Ściany oplatają fasadę domu z cegły, a nawet przenikają do wnętrza, przekształcając się w ściany nośne. Dom w Mławie

Przypominamy nasz materiał z 2022 roku

Dom na długiej i wąskiej działce

Budynek powstał na długiej i wąskiej działce i zgodnie z przepisami został odsunięty o cztery metry od jej granic. Inwestor chciał, by obiekt był parterowy, dlatego znaczna część możliwego do zabudowania terenu została wypełniona dość standardowym programem. Wąski pas zabudowy znalazł się między dwiema uwolnionymi od niej strefami zieleni. Od północy umieszczono w nim pomieszczenia niewymagające dużej ilości światła – sypialnie i towarzyszące im łazienki oraz pomieszczenia gospodarcze, w tym garaż. Pokój dzienny oraz kuchnię z jadalnią zlokalizowano od południa, zachęcając domowników do wspólnego spędzania czasu. Obie strefy rozdziela ciąg komunikacyjny, który włączono do strefy dziennej, nieznacznie ją dzięki temu powiększając.

Ogród to przestrzenie połączone amfiladowo

Stworzony w ten sposób szkielet strukturalny poddano kolejnej manipulacji, dzieląc go tym razem w poprzek. Dotyczy to nie tylko samego budynku, lecz także towarzyszących mu z dwóch stron pasów zieleni. Poszczególne sekcje ogrodu podporządkowano rytmowi pomieszczeń, tworząc siatkę połączonych ze sobą amfiladowo przestrzeni. Otwarte kubatury mają skalę zbliżoną do pokoi mieszkalnych i stanowią ich funkcjonalne przedłużenie. Nie tylko zatarto w ten sposób granicę między wnętrzem a zewnętrzem, ale też zniwelowano wydłużony układ budynku, który nabrał cech pozbawionej kierunku szachownicy o zagęszczającej się niczym fraktal kompozycji.

Czytaj też: From the Garden House projektu KWK Promes |

Dach i ogrodzenie z ceramiki

Wrażenie jednorodności projektowanego obiektu wzmacniają również decyzje materiałowe. Nie tylko dom, lecz także okalające go ogrodzenie do wysokości dwustu dwudziestu centymetrów wykonano z ceramiki. Wnętrza otynkowano, dając tło meblom i codziennemu życiu, natomiast ściany zewnętrzne pozostawiono ceglane, nawiązując w ten sposób do istniejącego tu wcześniej budynku (z pochodzącej z niego rozbiórkowej cegły wykonano tarasy zewnętrzne).

Czytaj też: Biały dom w Łomiankach projektu moomoo architects |

Gabaryt płotu został zdeterminowany obowiązującym prawem pozwalającym jedynie do tej wysokości wznosić ogrodzenia bez dodatkowych pozwoleń czy zgody sąsiadów. Wszystko powyżej wykonano już z betonu. Stanowiąca przedłużenie ścian monolityczna, żelbetowa struktura tworzy nadproża drzwi i okien oraz stropy. Surowy materiał wyeksponowano zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz, w tym wypadku używając osłaniających docieplenie prefabrykatów żelbetowych.

Trejaże w okalającym działkę murze

Czytelnej zasadzie podporządkowano również kompozycję otworów perforujących budynek. Choć ich lokalizację i gabaryty determinują konkretne potrzeby funkcjonalne, praktycznie wszystkie mają tę samą wysokość i kończą na linii zmiany materiałów. Swoistym odpowiednikiem okien są drewniane trejaże umieszczone w okalającym działkę murze. Nie tylko urozmaicają one kompozycję, czyniąc ją bardziej przyjazną sąsiadom, umożliwiają wprowadzenie wysokiej, szybko rosnącej zieleni czy doświetlają wybrane partie ogrodu, lecz także wzmacniają wrażenie przebywania w jednym z pokoi mieszkalnych, rozmywając granicę między wnętrzem budynku a jego ogrodem.

Dwie wieże na dwóch końcach budynku

Najbardziej spektakularnymi elementami kompozycji są dwie umieszczone na przeciwległych końcach budynku wieże. Prowadzą one dialog z sąsiednią, sporo wyższą zabudową, akcentując jednocześnie główne wejścia do projektowanego obiektu. Kubatury te można w przyszłości przeszklić, powiększając w ten sposób powierzchnię budynku lub urządzając oranżerię. Obecnie pełnią one jednak funkcję swoistego bufora termicznego, łagodzącego klimat zimą, latem zaś dającego potrzebny cień.

Czytaj też: Dom Wiatrak koło Lubartowa: nowa funkcja w starym młynie |

Paradoksalnie, choć budynek wypełnia szczelnie całą szerokość działki i zajmuje stosunkowo dużą jej powierzchnię, dom nie wydaje się duży – rygorystyczną strukturę udało się wpisać w chaotyczną zabudowę sąsiedztwa. Autorzy umiejętnie balansują na granicy dwóch pozornie wykluczających się światów, wykorzystując żelazną architektoniczną logikę do stworzenia swobodnej, pozornie niemal przypadkowej kompozycji nawiązującej do zastanego kontekstu.

Założenia autorskie

Działka znajduje się blisko centrum Mławy i położona jest w otoczeniu domów jednorodzinnych. Mimo że jest jedną z największych w okolicy, jej powierzchnia nie przekracza 1200 m².

Dom mieszkalny usytuowany jest po stronie zachodniej działki – chodziło nam o to, by uzyskać jak najwięcej miejsca po stronie wschodniej w istniejącym ogrodzie, który pozostaje nienaruszony i ma formę zbliżoną do kwadratu. Pozostała część przestrzeni pomiędzy domem a granicą działki ma szerokość 4 m określoną przez przepisy, co oznacza, że zamiast ogrodu powstaje niefortunny zielony korytarz.

Aby rozwiązać ten problem, stanowiące ogrodzenie murowane ściany, które zgodnie z prawem mogą osiągnąć wysokość tylko 2,2 m, skręcają w kierunku wnętrza działki, aby podzielić zielone długie korytarze na wiele małych ogrodów-patiów. Ponadto ściany te oplatają fasadę domu z cegły, a nawet przenikają do wnętrza domu, przekształcając się w ściany nośne. Na nich postawiona jest betonowa skorupa, która podnosi wysokość domu do 3,3 m.

Ten zestaw ścian wewnętrznych i zewnętrznych ustanawia bezpośredni związek pomiędzy przestrzeniami wewnętrznymi i ogrodem-patiami, wykorzystując je wzajemnie poprzez komplementarne zastosowania. Tak więc na przykład kuchnia ma taras do grillowania, sypialnia dzieci jest przedłużona o taras do zabawy na zewnątrz.

W ramach tej symbiotycznej relacji między wnętrzem a zewnętrzem warto zwrócić uwagę na dwie wieże, które znajdują się na wschodnim i zachodnim krańcu południowej fasady. Nadają one domowi skalę miejską i stanowią przejście z większej przestrzeni zewnętrznej do pomieszczeń wewnętrznych. Mają one wysokość 5,5 m i duże otwory, które przepuszczają światło.

Układ wnętrza jest zdeterminowany maksymalną dostępną szerokością – 9 m z długimi fasadami dostępnymi zarówno od strony północnej, jak i południowej. Sypialnie, które wymagają mniej światła, znajdują się w części północnej. Natomiast przestrzenie wspólne znajdują się w części najbardziej doświetlonej, skierowanej na południe. Pomiędzy obiema strefami pojawia się korytarz, który łączy wszystkie przestrzenie, a miejscami wizualnie zanika, powiększając otwarte strefy wspólne.

Jaime Gaztelu, Monika Moszczyńska, Diego Llorente