Postmodernizm w Polsce

Seminarium Zmartwychwstańców w Krakowie: kwintesencja postmodenizmu

2023-10-10 17:39

Wyższe Seminarium Duchowne Zgromadzenia Księży Zmartwychwstańców w Krakowie to kwintesencja postmodenizmu w najlepszym architektonicznym wydaniu. Architektura urzekająca w latach osiemdziesiątych, gdy powstała, dziś przez swą unikalność uwodzi jeszcze mocniej.

Spis treści

  1. Projektowanie w stanie oniryczno-nawiedzonym
  2. Architektura unikalna i uniwersalna
  3. Postmodernizm w architekturze
Wyższe Seminarium Duchowne Zgromadzenia Księży Zmartwychwstańców Kraków, ul. Ks. Pawlickiego/Zielna
Autorzy: architekci Dariusz Kozłowski, Wacław Stefański, Maria Misiągiewicz
Architektura wnętrz: architekci Dariusz Kozłowski, Maria Misiągiewicz
Konstrukcja: Tadeusz Matejko, Stanisław Karczmarczyk
Inwestor: Zgromadzenie Księży Zmartwychwstańców
Powierzchnia terenu: 38 000 m²
Powierzchnia całkowita: 28 000 m²
Projekt: 1984-1988
Realizacja: 1985-1993

Projektowanie w stanie oniryczno-nawiedzonym

Nie ma we współczesnej Polsce drugiego obiektu o tak wyrazistej symbolice. Kwintesencja postmodernizmu w najlepszym architektonicznym wydaniu. Architektura urzekająca w latach osiemdziesiątych, gdy powstawała, dziś, przez swą unikalność, uwodzi jeszcze mocniej. Tym bardziej, że oplatająca jej mury zieleń wzmaga romantyczną dramaturgię formy. Współautor Seminarium, Dariusz Kozłowski, opowiadał w rozmowie opublikowanej w „Architekturze-murator” 05/2014, iż ta budowa powstawała w stanie oniryczno-nawiedzonym. Z pewnością w uniesieniu powstawał także opis Seminarium, w którym nie brakło: „zatartych wspomnień”, „pomieszanych porządków”, „zużytych stylów”, „zapomnianych zapachów”. Tak urzeczywistniło się dzieło, w którym doskonałość staje się fikcją, celowość – iluzją. (Dariusz Kozłowski, Projekty i budynki. Figuratywność i rozpad w architekturze doby postfunkcjonalnej, Kraków 1992, „Architektura- murator” 3/1995).

Architektura unikalna i uniwersalna

Kiedy pięliśmy się urwistą ścieżką, która wiła się wokół góry, zobaczyłem opactwo. Nie zadziwiły mnie mury, które opasywały je ze wszystkich stron, gdyż podobne widziałem w całym chrześcijańskim świecie, ale zdumienie wzbudziła bryła tego, co, jak się później dowiedziałem, nazywano Gmachem.(...) I nie ma człowieka, który nie dostrzegłby zadziwiającej zgodności tylu świętych liczb, ujawniających subtelny sens duchowy. Tak zaczyna się akcja „Imienia Róży”, ale czy opis nie oddaje też atmosfery Seminarium zlokalizowanego w podkrakowskiej scenerii? Oto unikalna, a zarazem uniwersalna architektura.

Postmodernizm w architekturze

Postmodernizm w architekturze to odwrót od tradycji modernizmu i funkcjonalistycznej urbanistyki, pastiszowe wykorzystanie cytatów z architektury historycznej i współczesnej, kontrast materiałów, kolorów i kształtów. Prezentowany zespół został uznany w 2006 roku za jedną z 20 ikon rodzimej architektury współczesnej w ramach organizowanej przez „A-m” dla MSZ wystawy „Polska. Ikony architektury”