Rynek w Opolu jako ogólnomiejska przestrzeń integracji: wyniki konkursu SARP

Opolski Rynek z usytuowanym pośrodku ratuszem mimo zawirowań historii zachował swój średniowieczny kształt. Wciąż częściowo pełni też dawną rolę. Na przedpolu ratusza organizowane są niewielkie uroczystości, koncerty i jarmarki, a przy zachodniej i południowej pierzei funkcjonują sezonowe ogródki gastronomiczne. W obrębie Rynku zlokalizowana jest tzw. Aleja Gwiazd Polskiej Piosenki. To pamiątkowe, umocowane w posadzce płaskie elementy mosiężne z nazwiskami znanych artystów występujących na festiwalu opolskim. Obecnie jest ich kilkadziesiąt, ale magistrat przewiduje, że docelowo powinno być dwukrotnie więcej, ok. 120-140 sztuk. Jak napisano w wytycznych, opracowanie ekspozycji istniejących gwiazd i zaprojektowanie miejsca pod instalacje nowych było głównym tematem konkursu architektonicznego.

Uczestnicy mieli też zaproponować nowe zagospodarowanie ul. Krakowskiej, na odcinku od placu Wolności do Rynku, w tym nową nawierzchnię, małą architekturę i elementy zieleni miejskiej. Powierzchnia terenu objętego zadaniem to blisko 1,4 ha. Przyszłe zagospodarowanie winno służyć jako impuls dla innych obszarów oraz stanowić wraz z ul. Krakowską ogólnomiejską przestrzeń integracji – można było przeczytać w regulaminie.

W skład siedmioosobowego jury weszli architekci: Marcin Brataniec (przewodniczący), Marek Nowacki i Andrzej Nowak, a także Maciej Wujec, zastępca prezydenta Opola, Anna Bednorz z Wydziału Urbanistyki Architektury i Budownictwa, Aneta Werner-Wilk, naczelniczka Biura Urbanistycznego oraz Michał Kramarz,  naczelnik Biura Obsługi Inwestorów. Funkcję sekretarza pełnił Marta Owsiak. Pula nagród w konkursie wyniosła 50 tys. zł.

Na konkurs nadesłano w sumie pięć prac. Jury nie zdecydowało się przyznać pierwszej nagrody. Drugą otrzymał zespół młodych architektów: Jakuba Kozaczenki, Konrada Zaborskiego, Łukasza Modrzejewskiego i Aleksandry Walkowskiej. W założeniu autorów przestrzeń Rynku ma być przede wszystkim przeznaczona dla ludzi – mieszkańców i turystów, bez miejsc parkingowych. Ruch samochodowy dopuścili obecnie jedynie dla dostaw i przy północno-zachodniej pierzei, między ulicami Koraszewskiego i Książąt Opolskich, ale proponują, by w przyszłości całkowicie zakazać wjazdu. Fragment ulicy Krakowskiej zaaranżowali jako atrakcyjny deptak pieszo-rowerowy z dużą ilością zieleni i małą architekturą.

Trzecią nagrodę otrzymały Sandra Jagielska i Anna Okoń. Zaproponowane rozwiązania projektowe mają na celu uporządkowanie przestrzeni wprowadzając w nią treść na poszczególnych warstwach miejskiej tkanki, w aspektach funkcjonalności, dostępności, rozwiązań ekologicznych i prospołecznych, a także przypisując różne funkcje poszczególnym częściom placu i ulicy. Koncepcja w zamyśle ma tworzyć ogólnomiejską przestrzeń integracji, rodzaj sceny na której rozgrywa się codzienne życie opolan i okolicznościowe wydarzenia – tłumaczą autorki.

W północno zachodniej części Rynku wyróżniły wielofunkcyjny otwarty plac, umożliwiający organizowanie różnorodnych wydarzeń, od koncertów i widowisk, po jarmarki. Przestrzeń ta została zdefiniowana odmiennym rodzajem nawierzchni z naturalnego bruku klinkierowego w jasnych odcieniach szarości. Po wschodniej stronie, na długości budynku Ratusza, gdzie zlokalizowana jest Aleja Gwiazd, architektki przewidziały m.in. nowe nasadzenia, tworząc reprezentacyjną aleję lipową. Dopełnieniem przestrzeni są autorskie drewniane siedziska.

Przestrzeń okalająca rynek została zaaranżowana jako zdefiniowane strefy wypoczynku i letnich ogródków pod szpalerami dorodnych lip. To miejsca, które kumulują w sobie zunifikowane zestawy mebli miejskich w kolorze przyjaznej, zgaszonej zieleni oraz drewniane ławki z oparciem – tłumaczą. Wyróżnikiem miejsc wypoczynkowych są nawierzchnie mineralne i drewniane oraz rabaty bylinowe z częściowo zimozieloną roślinnością. Kontynuacja miejsc wypoczynkowych o takiej samej konwencji ma miejsce wzdłuż ulicy Krakowskiej. Tu architektki zaproponowały dodatkowo ogrody deszczowe w pojemnikach jako formę małej retencji. Według koncepcji od strony południowej powstałaby jeszcze fontanna posadzkowa, mająca  prowokować społeczne interakcje.

Te prace są dobrym studium przestrzeni, nad którym można dalej pracować i zastanawiać się nad tym, jak tę przestrzeń uporządkować, co jest ważne z punktu widzenia naszego miasta – mówił Maciej Wujec, wiceprezydent Opola, podczas ogłoszenia wyników konkursu.