Dworzec PKP w Mościcach w rejestrze zabytków! [GALERIA]
Małopolski Konserwator wpisał dworczec PKP w Mościcach do rejestru zabytków. To ostatni moment! Ten należący do kolei obiekt, przypominający nieco Kunsthal Rotterdam Rema Koolhaasa, jest dziś w fatalnym stanie technicznym.
Bryła dworca w Tarnowie od ul. Chemicznej; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP Tarnów MościceTarnów, ul. Chemiczna 33-101
AutorzyBiuro Projektów Kolejowych, architekt Stanisław Wilkosz z zespołem
Architektura wnętrzPracownia Sztuk Plastycznych Oddział w Krakowie, Janusz Trzebiatowski, Maria Banaś
Powierzchnia użytkowa765.0 m²
Data realizacji (koniec)1976
Budynek dworca PKP w Mościcach wzniesiono w 1976 roku według projektu Stanisława Wilkosza działającego w biurze projektów kolejowych. Masywna bryła dachu zdaje się lewitować nad eterycznym, przeszklonym pawilonem. Dopełnieniem jego architektury są wyjątkowe i szczegółowo opracowane wnętrza, za których wystrój odpowiadają Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych. Budynek został sprowadzony do przestrzennego schematu, architektura jest bezpośrednim rozwinięciem układu funkcjonalnego, a o jej wyjątkowości decydują zastosowane materiały oraz wysmakowany detal i wystrój wnętrz. Strategia ta wciąż jest aktualna, bo pozwala dość swobodnie lawirować między zmiennymi komercyjnych potrzebami a estetycznymi ambicjami, łącząc racjonalność ze spektakularnością – pisał na naszych łamach Marcin Kwietowicz („A-m” 10/2020), dodając, że dworzec mógłby stanowić inspirację dla fasad zaprojektowanego wiele lat później Kunsthalle w Rotterdamie autorstwa Rema Koolhaasa.
Niestety, należący do PKP obiekt jest dziś w fatalnym stanie technicznym. Nie pomogły pisane przez mieszkańców petycje do kolejarzy ani nawet interwencja u ministra infrastruktury. Nieoczekiwanie pod koniec stycznia urząd Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków poinformował, że rozpoczęto procedurę wpisania dworca do rejestru. Zakończono ją w sierpniu. Decyzja jest już prawomocna.
Oprócz samego budynku, do rejestru wpisano także jego wystrój (kasetonowy sufit poczekalni, schody wraz z antresolą, siedziska, oświetlenie, posadzkę, kasy biletowe i zegar). Wnętrze budynku zachwyca kompleksowo zaprojektowanym i utrzymanym bez przekształceń wystrojem, tożsamym z architekturą – mówiła w Radio Kraków Magdalena Miszczyk, rzeczniczka Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie. Wpis oznacza, że PKP S.A., chcąc przeprowadzać ewentualne remonty czy modernizacje, musi wystąpić o pozwolenie do władz konserwatorskich. Wytyczne bądź zalecenia zostaną przygotowane po przedstawieniu wniosku z planowanym zakresem prac lub koncepcją.
Newsletter „Architektury-murator” co tydzień nowa porcja najświeższych architektonicznych newsów z Polski i ze świata!
Dobiega końca modernizacja dworca autobusowego w Kielcach według konkursowego projektu pracowni Kamiński Bojarowicz Architekci. Zobaczcie, jak ikona Kielc prezentuje się tuż przed otwarciem.
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Dworzec PKP w Mościcach, proj. Biuro Projektów Kolejowych pod kierunkiem Stanisława Wilkosza oraz Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych; fot. Maciej Lulko
Polskie Koleje Państwowe S.A. podpisały umowę z wykonawcą na realizację nowego dworca w Koszalinie według projektu pracowni TBi Architekci. Budynek o przeszklonych elewacjach i charakterystycznym zadaszeniu wspartym na cienkich słupach zastąpi dotychczasowy obiekt z lat 60. XX wieku.
Jeszcze w tym roku rozpocznie się gruntowna przebudowa dworca Łódź Kaliska według projektu biura An Archi Group. Obiekt zyska zupełnie nową formę i elewacje z oksydowanej miedzi.
W latach 1997-2003 na łamach „Architektury-murator” publikowaliśmy cykl Mój ulubiony budynek. Zapraszani przez redakcję architekci opisywali realizacje, które nieustannie ich inspirują, budzą szacunek i fascynację. Przypominamy tekst z nr. 7/1999, w którym Aleksander Franta przywołuje budynek dworca kolejowego w Katowicach. Brutalistyczny gmach według projektu Tygrysów, czyli Wacława Kłyszewskiego, Jerzego Mokrzyńskiego i Eugeniusza Wierzbickiego, został rozebrany w 2011 roku.
Tytuł „Dworca Roku 2022” przyznany centrum przesiadkowemu w Cieszynie to ukoronowanie wielu starań i wysiłków mających na celu poprawę dostępności transportu zbiorowego w tym mieście. To również wyróżnienie dla wielkiej, zbiorowej pracy, która pozwoliła po wieloletniej zapaści stworzyć nad Olzą nowoczesne miejsce obsługi podróżnych.
Trwa piąta edycja konkursu Dworzec Roku, czyli organizowana wspólnie przez Fundację Pro Kolej i Fundację Grupy PKP kampania promująca najbardziej nowoczesne i funkcjonalne obiekty tego typu w Polsce. Użytkownicy dworców mogą zgłaszać swoje propozycje do 20 lipca.