Modernizacja toalet / Katowice

Spodek, ikoniczny budynek nie tylko Katowic ale całego Górnego Śląska, od lat domagał się mosednizacji wnętrzach. Jednym z działań, które podjęto w celu ich unowocześnienia, była modernizacja toalet. W lipcu 2017 roku ogłoszono konkurs architektoniczny na projekt koncepcyjny, zorganizowany przez zarządzającą Spodkiem Grupę PTWP SA i katowicki oddział SARP. Celem była nie tylko nowa aranżacja wnętrz, ale również reorganizacja układu funkcjonalnego węzłów sanitarnych, by przystosować je do współczesnych standardów użytkowych. Do tego przedsięwzięcia zgłosiło się ponad 30 biur architektonicznych. To na pozór proste zadanie okazało się bardzo skomplikowanym wyzwaniem projektowym, gdyż ostatecznie złożono jedynie 12 prac. Konkurs rozstrzygnięto w 2017 roku. Jury, któremu przewodniczył architekt Jacek Krych, wiceprezes katowickiego oddziału SARP, za najlepsze rozwiązanie uznało pomysł kieleckiej pracowni 2G Studio. Drugą nagrodę otrzymało Ostrowscy Architekci Biuro Projektowe, natomiast trzecią pracownia ER DESIGN Ewa Raczkowska.

W koncepcji 2G Studio doceniono pragmatyzm rozwiązań funkcjonalnych i materiałowych, oszczędność środków formalnych oraz inteligentne nawiązanie do kontekstu miejsca. W uzasadnieniu werdyktu napisano: powściągliwość i minimalizm tworzą eleganckie i funkcjonalne wnętrza w pełni przystające do architektury ikony Katowic, jaką jest Spodek. Całkowicie zgadzam się z opinią jurorów. Rozwiązania funkcjonalne, które zaproponowali architekci, są bardzo klarowne. Projekt obejmuje cztery typy toalet. Przeznaczone dla widzów, zlokalizowane są na najniższym poziomie budynku, pod widownią. Te dla VIP-ów znajdują się kondygnację wyżej. Na wysokości korony Spodka są toalety dla gości sali bankietowej, tzw. Sali Bingo, dla niepełnosprawnych usytuowano je w pobliżu wejść z antresoli. Projektanci zmodernizowali też układ funkcjonalny. W strefie dla widzów, w częściach damskich i męskich, wydzielono kabiny przeznaczone dla małych dzieci. Ułatwiono też dostęp dla osób z niepełnosprawnościami.

Przy węzach sanitarnych przy Sali Bingo pojawiły się natomiast niewielkie aneksy kuchenne. Najbardziej interesującym elementem projektu jest estetyka wnętrz, nawiązująca do industrialnych korzeni Katowic. Nie jest to jednak nachalne operowanie materiałami kojarzącymi się z przemysłem górniczym, wykorzystano bowiem w aranżacji stalowe grodzice. Architekt Wojciech Gwizdak wspomniał, że wpadł na pomysł ich użycia podczas przeglądania archiwalnych zdjęć z okresu budowy. Wszelkie prace modernizacyjne w obiektach jak Spodek są dużym wyzwaniem. W latach 70. XX wieku budowy prowadzone były w warunkach wielkich niedostatków na rynku, które wymagały nietypowych rozwiązań. To oraz brak pełnej dokumentacji technicznej spowodowały, że projektanci borykali się z nieprzewidzianymi trudnościami.

Ścianki z grodzic są też wytrzymałym materiałem, który pozwala na ich elastyczne dostosowanie się do trudnych warunków, nadają też wnętrzom rytm i industrialną estetykę. Przemysłowy charakter malowanych na czarno stalowych ścianek łagodzą białe, lśniące elementy umywalek, muszli i pisuarów oraz ledowe oświetlenia luster. Dzięki wytycznym i nadzorom konserwatorskim nowe toalety maksymalnie wpisują się w zabytkowy już charakter budynku Spodka. Podczas remontu dołożono starań, by zachować oryginalne elementy wnętrza. O sukcesie architektów świadczy przede wszystkim sposób, w jaki zrealizowali projekt. Dzięki niezliczonym autorskim nadzorom, interwencjom i negocjacjom z wykonawcami Spodek zyskał przestrzeń na miarę swojej klasy. To ważne, bo jak mawiał mój nauczyciel na studiach architektonicznych: pokaż mi swoją toaletę, a powiem ci kim jesteś.

#KoronawirusTekst: tekst powstał w czasie ograniczeń związanych z pandemią koronawirusa (bez wizyty, na podstawie dostępnych materiałów)

We wnętrzach, użyto materiałów, nawiązujących do industrialnych korzeni Katowic - architekt przeglądając archiwalne zdjęcia z budowy wpadł na pomysł wykorzystania elementów stalowych grodzic