Nowa wystawa polska zajmie dwa piętra historycznego bloku 15 w byłym obozie Auschwitz I. Będzie stanowić rozszerzenie ekspozycji głównej, w sposób szczególny skupiając się na losach Polaków. Przedstawi historię więźniów obozu rejestrowanych jako polityczni, ale także wszystkie inne kategorie osadzonych w nim obywateli polskich – w tym polskich Żydów. W KL Auschwitz zostało uwięzionych ponad 140 tysięcy polskich więźniów. Prawie połowa zginęła lub została zamordowana. W ramach Zagłady Niemcy deportowali do obozu także ok. 300 tys. polskich Żydów. Wielu Romów, których tu zamordowano także pochodziło z przedwojennych terenów Rzeczypospolitej. O ich losach opowiemy w nowej ekspozycji – tłumaczy dyrektor muzeum dr Piotr M. A. Cywiński.
Obóz Auschwitz znany jest w świecie przede wszystkim jako miejsce Holokaustu, jednak należy pamiętać, że Niemcy utworzyli ten obóz na początku wojny dla polskich więźniów politycznych. To fundamentalne, by w Miejscu Pamięci pokazywać całość wielowymiarowej historii tego miejsca, dlatego tak ważne jest utworzenie nowej polskiej wystawy narodowej. Zachęcam do uczestniczenia w tym szczególnym i prestiżowym konkursie. Jakość zwycięskiej pracy z pewnością przełoży się na głębię społecznego zrozumienia tragedii obywateli polskich w KL Auschwitz – dodaje Cywińskii. Blok, w którym zlokalizowana będzie wystawa to zabytkowy murowany obiekt zlokalizowany na terenie byłego obozu Auschwitz I w Oświęcimiu bezpośrednio przy wewnętrznej drodze obozowej prowadzącej od bramy głównej.W 13-osobowym jury zasiadają: architekt wnętrz profesor Rafał Ziembiński (przewodniczący), architekt Piotr Lewicki, a także przedstawiciele Muzeum Auschwitz-Birkenau: Robert Płaczek, kierownik projektu nowej wystawy, Andrzej Kacorzyk, Jolanta Banaś-Maciaszczyk, Danuta Majewska-Motyl, Piotr Setkiewicz, Magdalena Drzyżdżyk, architekt Aleksandra Skarbińska, Bartosz Bartyze, Tomasz Michaldo, Zuzanna Janusik i architekt Katarzyna Półtorak. Pula nagród w konkursie wynosi 40 tys. zł (za zajęcie pierwsze miejsca przewidziano 25 tys. zł, za miejsce drugie 15 tys. zł, a za trzecie 10 tys. zł).
Nowy konkurs na projekt wystawy o Polakach w Auschwitz-Birkenau
Przypomnijmy, to już drugi konkurs architektoniczny na koncepcję nowej wystawy polskiej w Muzeum w Oświęcimiu. Poprzedni, ogłoszony w sierpniu 2020 roku nie został rozstrzygnięty. Niestety jedna z dwóch dopuszczonych do konkursu prac nie spełniła wszystkich formalnych wymagań w zakresie informacji o proponowanych rozwiązaniach konstrukcyjnych oraz ochrony przeciwpożarowej. To bardzo ważne, gdyż ekspozycja znajdzie się przecież w autentycznym, chronionym konserwatorsko poobozowym budynku. Natomiast walory merytoryczne, artystyczne i wizualne drugiej konkursowej pracy zostały ocenione bardzo nisko przez sąd konkursowy – tłumaczy koordynujący prace nad wystawą Robert Płaczek. Regulamin musiał zostać w międzyczasie dostosowany do nowej ustawy o zamówieniach publicznych, dlatego konkurs będzie przeprowadzony w formie elektronicznej. Może to stanowić znaczące ułatwienie dla potencjalnych wykonawców. Zachęcamy zatem zespoły projektantów i architektów, a także konserwatorów i inżynierów do wzięcia udziału konkursie i włączenie się tym samym w misję zachowania pamięci – dodaje.
Autorem scenariusza nowej wystawy polskiej jest kierownik Centrum Badań Muzeum dr Piotr Setkiewicz. Wystawa mówić będzie o początkach wojny i okupacji niemieckiej w Polsce, zobrazuje skalę prześladowań i okrucieństwa, a także planowość dokonywanych przez niemiecką policję aresztowań. Omówione zostaną też mechanizmy deportacji polskich Żydów, kategorie polskich więźniów KL Auschwitz, przyczyny ich śmierci w obozie, a także temat wyzwolenia i budowania pamięci po wojnie – wyjaśnia Piotr Setkiewicz. Druga część wystawy dotyczyć będzie zarówno historii Oświęcimia w czasie II wojny światowej – realiów okupacji, wysiedleń, aktywności firmy IG Farbenindustrie, a także niemieckich planów przebudowy miasta. Koszt realizacji nowej wystawy polskiej w Muzeum Auschwitz-Birkenau, obejmujący zarówno prace techniczne i konserwatorskie w historycznym budynku, jak i wykonanie samej ekspozycji, to ok. 23 mln złotych. Więcej informacji na www.auschwitz.org.
Newsletter „Architektury-murator”co tydzień nowa porcja najświeższych architektonicznych newsów z Polski i ze świata!