Zielony plac Trzech Krzyży. Konserwator zgodził się na 28 nowych drzew

i

Autor: Archiwum Architektury Projekt zagospodarowania placu Trzech Krzyży wyłoniony w konkursie architektonicznym z 2010 roku; autor: Janusz Klikowicz

Zielony plac Trzech Krzyży. Konserwator zgodził się na 28 nowych drzew

2022-10-06 17:29

Trwa remont stołecznego placu Trzech Krzyży. Wbrew początkowym sprzeciwom, ostatecznie mazowiecki konserwator zabytków zgodził się na zazielenienie tej przestrzeni i nowe nasadzenia, a władze miasta zapowiadają kolejny konkurs na zagospodarowanie placu.

Trwa generalny remont placu Trzech Krzyży w Warszawie. W ramach prac zaplanowano nie tylko wymianę nawierzchni jezdni w obrębie samego placu i fragmentów dochodzących do niego ulic, ale też budowę azyli dla pieszych na wysokości kościoła św. Aleksandra, po południowej stronie założenia, i zupełnie nową infrastrukturę rowerową, w tym m.in. dwukierunkową drogę dla jednośladów od Alej Ujazdowskich do ulicy Książęcej. Dodatkowo na wysokości Instytutu Głuchoniemych pojawi się nowy przystanek autobusowy, który zastąpi te istniejące, „rozrzucone” obecnie po wschodniej stronie placu. Odpowiedzialny za przebudowę Zarząd Dróg Miejskich, planował też dużo nowej zieleni, na tę nie zgodził się jednak mazowiecki konserwator zabytków Jakub Lewicki. Argumentował, że projektowana kompozycja jest całkowicie niezgodna z historycznymi uwarunkowaniami i ikonografią. Sprawę w połowie roku nagłośniły lokalne media. W wydanym wkrótce potem oświadczeniu konserwator poinformował, że wydał nowe zalecenia odnośnie kierunków i sposobów wprowadzania zieleni, ale ZDM ich nie uwzględnił, tylko od razu wystąpił o zawężony zakres prac, ograniczający się wyłącznie do organizacji ruchu i infrastruktury rowerowej.

Ostatecznie udało się znaleźć porozumienie. Przed nami historyczne zmiany na placu Trzech Krzyży. Docelowo, dzięki bardzo dobrej współpracy z Mazowieckim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, plac będzie nie tylko funkcjonalny i bezpieczny, ale także zielony. Zieleń wróci tu po blisko stu latach. Będą to nie pojedyncze drzewa jak obecnie, a 28 nowych. Do tego zieleń niska, czyli m.in. żywopłoty i trawniki. Dziękuję panu profesorowi Jakubowi Lewickiemu za merytoryczny dialog, otwartość i przychylność, ale też za świetną współpracę – mówi dziś Tomasz Bratek, zastępca prezydenta Warszawy.

Plac Trzech Krzyży odNOWA

Zgodnie z porozumieniem, zielony charakter odzyska trójkątna wyspa w północnej części placu, między ulicami Książęcą a Żurawią. Zazielenione zostaną także skwery wzdłuż jego wschodniej pierzei oraz mniejsze wyspy po północnej i południowej stronie kościoła św. Aleksandra. Wiadomo już, że wsród nowych drzew znajdzie się 16 lip, osiem głogów i cztery grusze. Będą to drzewa o wysokości około 6 metrów i obwodzie pnia minimum 25 centymetrów.Na mocy decyzji MWKZ Warszawa może kontynuować prace w miejscach, gdzie odsłonięte zostały zabytkowe tory tramwajowe oraz bruk. Bruk tworzy bardzo delikatny materiał, który został ułożony w czasach o dużo mniejszym natężeniu ruchu. To sprawia, że nie jest on przystosowany do ruchu, z jakim mamy do czynienia na dzisiejszych ulicach. Z całą pewnością bardzo szybko uległby on degradacji – wyjaśnia Jakub Lewicki.

Dokładne badania i inwentaryzacja, jaką przeprowadzili stołeczni drogowcy w ostatnich tygodniach na polecenie MWKZ, wskazują, że zabytkowy bruk dobrze zniósł blisko dwie dekady, które minęły od przykrycia go asfaltem podczas poprzedniego remontu placu. Teraz zostanie z powrotem przykryty nawierzchnią bitumiczną – po odpowiednim przygotowaniu. Po raz pierwszy w historii zostanie też zabezpieczony przed negatywnym wpływem warstwy bitumicznej.

Zielony plac Trzech Krzyży. Konserwator zgodził się na 28 nowych drzew

i

Autor: Archiwum Architektury Fragment zabytkowych torów tramwajowych odkrytych podczas ostatnich prac na placu Trzech Krzyży; fot. serwis prasowy m.st. Warszawy

Władze Warszawy planują jednak wyeksponować te elementy. Niewielką część, poza głównymi ciągami komunikacyjnymi, być może jeszcze w trakcie obecnego remontu. Zastanawiamy się nad taką możliwością, bo zależy to od stanu technicznego w konkretnym miejscu. Wytypowaliśmy dwie lokalizacje: w okolicy przedłużenia ul. Brackiej i przy Instytucie Głuchoniemych – mówi dyrektor Zarządu Dróg Miejskich Łukasz Puchalski.Przy okazji ruszyły prace nad przygotowaniem docelowego kształtu placu Trzech Krzyży. Otrzymaliśmy już stosowne wytyczne od Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków do docelowej przebudowy całego placu. Planujemy jeszcze w tym roku przeprowadzić warsztaty, by wypracować koncepcje będące podstawą nowego konkursu architektonicznego dla tego miejsca w kolejnych latach. W pracach wykorzystamy docelowo odkryte historyczne elementy placu. Projekt przeniesienia bruku lub pozostawienia go i wyeksponowania musi być odpowiednio czasowo oraz finansowo przygotowany – dodaje wiceprezydent Tomasz Bratek.

Przypomnijmy, poprzedni konkurs na zagospodarowanie placu Trzech Krzyży zorganizowano w 2010 roku. Zwyciężyła wówczas praca Janusza Klikowicza.

Zielony plac Trzech Krzyży. Konserwator zgodził się na 28 nowych drzew

i

Autor: Archiwum Architektury Schemat zagospodarowania placu Trzech Krzyży; il. serwis prasowy m.st. Warszawy

ZAPISZ SIĘ