywa burzona; Celowość? – dekonstruktywiści rzucili nowe światło na zagadnienie użyteczności; Piękno? – czym jest piękno po odejściu architektury klasycznych porządków? czym jest piękno po eksperymentach wczesnych awangardzistów-architektów, i – twórczości Marcela Duchampa? Architektura uległa przemianom i dramatycznemu przedefiniowaniu; lecz pozostając sztuką ułomną (jest rzeczą użyteczną), wciąż pragnie być rzeczą piękną,

2. By ogarnąć ten świat rozumem potrzebna jest – wiedza. Próbując ogarniać go za pomocą intuicji – potrzebny jest talent. Co pewien czas stan architektury skłania do refleksji: Qvo vadis architekturo? Architektura jest sztuką szczególną: dzieło powstaje bez dotyku ręki twórcy. Mówi się, nie bez pychy, że architektura to sztuka kształtowania przestrzeni, zwracając uwagę na niematerialną naturę tworzywa. Znacznie bardziej skromna definicja brzmi: architektura – to gra brył w świetle. Te definicje nie wyjaśniają istoty rzeczy; architekt musi szukać wyjaśnienia – co to jest architektura? – sam, sam w swojej duszy lub umyśle, mając świadomość istnienia w ciągach przemian dziejów architektury.

3. Dziś nie ma jednej wiodącej teorii architektury, ani jednej tendencji w sztuce – poza dążeniem do oryginalności. Teza o poszukiwaniu istoty architektury w duszy lub umyśle może być uzasadniona; może oznaczać – tendencje intuicyjne i (versus?) racjonalistyczne w powstawaniu i w odbiorze architektury. Do twórczości można podejść z nastawienia racjonalistycznego lub odrzucając takie rozumowanie tworzyć bez uświadamiania sobie procesu dochodzenia do rozwiązania problemu. Jednak tendencje racjonalne i irracjonalne nie pozostają w opozycji.

4. Tendencje intuicyjne nie oznaczają drogi do skrajności; awangardy architektury z początku ubiegłego wieku poniosły klęskę, a ich współczesne interpretacje (kontynuacje?) oznaczają już tylko eksperymentowanie. Intuicja – to sądy oraz przekonania pojawiające się przed rozumowaniem. Intuicja pojawia się w postaci nagłego przebłysku, w którym dostrzega się myśl, obraz, rozwiązanie problemu lub odpowiedź na nurtujące pytanie. Natura intuicji wynika z tego, że jest ona procesem podświadomym, czasem powiązanym z rozumowaniem skojarzeniowym. Nie da się go kontrolować, można jedynie oceniać rodzące się pomysły. Tendencje intuicyjne wiążą się ze strukturami poetyckimi.

5. Tendencje racjonalistyczne oznaczają najpierw, że nie są akceptowane rewolucje rzeczy oczywiście użytkowych, a zawartość dzieła Bauentwurfslehre Ernsta Neuferta jest wciąż akceptowana powszechnie. Nastawienie racjonalistyczne nie oznacza, że odczucia zmysłowe są mylące i niepewne, lecz że jasne i wyraźne prawdy rozumowe mogą stać się podstawą – wiedzy. Oznacza także, że czerpiąc z zasobów wiedzy i kierując się logicznym rozumowaniem można tworzyć – struktury fizyczne architektury.

6. Czego więc potrzeba by dotrzeć do istoty architektury? Racjonalistyczny sceptycyzm nie odrzuca tajemniczego świata intuicji. „Racjonalne” i „nieracjonalne”, w oparciu na wiedzy i – talencie twórcy, spotykają się gdzieś w przestrzeni, i w świetle – gdzie być może można będzie odnaleźć architekturę. A by otrzymać dzieło sztuki – trzeba nająć artystę!

Konferencja Definiowanie przestrzeni architektonicznej –

– Racjonalistyczna czy intuicyjna droga do architektury

Kiedy: 23 – 24 listopada 2018 roku

Gdzie: kampus Politechniki Krakowskiej, ul. Warszawska 24, Kraków